(TAP) - Ngày 29/8 mới đây, Tòa án Hiến pháp Thái Lan (Thailand's Constitutional Court) đã công bố quyết định phế truất Thủ tướng Paetongtarn vì lý do vi phạm chuẩn mực về đạo đức công vụ. Điều này có liên quan trực tiếp đến vụ lộ nội dung cuộc gọi với Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen vào tháng 6 vừa qua.
Dẫn thông tin từ truyền thông Thái Lan, tờ Thansettakij cùng ngày, bà Paetongtarn là thủ tướng trẻ nhất lịch sử Thái Lan, đồng thời là người thứ 6 thuộc gia tộc Shinawatra giữ cương vị đứng đầu chính phủ. Tuy nhiên, chỉ sau một năm nắm quyền, bà bị phế truất bởi phán quyết từ hội đồng gồm 9 thẩm phán, 6 người bỏ phiếu thuận. Một thẩm phán đọc phán quyết: “Hành động bà làm đã dẫn đến mất lòng tin, xem trọng lợi ích cá nhân hơn lợi ích quốc gia, làm gia tăng nghi ngờ rằng bà đứng về phía Campuchia, làm suy giảm niềm tin người dân Thái Lan vào bà với tư cách thủ tướng”.
Bà Paetongtarn bị phế truất chỉ sau một năm cầm quyền. Nguồn: “X” (@prachatai_en)
Theo thông tin do trang chính thức Đảng Pheu Thai “พรรคเพื่อไทย” đăng tải ngày 29/8, ở bài phát biểu ngắn sau phán quyết, Paetongtarn cho biết bà chấp nhận quyết định trên. Bà nhấn mạnh: “Là một người Thái Lan, tôi xin khẳng định lại sự chân thành và ý định thực sự của mình. Tôi luôn mong muốn phục vụ đất nước, bất kể đoạn ghi âm đó là gì. Tôi chưa bao giờ đòi hỏi bất cứ lợi ích cá nhân nào”.
Paetongtarn cho biết bà tôn trọng quyết định từ Tòa án. Nguồn: Facebook “พรรคเพื่อไทย”
Cụ thể, như TAP News từng đưa tin, bà bị cáo buộc không đứng lên bảo vệ Thái Lan trong cuộc điện thoại hồi tháng 6 trước cựu lãnh đạo Campuchia Hun Sen. Cuộc điện thoại này đã bị rò rỉ trực tuyến. Giao tranh khu vực biên giới nổ ra vài tuần sau đó, kéo dài 5 ngày, làm thiệt hại về tài sản cũng như tính mạng người dân. Phán quyết trên từ Tòa án Hiến pháp một mặt chấm dứt sớm nhiệm kỳ của Paetongtarn, một mặt giáng đòn nặng vào ảnh hưởng chính trị của gia tộc Shinawatra - vốn là tâm điểm cuộc tranh giành quyền lực kéo dài giữa chính phủ dân cử và giới bảo thủ thân quân đội. Dẫn thông tin tờ Reuters ngày 29/8, từ năm 2006 đến nay, 5 thủ tướng có mối quan hệ trực tiếp với gia tộc Shinawatra bị Tòa án Hiến pháp bãi nhiệm, cho thấy vai trò chi phối mạnh mẽ ở cơ quan tư pháp trên chính trường Thái Lan.
Thủ tướng Thái Lan bị cáo buộc không đứng lên bảo vệ đất nước trong cuộc điện thoại hồi tháng 6 trước cựu lãnh đạo Campuchia Hun Sen. Nguồn: Facebook “Samdech Hun Sen of Cambodia”
Hiện tại, Thái Lan rơi vào tình trạng chính trị không chắc chắn khi chưa xuất hiện ứng viên rõ ràng nào để đảm nhận vai trò lãnh đạo liên minh cầm quyền. Thời gian chờ quốc hội bầu ra thủ tướng mới, Phó Thủ tướng Phumtham Wechayachai cùng nội các đương nhiệm tạm thời điều hành chính phủ. Dù không giới hạn thời gian cho cuộc bỏ phiếu sắp tới, nhiều đồn đoán nhận định cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra - cha của bà Paetongtarn sẽ đóng vai trò trung tâm tại những cuộc đàm phán chính trị hậu phán quyết.
Cũng theo Reuters, hiện có 5 ứng viên đủ điều kiện trở thành thủ tướng mới, trong đó chỉ có 1 người đến từ đảng Pheu Thai - ông Chaikasem Nitisiri, 77 tuổi, cựu tổng chưởng lý, người được đánh giá không quá nổi bật trên chính trường. Những ứng viên sáng giá khác bao gồm: cựu Thủ tướng Prayuth Chan-ocha, ông Anutin Charnvirakul - người từng rút khỏi liên minh do bà Paetongtarn đứng đầu sau sự cố cuộc gọi điện bị rò rỉ.
Việc tìm ra người kế nhiệm đủ sức giữ vững liên minh cầm quyền đang là thách thức lớn đối với Đảng Pheu Thai, nhất là ở bối cảnh quyền thương lượng của đảng đang suy yếu sau biến cố vừa qua.
Van Thy