(TAP) - Một báo cáo do nhóm chuyên gia độc lập được Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc (UNHRC) ủy nhiệm khẳng định có căn cứ hợp lý kết luận Israel đang phạm tội diệt chủng ở Gaza. Trước đó, Hiệp hội Học giả Diệt chủng Quốc tế (IAGS) và Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) cũng đưa ra cáo buộc tương tự.
Ủy ban Điều tra Quốc tế Độc lập (Independent International Commission of Inquiry) là cơ quan thuộc Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc (United Nations Human Rights Council, viết tắt: UNHRC), thành lập từ năm 2021 nhằm điều tra các hành vi vi phạm nhân quyền trên phạm vi rộng, gồm toàn bộ lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng, Đông Jerusalem, Israel. Ghi nhận Ủy ban thu thập, phân tích bằng chứng từ cả hai phía trong cuộc xung đột Israel và Hamas, bắt đầu sau đợt tấn công do nhóm chiến binh Hồi giáo triển khai từ ngày 7/10/2023.
Ủy ban Điều tra Quốc tế Độc lập thuộc Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc nói có đủ căn cứ hợp lý kết luận Israel đang phạm tội diệt chủng ở Gaza. Nguồn: United Nations Human Rights Council
Trong báo cáo công bố ngày 16/9, Ủy ban Điều tra Quốc tế Độc lập kết luận tình hình tại Dải Gaza “đã vượt qua mọi giới hạn đạo đức, pháp lý” và những hành vi có dấu hiệu về tội ác diệt chủng đang thực sự diễn ra. Bà Navi Pillay, Chủ tịch Ủy ban nhấn mạnh rằng thế giới không nên, không cần chờ đợi một phán quyết chính thức từ Tòa án Công lý Quốc tế (International Commission of Jurists, viết tắt: ICJ) để nhận thấy thảm kịch này. Bà kêu gọi các quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc phải có hành động tức thì nhằm ngăn chặn, xử lý tội ác của Israel.
Đồng thời, phía Ủy ban Điều tra Quốc tế Độc lập tuyên bố phát hiện nhiều hành vi phù hợp định nghĩa diệt chủng theo luật pháp quốc tế: giết hại thành viên một nhóm; gây tổn hại nghiêm trọng về thể chất, tinh thần; cố ý tạo điều kiện sống nhằm hủy diệt một phần hoặc toàn bộ nhóm người; ngăn cản việc sinh đẻ. Ủy ban khẳng định, một số phát ngôn từ phía Israel cũng thể hiện việc muốn tiêu diệt người Palestine tại Gaza.
Chủ tịch Ủy ban Điều tra Quốc tế Độc lập Navi Pillay lo ngại, tình hình tại Gaza đã vượt qua mọi giới hạn đạo đức và pháp lý. Nguồn: United Nations
Ủy ban đặc biệt nhấn mạnh vai trò của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, Tổng thống Isaac Herzog và Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant trong việc kích động hành vi diệt chủng. Cơ quan nhận định chính quyền Jerusalem không có bất kỳ hành động cụ thể nào để ngăn chặn hoặc trừng phạt những hành vi vô nhân đạo. Trên cơ sở đó, UN kêu gọi Israel ngay lập tức thực hiện lệnh ngừng bắn lâu dài; khuyến nghị nhiều quốc gia khác nên sử dụng mọi biện pháp hợp pháp hiện có, bao gồm dừng chuyển giao vũ khí cho Israel nhằm ngăn chặn các thảm kịch tiếp tục diễn ra.
Ngoài Ủy ban Điều tra Quốc tế Độc lập, như TAP News từng thông tin, vào tháng 8/2023, Hiệp hội Học giả Diệt chủng Quốc tế (International Association of Genocide Scholars, viết tắt: IAGS) nhận định, hành động của Israel ở Gaza đủ để cấu thành tội diệt chủng. Vào cuối năm 2024, Tòa án Hình sự Quốc tế (International Criminal Court, viết tắt: ICC) đã ban hành phán quyết tương tự.
Bộ Ngoại giao Israel nói, báo cáo từ Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc dựa trên những thông tin sai lệch do Hamas phát tán. Nguồn: X “@IsraelMFA”
Đáp lại, về phía Israel, trang “X” (@IsraelMFA) Bộ Ngoại giao (Israel Foreign Ministry) ngày 16/9 dẫn lời người đứng đầu - ông Gideon Saar bác bỏ hoàn toàn kết luận. Ông Saar cho rằng, báo cáo từ Uỷ ban dựa trên những thông tin sai lệch do Hamas phát tán. Đồng thời, chính quyền Jerusalem phản bác, chính nhóm chiến binh Hồi giáo mới là bên chủ mưu hành động diệt chủng với các vụ tấn công, giết người, hủy diệt xảy ra vào tháng 10 năm ngoái.
Mobius Nguyen