Đất rừng phương Nam: Mập mờ khái niệm “Nhà nước đặt hàng”?

Chưa hết lùm xùm về mặt nội dung, “Đất rừng phương Nam” 2023 tiếp tục bị dư luận đặt nghi vấn đề mặt pháp lý.

Trên cổng thông tin điện tử một số tỉnh miền Tây Nam Bộ - nơi diễn ra bối cảnh trong phim (An Giang, Đồng Tháp,…) có đăng tải công văn xin phép ghi hình của ekip “Đất rừng phương Nam” (Công ty cổ phần sản xuất phim Hoan Khuê, viết tắt: HK Film, đại diện pháp luật: Nguyễn Nữ Như Khuê). Trong đó, đáng chú là nội dung: “Căn cứ công văn số 1867/QĐ-BVHTTDL của Bộ trưởng Bộ VH-TT&DL về việc phê duyệt kịch bản Đất rừng phương Nam theo kế hoạch sản xuất phim truyện điện ảnh do Nhà nước đặt hàng".

Công văn số 1867/QĐ-BVHTTDL do NSX cung cấp (Nguồn: Internet)

Tuy nhiên, văn bản số 1867 do HK Film viện dẫn không tìm thấy trong hệ thống văn thư lưu trữ của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (Việt Nam). Đồng thời, căn cứ vào hạng mục giao dự toán chi ngân sách nhà nước đặt hàng sản xuất phim và tài trợ phổ biến phim năm 2022 (công bố từ ngày 26/5/2022) cũng không đề cập đến phim “Đất Rừng Phương Nam”, PLO đưa tin.

Ở công văn do phía NSX đưa ra, khái niệm “Nhà nước đặt hàng” cũng được đề cập một cách mập mờ. Nội dung trích dẫn chỉ cho thấy, đây mới là quyết định “phê duyệt” đăng ký kế hoạch phim Nhà nước đặt hàng, không hề khẳng định là phim do Nhà nước đặt hàng, theo nhận định của nhà báo Hà Quang Minh.

Trao đổi về vấn đề này, ngày 19/10 vừa qua, ông Vi Kiến Thành - Cục trưởng Cục Điện Ảnh (Việt Nam) khẳng định, phim “Đất rừng Phương Nam có đăng ký để trở thành phim Nhà nước đặt hàng. Tuy nhiên, Bộ quyết định không lựa chọn phim này để đặt hàng sau quá trình thẩm định kịch bản, phân cảnh chi tiết, thẩm định giá, Dân trí đưa tin.

Cùng ngày, ông Nguyễn Trí Viễn, Giám đốc sản xuất phim “Đất rừng phương Nam” cho biết, do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, đoàn phim phải chuyển sang hình thức xã hội hoá sau khi Bộ VH-TT&DL không chọn phim này để đặt hàng, dù kịch bản ban đầu đã được phê duyệt.

Ông Viễn cũng trích dẫn một công văn xin phép ghi hình gửi đến UBND tỉnh và Sở VH-TT&DL tỉnh Đồng Tháp, đề cập đến việc “…phê duyệt kịch bản Đất rừng phương Nam theo kế hoạch sản xuất phim truyện điện ảnh do Nhà nước đặt hàng và NSX chuyển thể tác phẩm của cố nhà văn Đoàn Giỏi “theo chủ trương xã hội hoá điện ảnh”.

Công văn xin phép ghi hình gửi đến UBND tỉnh Đồng Tháp (Nguồn: Internet)

Sự mập mờ trong khái niệm “Nhà nước đặt hàng” cũng làm nảy sinh nhiều câu hỏi và khiến dư luận quan ngại. Điển hình như việc phê duyệt kịch bản, duyệt phim và trách nhiệm của cơ quan đầu não.

Kịch bản gửi Bộ VH-TT&DL đăng ký làm phim “Nhà nước đặt hàng” (Nguồn: Cổng thông tin điện tử tỉnh An Giang)

Phê duyệt “bước đầu” của Bộ VH-TT&DL đã chấp nhận kịch bản từ NSX, bao gồm đồng ý sự xuất hiện của tổ chức “Thiên địa hội” mà không đề cập thêm bất kỳ tổ chức chống Pháp nào khác. Trách nhiệm của đơn vị phê duyệt cần được làm rõ, nội dung sau khi sản xuất (trước công chiếu) có sát với kịch bản chi tiết hay không? Nếu ghi nhận có dấu hiệu lợi dụng văn học, nghệ thuật để xuyên tạc văn hóa thì cơ quan nào chịu trách nhiệm?

Tony Nguyen