(TAP) - Trong khi Hoa Kỳ ra quyết định tăng mạnh mức phí thị thực H-1B khiến nhiều doanh nghiệp chịu áp lực, nhiều quốc gia khác như Trung Quốc, Pháp, Hàn Quốc hay Vương quốc Anh lại chớp lấy cơ hội thu hút nhân tài toàn cầu. Các nước đưa ra loạt chính sách cởi mở nhằm “kêu gọi” giới chuyên gia, nhà nghiên cứu trong các lĩnh vực then chốt như trí tuệ nhân tạo, công nghệ bán dẫn và khoa học - công nghệ.
Thị thực H-1B là loại visa không định cư do Chính phủ Hoa Kỳ cấp, cho phép doanh nghiệp thuê lao động nước ngoài có trình độ chuyên môn cao làm việc cùng khoảng thời gian từ 3-6 năm. Như TAP News từng đưa tin, ngày 19/9, Tổng thống Trump ký sắc lệnh hành pháp tăng mức phí đối với visa H-1B lên 100.000 USD, có thể thanh toán trong vòng 6 năm.
Ngày 19/9 vừa qua, Tổng thống Trump ký sắc lệnh hành pháp tăng mức phí đối với visa H-1B lên 100.000 USD. Nguồn: The White House
Ngay sau khi chính sách được công bố, làn sóng phản ứng mạnh mẽ đã lan rộng ở cộng đồng doanh nghiệp Hoa Kỳ. Nhiều tập đoàn công nghệ và tài chính lớn như Microsoft, Amazon, JPMorgan phải đưa ra khuyến cáo nội bộ, yêu cầu nhân viên mang visa H-1B đang ở nước ngoài nhanh chóng quay lại Hoa Kỳ trước khi mức phí mới có hiệu lực. Tuy nhiên, khi Hoa Kỳ dần khép lại cánh cửa với lao động chất lượng cao từ nước ngoài, nhiều quốc gia lại có chính sách thu hút nhân tài toàn cầu, đặc biệt ở các lĩnh vực mũi nhọn như trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ bán dẫn, khoa học - công nghệ.
Ngay sau khi chính sách được công bố, làn sóng phản ứng mạnh mẽ đã lan rộng ở cộng đồng doanh nghiệp Hoa Kỳ. Nguồn: Silicon Valley Center
Trung Quốc
Theo thông tin từ Cổng Thông tin Chính phủ Trung Quốc, từ ngày 01/10/2025, nước này chính thức triển khai loại visa mới mang tên thị thực K, dành riêng chuyên gia quốc tế trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. So với 12 loại visa thông thường đang áp dụng, visa K nổi bật nhờ sự linh hoạt về số lần nhập cảnh, thời gian lưu trú, hiệu lực kéo dài. Đáng chú ý, loại visa K không yêu cầu thư mời từ tổ chức hoặc doanh nghiệp nội địa - điểm cải tiến giúp quy trình xét duyệt trở nên đơn giản hơn. Ngoài ra, visa K còn mở rộng phạm vi, tạo điều kiện để người sở hữu tham gia vào hoạt động như giao lưu học thuật, khởi nghiệp, kinh doanh, văn hóa,... Đây được xem như bước tiến mới so với visa R vốn chỉ cấp cho chuyên gia cấp cao có bảo lãnh. Visa K nhắm đến nhóm nhân tài trẻ, giúp họ chủ động, linh hoạt tìm kiếm cơ hội nghề nghiệp tại Trung Quốc.
Visa K nhắm đến nhóm nhân tài trẻ, giúp họ chủ động, linh hoạt tìm kiếm cơ hội nghề nghiệp tại Trung Quốc. Nguồn: The State Council The People’s Republic Of China
Pháp
Tại châu Âu, Pháp cũng thể hiện nỗ lực mạnh mẽ ở cuộc đua thu hút nhân tài quốc tế thông qua chương trình “Chọn nước Pháp vì Khoa học” (Choose France for Science), khởi động từ tháng 4/2025, quản lý bởi Cơ quan Nghiên cứu Quốc gia Pháp (French Agence nationale de la recherche/National Agency for Research, viết tắt: ANR). Mục tiêu chương trình là bảo vệ tự do học thuật toàn cầu, đồng thời tạo điều kiện để trường đại học, tổ chức nghiên cứu tiếp nhận nhà khoa học quốc tế thông qua nguồn tài trợ từ chính phủ. Trên nền tảng mạng xã hội “X”, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) ngày 18/4/2025 đăng tải nội dung nhấn mạnh: “Ở Pháp, nghiên cứu là ưu tiên hàng đầu, đổi mới là văn hóa, khoa học là chân trời vô tận. Hỡi các nhà nghiên cứu từ khắp nơi trên thế giới, hãy chọn Pháp, hãy chọn Châu Âu!”. Lời mời gọi thể hiện quyết tâm của Pháp với nhiệm vụ định vị quốc gia như một trung tâm nghiên cứu, sáng tạo mở rộng cho giới khoa học toàn cầu.
“Chọn nước Pháp vì Khoa học” có mục tiêu bảo vệ tự do học thuật toàn cầu, đồng thời tạo điều kiện cho trường đại học; tiếp nhận nhà khoa học quốc tế thông qua nguồn tài trợ từ chính phủ. Nguồn: French Agence nationale de la recherche
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đưa ra nhận định, các nhà nghiên cứu hãy chọn châu Âu, chọn Pháp để phát triển con đường học thuật. Nguồn: “X” @EmmanuelMacron
Hàn Quốc
Cùng ở tháng 4/2025, Hàn Quốc đã chính thức ra mắt chương trình “K-Tech Pass”, nhắm đến các chuyên gia quốc tế ngành bán dẫn, trí tuệ nhân tạo. Theo thông tin từ Trung tâm Nhân tài Toàn cầu Hàn Quốc (글로벌 인재 센터/Global Talent Center), chương trình dành cho nhân tài toàn cầu ở cấp quản lý đã có hợp đồng với công ty công nghệ cao tại Hàn Quốc. Thông qua đó, họ hưởng nhiều quyền lợi như cấp thị thực đặc biệt, hỗ trợ định cư. Ngoài ra, chương trình còn mang lại ưu đãi giảm 50% thuế thu nhập trong 10 năm, ưu đãi giáo dục với con cái cũng như lộ trình nhanh chóng để được cấp quyền cư trú lâu dài.
“K-Tech Pass” dành cho nhân tài toàn cầu ở cấp quản lý đã có hợp đồng với công ty công nghệ cao tại Hàn Quốc. Nguồn: 글로벌 인재 센터
Vương Quốc Anh
Vương quốc Anh cũng không đứng ngoài cuộc. Theo tờ The Economic Times ngày 22/9/2025, Thủ tướng Anh Keir Starmer đang xem xét đề xuất miễn phí visa cho nhà khoa học, học giả, chuyên gia kỹ thuật số nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Lực lượng đặc nhiệm của Starmer đang xem xét lựa chọn như miễn phí trước các cá nhân đến từ các trường đại học hàng đầu hoặc những người đạt giải thưởng danh giá. Ghi nhận tại trang chính thức Chính phủ Anh (UK Government), thị thực tài năng toàn cầu (Global Talent visa) có phí nộp ban đầu là 766 bảng Anh (tương đương 27 triệu đồng). Bên cạnh đó, Quỹ Tài năng Toàn cầu (Global Talent Fund) trị giá 54 triệu bảng Anh (tương đương 2 tỷ đồng) do Bộ Khoa học, Đổi mới và Công nghệ (Department for Science, Innovation and Technology) quản lý sẽ triển khai trong vòng 5 năm, chi trả 100% chi phí cho nhân tài hàng đầu, bao gồm cả chi phí tái định cư, chi phí nghiên cứu.
Thị thực tài năng toàn cầu (Global Talent visa) có phí nộp ban đầu là 766 bảng Anh (tương đương 27 triệu đồng). Nguồn: UK Government
Việc Hoa Kỳ siết chặt chính sách visa H-1B đang gây nhiều tranh cãi nhưng lại vô tình tạo ra “khoảng trống chiến lược” cho những quốc gia khác vươn lên ở cuộc đua thu hút chất xám toàn cầu. Từ châu Á đến châu Âu, nhiều quốc gia đang từng bước xây dựng chính sách cởi mở, linh hoạt và hấp dẫn hơn nhằm thu hút chuyên gia, nhà nghiên cứu, nhân tài quốc tế. Ở bối cảnh trí tuệ nhân tạo và công nghệ cao là trụ cột tăng trưởng kinh tế tương lai, quốc gia nào biết tận dụng cơ hội này sẽ có lợi thế lớn trong việc chiếm lĩnh vị trí dẫn đầu nền kinh tế tri thức toàn cầu.
Vu Ha