(TAP) - Sáng sớm ngày 2/10, áp thấp nhiệt đới đã mạnh lên thành bão và có tên quốc tế là Matmo. Dự báo, bão Matmo sẽ di chuyển vào Biển Đông, trở thành cơn bão số 11 trong năm 2025.
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia Việt Nam, sáng ngày 1/10, vùng áp thấp hình thành ở phía đông đảo Luzon (Philippines) đã phát triển thành áp thấp nhiệt đới. Đến sáng sớm ngày 2/10, áp thấp này tiếp tục mạnh lên thành bão, có tên quốc tế là Matmo. Lúc 7 giờ sáng (giờ Việt Nam), vị trí tâm bão Matmo nằm ở khoảng 14,9 độ vĩ Bắc; 127,8 độ kinh Đông, nằm trên vùng biển phía đông Philippines. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão đạt cấp 8 (từ 62 đến 74km/giờ), giật cấp 10. Bão đang di chuyển hướng Tây Tây Bắc với vận tốc 15-20km/h.
Dự báo vị trí và đường đi của áp thấp nhiệt đới. Nguồn: Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia
Dưới ảnh hưởng của bão Matmo, từ chiều ngày 3/10, vùng biển phía đông bắc Biển Đông sẽ bắt đầu có gió mạnh dần lên từ cấp 6 đến cấp 10, giật cấp 12, kèm sóng cao từ 4-6 mét. Dự kiến, khoảng thời gian từ ngày 4-6/10, khu vực bắc Biển Đông (bao gồm cả vùng đặc quyền kinh tế Hoàng Sa) có khả năng chịu ảnh hưởng trực tiếp, sức gió mạnh cấp 11-12, giật cấp 15. Tàu thuyền hoạt động ở khu vực nguy hiểm này được cảnh báo sẽ chịu tác động lớn từ bão.
Cũng trong ngày 2/10, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Phạm Minh Chính ban hành Công điện số 183/CĐ-TTg nhằm chỉ đạo bộ, ngành, địa phương tập trung ứng phó, khắc phục hậu quả sau bão số 10 (Bualoi) và đợt mưa lũ vừa qua. Theo nội dung công điện do Cổng thông tin điện tử Chính phủ Việt Nam công bố, Thủ tướng yêu cầu khẩn trương rà soát, thống kê thiệt hại do bão số 10, mưa lũ gây ra, đặc biệt là thiệt hại liên quan đến nhà ở của người dân, cơ sở giáo dục, y tế, hạ tầng thiết yếu, cơ sở sản xuất, kinh doanh. Các đơn vị liên quan phải gửi báo cáo tổng hợp cho Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Văn phòng Chính phủ trước 10 giờ ngày 3/10/2025 để trình lên Thủ tướng cùng ngày.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ban hành Công điện chỉ đạo bộ, ngành, địa phương tập trung ứng phó, khắc phục hậu quả do bão số 10 (Bualoi) và đợt mưa lũ vừa qua. Nguồn: Cổng thông tin điện tử Chính phủ
Bên cạnh đó, Thủ tướng chỉ đạo cần chủ động huy động tối đa lực lượng tại chỗ, bao gồm quân đội, công an, thanh niên, lực lượng dự bị,... nhằm khẩn trương hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả thiên tai. Ưu tiên việc xây dựng, sửa chữa nhà ở bị hư hỏng, tốc mái, hỗ trợ chỗ ở tạm thời những hộ bị mất nhà, đảm bảo người dân luôn có nơi cư trú. Đồng thời, chính sách hỗ trợ theo quy định hiện hành cũng cần triển khai kịp thời đối với những trường hợp tử vong, mất tích, hộ gia đình có nhà bị sập đổ, trôi hoặc hư hỏng nặng. Mọi hoạt động phải được hoàn thành chậm nhất trong ngày 5/10/2025.
Các chiến sĩ Công an đang hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả do Bão số 10 gây ra. Nguồn: Cổng thông tin điện tử Chính phủ
Thủ tướng cũng yêu cầu sửa chữa ngay trường học, cơ sở giáo dục, y tế bị hư hỏng, tốc mái do bão, mưa lũ, bảo đảm hoàn thành trước ngày 5/10. Tuyệt đối không để xảy ra tình trạng học sinh thiếu trường lớp, thiếu sách vở, đồ dùng học tập hay người dân không có nơi khám, chữa bệnh khi cần.
Ngoài ra, các địa phương cần chỉ đạo đơn vị cung cấp dịch vụ như điện lực, viễn thông, cấp nước,... khẩn trương khôi phục hệ thống hạ tầng thiết yếu, hoàn tất công tác sửa chữa trước ngày 5/10/2025 nhằm đảm bảo sinh hoạt, sản xuất kinh doanh sớm trở lại bình thường. Việc xử lý chướng ngại vật, vệ sinh môi trường, giữ giao thông thông suốt sau bão cũng cần thực hiện ngay. Tàu thuyền bị chìm đắm phải được trục vớt, sửa chữa kịp thời; khôi phục nhanh hoạt động sản xuất thủy sản, nông nghiệp, nhằm sớm ổn định đời sống cho người dân vùng bị ảnh hưởng.
Cuối cùng, lãnh đạo các tỉnh, thành phố cần theo dõi sát sao tình hình thị trường, chủ động điều tiết nguồn cung thực phẩm, nhu yếu phẩm, thiết bị, vật tư phục vụ sửa chữa nhà cửa. Chính phủ cũng yêu cầu quản lý, kiểm soát giá cả chặt chẽ, xử lý nghiêm hành vi lợi dụng thiên tai đầu cơ, tăng giá bất hợp lý.
Tính từ đầu năm đến nay, khu vực Biển Đông ghi nhận 10 cơn bão và 4 áp thấp nhiệt đới. Cơn bão gần nhất - Bualoi, hình thành ngày 24/9 ở phía đông Philippines, sau đó nhanh chóng tiến vào Biển Đông với tốc độ gấp đôi thông thường. Đến rạng sáng ngày 29/9, bão Bualoi đổ bộ khu vực từ Hà Tĩnh đến bắc Quảng Trị, sức gió cấp 11, giật cấp 14, trước khi suy yếu dần thành áp thấp nhiệt đới tại Thượng Lào.
Dẫn báo cáo sơ bộ từ Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai, bão số 10 cùng đợt mưa lũ sau bão gây thiệt hại nặng nề về người, tài sản, cơ sở hạ tầng ở các tỉnh Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ. Thống kê từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường tính đến ngày 1/10/2025 cho thấy, đợt thiên tai đã khiến 53 người chết và mất tích, 139 người bị thương, 91 ngôi nhà bị sập hoặc trôi, hơn 144.000 ngôi nhà bị tốc mái, hư hỏng, khoảng 34.000 ha lúa, hoa màu, cùng 10.000 ha thủy sản bị ngập, thiệt hại. Ngoài ra, có 1.076 điểm trường học bị hư hỏng, cùng nhiều công trình đê điều, giao thông, thủy lợi, điện lực, viễn thông gặp sự cố. Hơn 60.000 cây xanh bị gãy đổ, tổng thiệt hại kinh tế sơ bộ lên tới hàng nghìn tỷ đồng.
Do ảnh hưởng của bão, tại xã Nông Cống (Thanh Hóa) đã gây ngập lụt sâu khiến 3.200 hộ dân ở 30/44 thôn chìm trong biển nước. Nguồn: Bộ Nông nghiệp và Môi trường
Vu Ha