(TAP) - Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) mới đây đã công bố báo cáo cho thấy, triển vọng thương mại toàn cầu năm 2025 cải thiện đáng kể so với dự báo trước đó. Tuy nhiên, tổ chức này cảnh báo tăng trưởng có thể chậm lại vào năm 2026.
Ở báo cáo “Triển vọng và Thống kê Thương mại Toàn cầu” (Global Trade Outlook and Statistics) do Tổ chức Thương mại Thế giới (World Trade Organization, WTO) công bố ngày 7/10, tăng trưởng khối lượng thương mại toàn cầu năm 2025 dự đoán đạt 2,4% - cao hơn nhiều mức ước tính 0,9% mà WTO đưa ra hồi tháng 8. Tuy vậy, triển vọng năm 2026 lại không khả quan khi chuyên gia từ tổ chức đã hạ dự báo tăng trưởng từ 1,8% xuống chỉ còn 0,5%. WTO nêu rõ, tình hình thương mại thế giới có thể chậm lại giữa bối cảnh nền kinh tế toàn cầu nguội dần và bị tác động bởi chính sách tăng thuế quan ngày càng rõ ràng hơn.
Tổ chức Thương mại Thế giới công bố báo cáo cho thấy, triển vọng thương mại toàn cầu năm 2025 cải thiện đáng kể so với dự báo trước đó. Nguồn: World Trade Organization
Tổ chức này nhận định, việc áp thuế cao trở thành trở ngại lớn đối với thương mại toàn cầu. Chính sách thuế quan mới do Tổng thống Donald Trump ban hành, bắt đầu từ tháng 4 vừa qua, khiến nhiều quốc gia phải đàm phán lại thỏa thuận với Washington, D.C. Ngay cả đồng minh thân cận Hoa Kỳ như Vương quốc Anh cũng bị áp thuế cơ bản 10% lên hàng hóa nhập khẩu vào thị trường lớn nhất thế giới. Mặc dù vậy, khối lượng thương mại toàn cầu nửa đầu năm 2025 vẫn tăng hơn cùng kỳ năm ngoái 4,9%. WTO lập luận, mức tăng một phần nhờ doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa sớm để tránh thuế quan mới, cùng điều kiện kinh tế thuận lợi như giảm phát, chính sách tài khóa hỗ trợ, thị trường lao động mạnh.
Báo cáo WTO cũng chỉ ra rằng, sự phát triển mạnh mẽ ở một số thị trường mới nổi, lẫn nhu cầu tăng cao qua những sản phẩm liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI): chất bán dẫn, máy chủ, thiết bị viễn thông,… đã góp phần thúc đẩy thương mại toàn cầu. Chi tiêu cho các mặt hàng AI chiếm gần một nửa (50%) tổng mức mở rộng thương mại 6 tháng đầu năm 2025, đồng thời tăng 20% so với cùng kỳ năm 2024. Cạnh tranh giữa nhiều quốc gia về việc phát triển sản phẩm AI cũng ngày càng trở nên gay gắt. WTO thông tin, Hoa Kỳ hiện chiếm khoảng 20% tăng trưởng thương mại toàn cầu ở lĩnh vực AI, riêng các nước châu Á đóng góp tới hai phần ba (2/3).
Tổng giám đốc Tổ chức Thương mại Thế giới Ngozi Okonjo-Iweala nói, phản ứng thận trọng của nhiều nước trước thay đổi về thuế quan, cùng tiềm năng tăng trưởng AI và sự hợp tác giữa các nền kinh tế mới nổi, giúp giảm bớt phần nào khó khăn năm 2025. Nguồn: X “@NOIweala”
Ngoài ra, tăng trưởng xuất khẩu dịch vụ toàn cầu được WTO dự báo giảm từ 6,8% năm 2024 xuống 4,6% năm 2025 và 4,4% ở năm 2026. Tuy không chịu thuế trực tiếp, thương mại dịch vụ vẫn bị ảnh hưởng gián tiếp do liên quan chặt chẽ đến hàng hóa và sản xuất. WTO cảnh báo, việc mở rộng các biện pháp hạn chế thương mại, bất ổn chính sách là rủi ro lớn cho triển vọng sắp tới – tức năm 2026. Tuy nhiên, nếu thương mại hàng hóa và dịch vụ liên quan đến AI tiếp tục tăng trưởng bền vững, điều đó có thể hỗ trợ thương mại toàn cầu trong trung hạn.
WTO này 7/10 dẫn lời Tổng giám đốc Ngozi Okonjo-Iweala tuyên bố, phản ứng thận trọng của nhiều nước trước thay đổi về thuế quan, cùng tiềm năng tăng trưởng AI và sự hợp tác giữa các nền kinh tế mới nổi, giúp giảm bớt phần nào khó khăn năm 2025. Bà Okonjo-Iweala lạc quan rằng, sự phục hồi thương mại năm vẫn xảy ra nhờ vào hệ thống thương mại đa phương ổn định, nhưng các quốc gia cần hành động để củng cố nền tảng này. Theo đại diện WTO, biến động hiện nay là lời nhắc nhở cần hợp tác để tái cấu trúc thương mại, xây dựng hệ thống vững chắc hơn, mang lại lợi ích cho người dân toàn thế giới.
Mobius Nguyen