(TAP) – Gắn với truyền thuyết “Lang Liêu dâng bánh chưng, bánh giầy”, bánh giầy được xem là biểu tượng của hiếu nghĩa và tấm lòng hướng về trời đất. Khối nếp trắng dẻo thơm cùng giá trị tinh thần lâu bền đã khiến món bánh này trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa Việt.
Tương truyền bánh giầy xuất hiện từ thời Hùng Vương thứ sáu, gắn với câu chuyện Lang Liêu sáng tạo hai loại bánh để dâng vua cha. Nhờ hình dáng tròn và sắc nếp trắng dẻo, người xưa quan niệm món bánh này tượng trưng cho bầu trời, sự trọn vẹn. Trải qua nhiều thế hệ, bánh giầy vẫn giữ vai trò quan trọng trong đời sống lễ nghi cùng các sự kiện trọng đại của người Việt.
Bánh giầy tuy làm từ những nguyên liệu rất đỗi quen thuộc nhưng lại đòi hỏi sự chăm chút ở từng khâu. Trước tiên, người thợ chọn loại nếp thật ngon, hạt tròn, thơm. Nếp vo sạch xong đem hấp cho chín tới, để từng hạt mềm, dẻo, giữ độ trong nhẹ. Lúc nếp chín, người làm cần đổ vào cối và giã liên tục đến khi quyện lại thành một khối mịn màng, không dính tay. Đây cũng là công đoạn vất vả nhất, bởi phải dồn sức và giữ nhịp đều mới tạo nên độ dẻo đặc trưng của bánh. Sau công đoạn giã, phần nếp được nặn thành từng khối tròn, áo một lớp bột khô mịn tránh bám dính. Nhân bánh tùy theo từng vùng mà biến đổi: ở miền Bắc thường giữ nguyên màu trắng, ăn kèm giò; còn miền Trung với miền Nam thỉnh thoảng thêm đậu xanh, thịt mỡ hoặc dùng lá chuối bao bên ngoài cho tăng mùi thơm. Hoàn thiện xong, chiếc bánh có mặt ngoài trơn láng, độ dẻo vừa phải, lan tỏa hương nếp nhẹ nhàng, mang nét mộc mạc mà vẫn đầy tinh tế.
Ảnh minh hoạ. Nguồn: fptshop.com.vn
Bánh giầy gắn liền nhiều dịp trọng đại của người Việt: Tết, cưới hỏi hay những buổi cúng gia tiên. Trên mâm lễ, cặp bánh tròn trắng tinh luôn đặt cạnh bánh chưng vuông vắn, gợi nhắc quan niệm hài hòa giữa trời và đất. Ở nhiều vùng quê, cảnh người mẹ dậy sớm chuẩn bị mẻ bánh giầy đã trở thành ký ức tuổi thơ ấm áp. Âm thanh chày giã nếp vang vọng trong sân, hơi nóng quyện cùng mùi nếp chín khiến không khí ngày Tết thêm rộn ràng.
Ngoài ý nghĩa truyền thống, bánh giầy còn cho thấy sự siêng năng, khéo léo của người Việt. Từ những hạt nếp trắng giản dị, ông bà ta làm nên món ăn mộc mạc chứa đựng cả tinh thần gìn giữ và trân trọng những giá trị lâu đời. Không cần gia vị cầu kỳ hay màu sắc nổi bật, chiếc bánh trắng có vị dẻo thơm tự nhiên, nhưng ai ăn cũng thấy quen thuộc, ấm lòng. Ngày nay, bánh giầy được cải tiến với nhiều phiên bản mới như bánh giầy đậu xanh, bánh giầy kẹp trứng muối hay bánh giầy chiên giòn. Thậm chí trở thành món ăn sáng hay món ăn vặt của nhiều gia đình ở mọi miền đất nước.
Ảnh minh hoạ. Nguồn: thuonghieuvaphapluat.vn
Bánh giầy không chỉ nuôi dưỡng ký ức cội nguồn mà còn nhắc người Việt nhớ đến sự trân trọng dâng lên tổ tiên. Trong nhịp sống hôm nay, chiếc bánh tròn giản dị ấy vẫn giữ vị trí biểu tượng cho lòng thành kính. Bên cạnh sự đơn sơ, bánh giầy cũng thể hiện nét đẹp truyền thống dân tộc thông qua hương vị dẻo thơm cùng sự tròn đầy như ước nguyện bình yên của biết bao thế hệ.
Suzie My