(TAP) - Sau 8 năm bị tàn phá bởi nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS), Nhà thờ Hồi giáo lớn al-Nuri và ngọn tháp nghiêng biểu tượng ở trung tâm thành phố cổ Mosul chính thức mở cửa trở lại. Hoạt động do Thủ tướng Iraq Mohammed Shia al-Sudani chủ trì.
Ngọn tháp nghiêng thuộc Nhà thờ al-Nuri, một công trình có tuổi đời khoảng 850 năm, từng là biểu tượng văn hóa tôn giáo quan trọng của thành phố Mosul. Vào năm 2014, thủ lĩnh IS Abu Bakr al-Baghdadi từng tuyên bố thành lập “vương quốc Hồi giáo” (caliphate) tại đây. Tuy nhiên, khi thất bại ở cuộc chiến với quân đội Iraq năm 2017, IS đã phá hủy nhà thờ bằng cách gài chất nổ bên trong.
Từng một thời kiểm soát lãnh thổ tại Iraq và Syria, tổng diện tích ước tính có thể rộng bằng nửa diện tích Vương quốc Anh, IS khét tiếng bởi những hành động tàn bạo như: Hành quyết dân thường, bắt phụ nữ Yazidi làm nô lệ, phá hủy công trình tôn giáo. Nhà thờ al-Nuri chỉ là một trong số rất nhiều công trình chịu sự hủy diệt này.
Nhà thờ Hồi giáo Al-Nouri ở Mosul bị hư hại nghiêm trọng năm 2017 trong thời gian IS chiếm đóng. Nguồn: United Nations
Việc phục dựng công trình được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, viết tắt: UNESCO) phối hợp cùng cơ quan di sản Iraq và giới chức Hồi giáo Sunni triển khai từ năm 2018. Toàn bộ quá trình xây dựng thực hiện bằng kỹ thuật truyền thống, sử dụng vật liệu lấy từ chính đống đổ nát cũ. Dự án nhận tài trợ khoảng 115 triệu USD, phần lớn từ Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Liên minh châu Âu (EU).
Trên mạng xã hội Instagram (@mohamedshiaalsudani) ngày 1/9, Thủ tướng Iraq Mohammed Shia al-Sudani tuyên bố, việc tái thiết nhà thờ không chỉ nhằm phục hồi di sản, mà còn muốn biến nó thành biểu tượng cho sự kiên cường của người dân Iraq. Ông al-Sudani nhấn mạnh, đây là lời nhắc nhở đến kẻ thù về tinh thần bảo vệ tổ quốc, quyết tâm xây dựng lại những gì từng bị hủy hoại. Lãnh đạo Iraq khẳng định, Chính phủ sẽ tiếp tục hỗ trợ hoạt động văn hóa, khôi phục di tích cổ, hướng đến kết nối nước này với thế giới.
Thủ tướng Iraq Mohammed Shia al-Sudani thông tin về việc mở cửa lại nhà thờ Hồi giáo lịch sử ở Mosul sau 8 năm bị IS tàn phá. Nguồn: Instagram “@mohamedshiaalsudani”
Không chỉ di tích Hồi giáo, nhiều nhà thờ Kitô giáo cũng đang được tái thiết tại Mosul trong khuôn khổ dự án nhằm gìn giữ di sản cộng đồng Thiên chúa giáo – vốn ngày càng thu hẹp ở Iraq. Cùng ngày (1/9), Thủ tướng Iraq Mohammed Shia al-Sudani có bài đăng trên Telegram (المهندس محمد شياع السوداني) chia sẻ hình ảnh đang tham gia khánh thành nhà thờ các Cha Dòng Đa Minh và Nhà thờ Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội của người Công giáo Syria tại Mosul. Đây cũng là những công trình từng bị băng nhóm khủng bố IS phá hủy.
Không chỉ di tích Hồi giáo, nhiều nhà thờ Kitô giáo cũng đang được tái thiết tại Mosul. Nguồn: Telegram “المهندس محمد شياع السوداني”
Theo điều tra năm 2022 từ Liên Hợp Quốc, IS đã phạm nhiều tội ác chiến tranh nhắm vào người Kitô hữu, bao gồm: Chiếm đoạt tài sản, bạo lực tình dục, cưỡng bức cải đạo, phá hoại địa điểm tôn giáo. Trước khi IS chiếm Mosul năm 2014, thành phố có khoảng 50.000 tín đồ Thiên chúa giáo. Đến nay, chỉ còn chưa tới 20 gia đình Kitô giáo sinh sống gần thành phố cổ Mosul. Dần dần, một số người từng rời đi đang bắt đầu quay lại để tham gia các buổi lễ.
Điều tra của Liên Hợp Quốc năm 2022 cho thấy, IS phạm nhiều tội ác chiến tranh nhắm vào người Kitô giáo. Nguồn: United Nations
Long Peter