(TAP) - Tổ chức Y tế Thế giới (World Health Organization, viết tắt: WHO) mới đây (ngày 3/9) phát đi cảnh báo toàn cầu về hai dịch bệnh nguy hiểm, bao gồm bệnh chảy máu mắt ở người do virus Marburg và bệnh tả.
Theo thông tin do WHO đăng tải trên trang chính thức, virus Marburg (cùng họ virus Ebola) là bệnh truyền nhiễm cấp tính lây lan nhanh chóng nếu không kiểm soát kịp thời với tỷ lệ tử vong cao lên đến 88%. Virus Marburg phát hiện lần đầu vào năm 1967 sau hai đợt dịch đồng thời xảy ra tại thành phố Marburg và Frankfurt (Đức), cùng Belgrade (Serbia). Thời điểm này, các ca nhiễm được xác định liên quan đến việc sử dụng khỉ xanh châu Phi (Cercopithecus aethiops) nhập từ Uganda phục vụ cho nghiên cứu phòng thí nghiệm. Kể từ đó, nhiều đợt bùng phát khác đã ghi nhận ở Angola, Cộng hòa Dân chủ Congo, Uganda, Ghana, Guinea Xích Đạo, Kenya, Rwanda, Nam Phi, Guinea, Tanzania.
Virus Marburg (Marburg Virus Disease, viết tắt: MVD) là bệnh truyền nhiễm cấp tính, có mức độ nghiêm trọng cao, tỷ lệ tử vong có thể lên đến 88%. Nguồn: Centres for Disease Control and Prevention
Loài dơi ăn quả thuộc giống Rousettus, sinh sống tại hang động hoặc mỏ khoáng là nguồn lây ban đầu của virus Marburg. Thông qua việc tiếp xúc trực tiếp, virus lây từ động vật sang người, rồi dễ dàng truyền nhiễm từ người qua người bằng đường máu, dịch tiết, nội tạng hoặc dịch cơ thể người nhiễm bệnh. Những vật dụng bị nhiễm bẩn như chăn, gối, quần áo của người bệnh tiếp tục trở thành nguồn lây lan nguy hiểm. Do đó, đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh là người thường xuyên tiếp xúc gần với bệnh nhân, đặc biệt nhân viên y tế hoặc người thân gia đình chăm sóc bệnh nhân tại nhà.
Nguồn lây ban đầu của virus Marburg được xác định là các loài dơi ăn quả thuộc giống Rousettus. Nguồn: World Health Organization
Cũng theo WHO, thời gian ủ bệnh thường kéo dài từ 2 - 21 ngày. Một số triệu chứng xuất hiện ban đầu gồm: sốt cao đột ngột, đau đầu, ớn lạnh, đau nhức cơ bắp. Sau vài ngày, người bệnh nổi ban trên thân, đi kèm nhiều biểu hiện gồm buồn nôn, tiêu chảy, đau họng, đau bụng, nôn mửa. Trong trường hợp nặng, bệnh nhân có thể rơi vào trạng thái mê sảng, sốc, suy gan, rối loạn đa cơ quan, chảy máu, bao gồm xuất huyết ở mắt.
Dẫn thông tin tờ Daily Star đăng ngày 4/9, dịch bệnh tại huyện Mweka, tỉnh Kasai (Cộng hòa Congo) khiến 8 người thiệt mạng cùng triệu chứng giống Ebola. Chính quyền địa phương đã tiến hành cách ly hàng trăm người tiếp xúc gần kết hợp áp dụng biện pháp khử trùng nghiêm ngặt nhằm kiểm soát nguy cơ lây lan ra cộng đồng. Mẫu bệnh phẩm đang gửi đi phân tích để xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh, tuy nhiên, giới chức y tế nghi ngờ virus Marburg là nguyên nhân chính. Không chỉ riêng Cộng hòa Congo, WHO còn gửi cảnh báo đến các quốc gia láng giềng về nguy cơ dịch bệnh vượt khỏi biên giới.
Chính quyền địa phương đã tiến hành cách ly hàng trăm người tiếp xúc gần và áp dụng các biện pháp khử trùng nghiêm ngặt nhằm kiểm soát nguy cơ lây lan ra cộng đồng. Nguồn: World Health Organization
Bên cạnh dịch Marburg, WHO cũng ghi nhận hơn 400.000 ca mắc bệnh tả tại 31 quốc gia trong năm nay, gây ra gần 5.000 ca tử vong. Bệnh tả là bệnh nhiễm trùng tiêu chảy cấp tính do tiêu thụ thực phẩm hoặc nước bị nhiễm vi khuẩn Vibrio cholerae, gây tử vong nếu không được điều trị. Theo nhận định từ chuyên gia, những yếu tố như xung đột, nghèo đói, biến đổi khí hậu khiến các dịch bệnh nguy hiểm bùng phát mạnh mẽ hơn.
WHO ghi nhận hơn 400.000 ca mắc bệnh tả tại 31 quốc gia năm 2025, gây ra gần 5.000 ca tử vong. Nguồn: World Health Organization
WHO đánh giá rằng, tình hình hiện tại tiềm ẩn “nguy cơ rất cao” nếu biện pháp phòng dịch không được triển khai nhanh chóng, quyết liệt. Trong đó, ưu tiên hàng đầu là đảm bảo nguồn nước sạch, cải thiện điều kiện vệ sinh, nâng cao nhận thức phòng bệnh ở cộng đồng dân cư. Một số quốc gia từng ban hành cảnh báo du lịch để ngăn ngừa dịch bệnh xâm nhập, tuy nhiên hiện tại WHO chưa công bố hạn chế về vấn đề du lịch liên quan đến đợt bùng phát này. Dù vậy, chuyên gia vẫn khuyến cáo người dân, du khách nên theo dõi thông tin, thực hiện biện pháp phòng ngừa khi tới khu vực có nguy cơ dịch bệnh cao.
Tại Việt Nam, đến thời điểm hiện tại, chưa ghi nhận trường hợp nào nhiễm virus Marburg. Đây là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm thuộc nhóm A, nhóm bệnh có khả năng lây lan nhanh và tỷ lệ tử vong cao tương tự COVID-19, Ebola hay cúm A/H5N1,...
Van Thy