Ukraine sẵn sàng cho Hoa Kỳ tiếp cận tài nguyên để đổi lấy viện trợ quân sự

(TAP) - Để đổi lấy hàng tỷ USD viện trợ quân sự cũng như duy trì sự ủng hộ của Hoa Kỳ, Ukraine sẵn sàng cho Washington, D.C tiếp cận tài nguyên là nguồn đất hiếm và khoáng sản quan trọng.

Theo truyền thông trong nước (NBC News), trên thực tế, đây là ý tưởng được các thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa (Grand Old Party, viết tắt: GOP) cũng như nhà lãnh đạo phía Ukraine - Tổng thống Volodymyr Zelensky đề xuất trước đó. Vào tháng 10/2023, ông Zelensky đã đưa ra một đề xuất được gọi là “kế hoạch chiến thắng” cung cấp thỏa thuận đặc biệt cho “các đối tác chiến lược” như Hoa Kỳ tiếp cận các mỏ uranium, titan, lithium, than chì, ước tính có giá trị lên tới hàng nghìn tỷ USD. Động thái được cho nhằm thương thuyết với ông Donald Trump, giúp duy trì sự ủng hộ của Washington, D.C đối với chính quyền Kiev (thủ đô Ukraine). Phương án nghị sự này tiếp tục được chính Tổng thống Hoa Kỳ nhắc lại trong một tuyên bố trước truyền thông tại Phòng Bầu dục (oval office) gần đây.

Gần đây, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã nhắc lại tuyên bố sẵn sàng cho Hoa Kỳ tiếp cận tài nguyên để đổi lấy viện trợ quân sự (Nguồn: X “@ZelenskyyUa”)

Phát biểu trước truyền thông ở Kiev vào ngày 4/2 (giờ châu Âu), Reuters cũng nhắc lại tuyên bố của ông Zelensky nói rằng, quốc gia này sẵn sàng mở cửa cho các doanh nghiệp Hoa Kỳ vào đầu tư. Trước đó một ngày (3/2), tờ Associated Press News (AP) dẫn lời Tổng thống Donald Trump nói đang tìm cách đạt thỏa thuận với Ukraine, đảm bảo những gì Washington, D.C cung cấp cho đối tác được quy đổi tương xứng bằng đất hiếm và nhiều thứ khác. Ghi nhận quốc gia này sở hữu trữ lượng đất hiếm và các khoáng sản quan trọng dồi dào, bao gồm lithium, gali và neodymium - nguyên liệu phục vụ trong sản xuất nhiều loại công nghệ như pin xe điện, tấm pin mặt trời và phần cứng thiết bị quân sự tiên tiến. Ngoài ra, Ukraine còn là vựa lúa mì của thế giới, cung cấp trữ lượng lớn mặt hàng này cùng nhiều loại nông sản khác cho thị trường toàn cầu.

NBC News dẫn nhận định của người đứng đầu Viện chính sách độc lập Chatham House (diễn đàn nghiên cứu các vấn đề Ukraine tại London) - bà Orysia Lutsevych cho biết, việc ông Trump có động thái thông qua kế hoạch này cho thấy Kiev đã thành công kêu gọi đàm phán với Hoa Kỳ. Bà Lutsevych cho rằng, ông Zelensky biết người đứng đầu Nhà Trắng thích thỏa thuận như thế nào và kế hoạch này là biến Ukraine thành một “tài sản” (asset), thay vì “gánh nặng” (liability).

Không chỉ Hoa Kỳ mà cả Trung Quốc cùng nhiều quốc gia khác đều bày tỏ sự quan tâm đến với cơ hội khai thác và phát triển tài nguyên tại Ukraine. Dữ liệu từ Viện Nghiên cứu Năng lượng Oxford (Oxford Institute of Energy Studies) cho biết, Bắc Kinh thống trị thị trường kim loại đất hiếm toàn cầu khi nắm giữ quyền khai thác khoảng 60% và sản xuất tới 90% nguồn cung thế giới. Trong khi đó, Hiệp hội Địa chất quốc gia (Geological Association) nhận định, Ukraine cũng là nhân tố chủ chốt, với hơn 5% nguồn cung cấp khoáng sản toàn cầu. Tuy nhiên, nhiều khoáng sản quan trọng vẫn đang nằm dưới các chiến hào, bãi mìn ở miền đông Ukraine và có nguy cơ rơi vào tay Nga.