(TAP) - Tổng thống Donald Trump mới đây đã đưa ra 15 đề xuất cắt giảm ngân sách viện trợ nước ngoài, tổng trị giá 4,9 tỷ USD mà Quốc hội Hoa Kỳ đã thông qua. Động thái này lập tức vấp phải sự phản đối từ lưỡng đảng.
Văn phòng Quản lý và Ngân sách Nhà Trắng thông tin vụ ông Trump muốn hủy 4,9 tỷ USD viện trợ nước ngoài. Nguồn: X “@WHOMB”
Trong lá thư gửi Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson do Văn phòng Quản lý và Ngân sách Nhà Trắng (Office of Management and Budget, viết tắt: OMB) đính kèm trên “X” (@WHOMB) ngày 29/8, những khoản cắt giảm mà Tổng thống Trump đề xuất bao gồm ngân sách dành cho chương trình của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ (Department of State, viết tắt: DOS); Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (United States Agency for International Development, viết tắt: USAID); một số Chương trình Hỗ trợ Quốc tế (International Assistance Programs).
Chủ tịch Ủy ban Ngân sách Thượng viện Susan Collins phản đối động thái cắt giảm ngân sách Quốc hội từ chính quyền. Nguồn: Senate Appropriations Committee
Phản ứng trước đề xuất từ Tổng thống, thành viên lưỡng đảng tại Quốc hội cùng lên tiếng phản đối. Điển hình, Thượng nghị sĩ Susan Collins, đảng viên Cộng hòa (Grand Old Party, viết tắt: GOP) bang Maine, kiêm Chủ tịch Ủy ban Ngân sách Thượng viện (Senate Appropriations Committee) ngày 29/8 khẳng định hành động này vi phạm quyền kiểm soát ngân sách của Quốc hội. Ngoài ra, bà Susan Collins viện dẫn báo cáo “What is a “Pocket Rescission” and is It Legal?” từ Văn phòng Trách nhiệm Giải trình thuộc Chính phủ (Government Accountability Office, viết tắt: GAO) ngày 6/8 để kết luận việc Tổng thống tự ý giữ lại ngân sách đã phê duyệt là bất hợp pháp.
Một báo cáo từ Văn phòng Trách nhiệm Giải trình của Chính phủ từng lập luận, hành động cắt giảm ngân sách phê duyệt có nguy cơ vi phạm pháp luật. Nguồn: Government Accountability Office
Đồng thời, trang “Nhóm Dân chủ Thượng viện” (The Senate Democratic Caucus) cùng ngày 29/8 dẫn lời lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện, thượng nghị sĩ Chuck Schumer nhận định chính quyền đơn phương hủy chi tiêu khiến DP nghi ngờ khả năng hợp tác lưỡng đảng. Ông Schumer nhấn mạnh, các nhà lập pháp GOP không nên ủng hộ, tránh khủng hoảng chính trị, bảo vệ các thỏa thuận thống nhất trước đó. Thượng nghị sĩ Chuck Schumer nhấn mạnh, DP sẵn sàng làm việc cùng bất kỳ bên nào hỗ trợ người dân, giảm chi phí chăm sóc sức khỏe, giữ gìn sự an toàn cộng đồng; nhưng nếu GOP chọn con đường hành động đơn phương, DP sẽ không tham gia.
Lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện, thượng nghị sĩ Chuck Schumer nói, chính quyền đơn phương hủy chi tiêu khiến đảng Dân Chủ nghi ngờ khả năng hợp tác lưỡng đảng. Nguồn: The Senate Democratic Caucus
Ngược lại, phía chính quyền Trump dẫn một phán quyết ở năm 1975 lập luận rằng tiền sẽ bị tạm giữ trong trường hợp chưa được chi đến cuối năm tài chính. Cụ thể, ở một tuyên bố trước truyền thông Hoa Kỳ (CBS News) ngày 29/8, OMB khẳng định ông Trump có quyền cắt giảm ngân sách theo Đạo luật Kiểm soát Tịch thu (Impoundment Control Act) - quy định cho phép lãnh đạo Nhà Trắng hủy ngân sách nếu Quốc hội không lên tiếng phản đối trong vòng 45 ngày sau khi nhận đề nghị.
Trước đó, vào năm 2018, Văn phòng Trách nhiệm Giải trình của Chính phủ cũng từng kết luận việc giữ lại tiền ngân sách cho đến khi hết hạn khi chưa được Quốc hội đồng ý là hành vi bất hợp pháp. Nguồn: Government Accountability Office
Tuy nhiên, tiền lệ pháp lý gần đây hơn ủng hộ lập trường phe chỉ trích. Vào năm 2018, Văn phòng Trách nhiệm Giải trình Chính phủ (GAO) đã từng kết luận rằng việc đơn phương tạm giữ ngân sách đến lúc hết hạn mà không có sự chấp thuận từ Quốc hội vi vi phạm pháp luật. Bên cạnh đó, về mặt thực tiễn, để đề xuất cắt giảm ngân sách thông qua tại Thượng viện cần ít nhất 60 phiếu thuận; tức GOP phải thêm ít nhất 7 phiếu từ Đảng Dân chủ (Democratic Party, viết tắt: DP).
Điều này dường như là một thách thức không nhỏ cho Chính quyền Trump khi cả đảng viên Đảng Dân Chủ và đảng Cộng Hòa đều tỏ ra không mấy ủng hộ việc cắt giảm ngân sách.
Kane Nguyen