(TAP) - Ceviche không đơn thuần là một món ăn mà đó là tinh túy hội tụ, linh hồn nền ẩm thực đất nước Peru. Mỗi miếng ceviche mang sự hòa quyện tuyệt mỹ từ cá tươi hay hải sản ướp chanh vàng, ớt ají cay nồng, hành tím thơm lừng cùng rau mùi tươi mát.
Theo thông tin đăng tải trên trang Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO), ceviche có nguồn gốc từ các cộng đồng ngư dân ven biển Peru. Món ăn này xuất hiện trước khi Christopher Columbus - một nhà hàng hải nổi tiếng người Ý, đô đốc của các vị Quân chủ Công giáo Tây Ban Nha, nhà thám hiểm và nhà hàng hải người Ý đặt chân tới châu Mỹ năm 1492 (thời tiền Colombo). Ceviche chịu ảnh hưởng từ nhiều nền văn hóa bản địa, đặc biệt là người Inca ở Peru, rồi lan tỏa sang Bolivia, Ecuador, Argentina. Vào thế kỷ 16, khi người Tây Ban Nha đến châu Mỹ, họ mang theo chanh và cam – những nguyên liệu mới này kết hợp với truyền thống chế biến cá của người Inca, góp phần hình thành món ceviche hiện đại như ngày nay. Đối với người Peru, ceviche được xem là “món ăn biển cả và mặt trời”, biểu tượng cho sự hòa quyện giữa thiên nhiên và con người.
Ceviche Peru: Hương vị biển cả trong từng lát cá tươi. Nguồn: Jonas Eduardo de Santana từ Getty Images (Canva)
Nguyên liệu chính làm nên món ceviche gồm hải sản tươi sống như cá, tôm, mực,... nhưng thường dùng nhất là cá kết hợp chanh tươi, ớt ají nồng cay, hành tím băm nhỏ, muối và rau mùi xanh tạo nên hương thơm đặc trưng khó quên. Khi thưởng thức, người dùng chỉ cần ngâm cá vài phút trong nước chanh rồi trộn nguyên liệu nêm nếm để giữ trọn sự tươi mát và tinh túy món ăn. Một miếng ceviche đem trải nghiệm đa tầng: chua thanh bởi chanh, cay nồng của ớt, ngọt bùi từ khoai lang và giòn béo từ hạt ngô. Tất cả hòa quyện, mang lại tổng thể cân bằng, tươi mát, đánh thức mọi giác quan.
Theo từng vùng miền, ceviche được biến tấu tinh tế, đa dạng hương vị. Tại vùng biển, người ta dùng cá biển tươi ngon vừa đánh bắt, tạo nên mùi hương mặn mòi, đậm đà đại dương. Lên vùng núi, ceviche điểm tô bằng những loại cá nước ngọt kèm hương thơm từ các loại thảo mộc bản địa. Đặc biệt, trong vùng Amazon, món ăn này trở nên sống động với sự kết hợp cùng vô vàn rau thơm và nguyên liệu đặc trưng rừng nhiệt đới.
Vào ngày 13/12/2023 UNESCO công nhận “Các tập tục và ý nghĩa liên quan đến việc chế biến và tiêu thụ ceviche” vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Nguồn: www.unesco.org
Chính sự đa dạng đã biến món ăn ceviche thành biểu tượng văn hóa, phản chiếu một cách chân thực nhất bản sắc độc đáo từng cộng đồng. Đặc biệt, ceviche xuất hiện khắp nơi trong đời sống người Peru - bữa cơm gia đình, quán ăn truyền thống, các lễ hội truyền thống. Người Peru coi việc cùng nhau thưởng thức ceviche là hành động gắn kết, sẻ chia và lưu giữ ký ức văn hóa. Với những ý nghĩa ấy, ngày 13/12/2023, tại kỳ họp Ủy ban Liên chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể diễn ra ở Kasane (Botswana), UNESCO công nhận “Các tập tục và ý nghĩa liên quan đến việc chế biến và tiêu thụ ceviche” vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Ceviche hiện diện từ bữa cơm gia đình cho đến những buổi lễ hội lớn. Nguồn: JuanPonce từ Getty Images (Canva)
Từ món cá sống ướp chanh giản dị nơi bờ biển, ceviche đã vượt ra ngoài biên giới Peru, khẳng định rằng ẩm thực không chỉ dừng lại với mùi vị, mà còn là di sản lưu giữ ký ức, nuôi dưỡng bản sắc, kết nối con người qua từng bữa ăn.
Nguyen Truong