(TAP) – Trước áp lực từ nhiều tổ chức nhân đạo, Cựu chiến binh, kiêm Giám đốc điều hành Quỹ Nhân đạo Gaza (GHF) – ông Jake Wood đã bất ngờ từ chức chỉ vài tuần sau khi GHF ra mắt. Việc người đứng đầu nhóm cứu trợ Gaza do Hoa Kỳ và Israel hậu thuẫn tuyên bố thôi giữ chức vụ, đã làm dấy lên làn sóng tranh cãi về tính độc lập và công bằng của cơ chế phân phối viện trợ quanh khu vực bất ổn.
Được Hoa Kỳ và Israel hậu thuẫn, Quỹ Nhân đạo Gaza (Gaza Humanitarian Foundation, viết tắt: GHF) là sáng kiến cứu trợ mới cho Gaza – khu vực vốn đang bị bao vây và khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng. Mục tiêu của GHF nhằm thiết lập cơ chế phân phối viện trợ có kiểm soát, được cho là sẽ giúp ngăn chặn việc nhóm chiến binh Hồi giáo Hamas chiếm đoạt hàng cứu trợ. Tuy nhiên, CNN nói rằng, cơ chế này đã vấp phải chỉ trích từ nhiều tổ chức nhân đạo, bao gồm cả Liên Hợp Quốc (United Nations, viết tắt: UN) khi bị cáo buộc có thể góp phần cưỡng ép người dân Gaza di dời, đặc biệt là khỏi khu vực phía Bắc.
Giám đốc điều hành Quỹ Nhân đạo Gaza Jake Wood, người đứng đầu nhóm cứu trợ Gaza do Hoa Kỳ và Israel hậu thuẫn (trái) vừa tuyên bố từ chức (Nguồn: my.foundation/woodfamily)
Trong tuyên bố từ chức công bố ngày 15/4, Giám đốc điều hành GHF – ông Jake Wood nói tự hào về những nỗ lực đã thực hiện trong thời gian ngắn tại cơ quan này kể từ thời điểm thành lập (15/5). Trên thực tế, GHF được cho đã xây dựng một kế hoạch thực tế nhằm cung cấp thực phẩm và hỗ trợ an ninh tại Gaza và dự kiến hoạt động chính thức vào cuối tháng 5. Tuy nhiên, ông Wood thừa nhận, kế hoạch này đã không thể được triển khai toàn diện, nếu phải tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc nhân đạo như trung lập, công bằng và độc lập. Ghi nhận tổ chức GHF đã tỏ ra “thất vọng” trước quyết định từ chức của Giám đốc Jake Wood, đồng thời chỉ trích các tổ chức phản đối đang làm suy yếu nỗ lực cứu trợ. Mặc dù vậy, quỹ nhân đạo này khẳng định sẽ bắt đầu giao hàng vào đầu tuần, với kế hoạch mở rộng nhanh chóng nhằm hỗ trợ phần lớn dân số.
Kế hoạch phân phối viện trợ của GHF, bao gồm 04 điểm phát quà tại miền Nam và miền Trung Gaza, từng bị nhiều quan chức nhân đạo chỉ trích vì không bao gồm khu vực phía Bắc. Điều này làm dấy lên nghi ngờ, rằng hoạt động hỗ trợ sẽ gián tiếp buộc người dân Gaza rời khỏi miền Bắc, tương tự tuyên bố từng gây tranh cãi của một số lãnh đạo Israel như TAP News từng thông tin. Bất chấp cả Hoa Kỳ và GHF đều khẳng định đây không phải là sáng kiến của chính quyền Jerusalem, nhưng vai trò không thể phủ nhận của Israel trong việc bảo vệ hậu thuẫn cũng như chỉ định địa điểm phân phối tiếp tục làm dấy lên làn sóng tranh cãi về tính độc lập và công bằng của cơ chế phân phối viện trợ quanh khu vực bất ổn. Cựu Giám đốc điều hành GHF Jake Wood từng kêu gọi các tổ chức quốc tế, điển hình như UN xem xét lại quan điểm phản đối, nhấn mạnh mặc dù kế hoạch không hoàn hảo, nó vẫn có thể giúp cứu đói cho người dân. Đồng thời, khẳng định không chấp nhận bất kỳ kế hoạch nào khiến người Palestine phải rời bỏ nhà cửa.
Liên Hợp Quốc cho rằng cần tối thiểu 500 – 600 xe tải viện trợ/ngày ở Gaza để tránh thảm họa nhân đạo trầm trọng hơn (Nguồn: X “gaza-aid-data.gov.il”)
Sự rời đi của ông Jake Wood cũng như vai trò lãnh đạo mới tại GHF đặt ra nhiều câu hỏi lớn, đặc biệt trong bối cảnh tình hình khủng hoảng nhân đạo tại Gaza diễn biến phức tạp. Bộ Y tế địa phương cho biết có ít nhất 58 người tử vong do suy dinh dưỡng, hơn 240 người thiệt mạng vì thiếu thực phẩm và thuốc men kể từ tháng 3. UN cho rằng cần tối thiểu 500 – 600 xe tải viện trợ/ngày để tránh thảm họa nhân đạo trầm trọng hơn, trong khi con số có thể huy động thực tế chỉ đạt khoảng 100 – 170 xe/ngày. Bên cạnh đó, các tuyến đường viện trợ hiện nay cũng bị đánh giá là không đủ an toàn, khiến nhiều chuyến hàng không thể tiếp cận đúng nơi cần đến.
Mobius Nguyen
