Sáng ngày 30/10, tại Hà Nội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) Việt Nam phối hợp với UBND tỉnh Lâm Đồng tổ chức họp báo thông tin về Liên hoan phim (LHP) Việt Nam lần thứ XXIII. Trong đó, danh sách phim truyện điện ảnh dự thi năm nay có tác phẩm phim điện ảnh Đất rừng phương Nam đang gây tranh cãi.
Liên hoan Phim Việt Nam lần thứ XXIII được tổ chức từ ngày 21 - 25/11 tại thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng. Liên hoan Phim do Bộ VHTT&DL, UBND tỉnh Lâm Đồng chỉ đạo, Cục Điện ảnh phối hợp với Sở VHTT&DL tỉnh Lâm Đồng và các đơn vị liên quan tổ chức thực hiện. Tại buổi họp báo, Ban tổ chức (BTC) cho biết khẩu hiệu LHP năm nay là “Xây dựng công nghiệp điện ảnh Việt Nam giàu bản sắc dân tộc, hiện đại và nhân văn”. Đồng thời công bố danh sách phim truyện điện ảnh dự thi LHP, trong đó có phim Đất rừng phương Nam – một tác phẩm điện ảnh gây nhiều tranh cãi trong dư luận thời gian qua vì yếu tố lệch lạc văn hóa, lịch sử dân tộc.
Ông Vi Kiến Thành, Cục trưởng Cục Điện ảnh trả lời báo chí về việc phim Đất rừng phương Nam nằm trong danh sách tranh giải Bông sen Vàng
Trước câu hỏi từ báo chí về việc phim Đất rừng phương Nam nằm trong danh sách tranh giải Bông sen Vàng, ông Vi Kiến Thành - Cục trưởng Cục Điện ảnh, kiêm Trưởng BTC LHP đã trả lời rằng: “Giải thưởng của LHP sẽ căn cứ vào kết quả, đánh giá của Hội đồng, của Ban giám khảo (BGK). Còn ý kiến của dư luận, của khán giả sẽ được thể hiện ở giải thưởng do khán giả bầu chọn cho phim mình yêu thích nhất”.
Những bình luận của khán giả bên dưới bài viết thông tin phim Đất rừng phương Nam tranh giải Bông sen Vàng
Thông tin này cũng nhanh chóng nhận lấy nhiều phản ứng trái chiều từ phía khán giả. Đa phần người xem đều cho rằng, đây là một bộ phim có đầu tư, cảnh quay, âm thanh, hình ảnh, màu phim đều rất xuất sắc. Tuy nhiên, nội dung phim lại có những hình ảnh mang biểu tượng văn hóa Nam Bộ và nội dung lịch sử bị làm sai lệch đi. Đây chính là yếu tố khiến khán giả chỉ trích bộ phim. Chiếc áo bà ba đặc trưng của người dân Nam Bộ bị thay thế bằng áo xá xẩu (trang phục đậm nét người Hoa). Lực lượng cách mạng bị lu mờ, còn các hội nhóm kín như “Thiên Địa Hội” và “Nghĩa Hòa Đoàn” trong phim được “tẩy trắng” trở thành anh hùng hy sinh vì nghĩa lớn. Sau khi gây ồn ào, nhà làm phim đã sửa lại là tên cho hai hội này thành “Chính Nghĩa hội” và “Nam Hòa đoàn”. Xét theo khẩu hiệu LHP năm nay, phim Đất rừng phương Nam có thực sự truyền tải đúng bản sắc dân tộc và ý nghĩa nhân văn?
Tiêu chí quan trọng nhất của LHP Việt Nam qua các năm vẫn luôn đề cao bản sắc dân tộc và giàu tình nhân văn được truyền tải trong phim
Đừng lấy lý do phim giải trí hay sáng tạo nghệ thuật để biện minh cho những sai lệch văn hóa, lịch sử của bộ phim. Bởi, dù yếu tố giải trí trong “Đất rừng phương Nam” có nổi trội hơn yếu tố lịch sử nhưng cũng không vì thế mà xem nhẹ nội dung lịch sử, văn hóa trong phim. Bên cạnh đó, nếu là bộ phim chỉ “lấy cảm hứng” từ tiểu thuyết “Đất rừng phương Nam” của nhà văn Đoàn Giỏi, tại sao đạo diễn, nhà sản xuất phim vẫn lấy nguyên tên tiểu thuyết? Các nhân vật trong phim như: bé An, thằng Cò, dì Tư Mắm,… đều có tên, hành động, tính cách và hình tượng giống với nội dung trong tiểu thuyết “Đất rừng phương Nam”?
Màu phim, cảnh quay trong Đất rừng phương Nam được khán giả đánh giá cao
Dẫn lời PGS.TS. Nhà văn Nguyễn Thế Kỷ - Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương tại Diễn đàn Văn chương TP. HCM, “việc yêu cầu giữ nguyên như trong kịch bản, chắc chắn liên quan đến nhân vật lịch sử, sự kiện lịch sử…. Người Hoa ở Việt Nam là một bộ phận máu thịt của Tổ quốc Việt Nam, điều này không cần bàn cãi. Nhưng vai trò của người Hoa trong cuộc đấu tranh chống giặc ngoại xâm dù là thập niên hai mươi, ba mươi hay bốn mươi, năm mươi của thế kỷ trước ở Nam Bộ chưa hẳn đậm nét, thậm chí được tô hồng như trong phim. Lịch sử phải được tôn trọng, phải thể hiện như đã xảy ra, và chúng ta không được phép “bài” ai, bênh ai.”.
Chiếc áo bà ba đặc trưng của người dân Nam Bộ bị thay thế bằng áo xá xẩu của người Hoa
Ngoài ra, để có thể khởi chiếu, phim “Đất rừng phương nam” cần có sự thẩm định của Cục Điện ảnh, được cấp phép rồi mới cho ra rạp. Tuy nhiên, khi bị dư luận chỉ trích nội dung phim, Cục Điện ảnh lại vội vàng yêu cầu nhà sản xuất chỉnh sửa lỗi sai theo yêu cầu. Như vậy, trách nhiệm Cục Điện ảnh ở đâu khi phim đã qua thẩm định và cấp phép xảy ra sai sót? Liệu rằng lỗi sai chỉ nằm ở phía nhà làm phim, còn cấp kiểm duyệt và quản lý như Cục Điện ảnh vô can?
Ellie Tran
Bình luận