(TAP) - Hàng giả, thực phẩm kém chất lượng và thông tin sai lệch đang âm thầm len lỏi vào mọi ngóc ngách của đời sống, từ bữa ăn gia đình đến quầy thuốc và mạng xã hội. Thực trạng này trở thành một vấn nạn nghiêm trọng, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng, đạo đức xã hội, niềm tin của người tiêu dùng.
Trên mâm cơm của một gia đình nhỏ, người mẹ ân cần gắp miếng chả cá cho con, nào ngờ đó là thứ “cá giả” - hỗn hợp của bột, hương liệu và hóa chất. Ngoài tủ lạnh, bịch sữa ngoại giá rẻ được sang chiết từ một xưởng “đen” nằm ở vùng ngoại ô. Trên kệ thuốc, hộp vitamin sáng màu là sản phẩm được mua từ một buổi livestream của “bác sĩ TikTok” không hề có chuyên môn y tế. Đây không phải là viễn cảnh xa vời mà là thực trạng hiện hữu trong đời sống hôm nay: con người đang sống giữa một thế giới đầy rẫy những sản phẩm giả từ thực phẩm, dược phẩm, mỹ phẩm đến thông tin, đạo đức và lòng tin.
Ảnh minh họa. Nguồn: Cổng thông tin điện tử Công an tỉnh Thanh Hóa, Facebook “KERA Vietnam, website Công ty Dược dinh dưỡng Hacofood (hacofoodgroup), website Công ty Dược quốc tế Rance Pharma (duocquoctegroup)
Một minh chứng điển hình cho thực trạng “hàng giả” là hàng loạt vụ việc gây rúng động dư luận bị phanh phui tại Việt Nam thời gian gần đây. Như TAPNews đã đưa tin, ngày 12/4/2025, các cơ quan chức năng đã triệt phá một đường dây sản xuất và tiêu thụ sữa bột giả quy mô đặc biệt lớn do Công ty Dược dinh dưỡng Hacofood phối hợp cùng Công ty Dược quốc tế Rance Pharma điều hành. Đường dây này đã tung ra thị trường tới 573 nhãn hiệu sữa bột giả, nhắm chủ yếu vào các nhóm đối tượng dễ bị tổn thương như người mắc bệnh tiểu đường, suy thận, trẻ sinh non, thiếu tháng và phụ nữ mang thai.
Không kém phần nghiêm trọng là vụ việc liên quan đến sản phẩm “kẹo rau củ Kera” - một loại thực phẩm chức năng được quảng cáo là có thể bổ sung chất xơ thay thế rau xanh cho bữa ăn hàng ngày. Sản phẩm do Công ty Cổ phần Asia Life (Đắk Lắk) và Công ty Cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt (TP. Thủ Đức, TP.HCM) sản xuất. Tuy nhiên, kết quả kiểm nghiệm cho thấy “kẹo rau củ Kera” không đạt hàm lượng chất xơ như quảng cáo và tiềm ẩn nguy cơ gây hại sức khỏe do chứa hàm lượng Sorbitol cao (33,4g/100g). Trong cùng tháng 4/2025, tại Thanh Hóa, lực lượng chức năng đã bóc gỡ một đường dây làm giả thuốc có quy mô lớn, phát hiện 21 loại thuốc giả bao gồm 4 loại được Bộ Y tế Việt Nam cấp phép lưu hành. Ngoài ra, hàng chục nghìn hộp thuốc khác mang nhãn mác tương tự thuốc Đông dược, thực phẩm chức năng bị thu giữ.
Tình trạng hàng giả không dừng lại ở dược phẩm hay thực phẩm chức năng mà còn lan rộng sang hầu hết các lĩnh vực của đời sống: từ nước mắm không cá, thịt bị bơm hóa chất, rau phun thuốc trừ sâu, đến mỹ phẩm không rõ thành phần, hàng tiêu dùng nhái nhãn hiệu. Đặc biệt, cả không gian thông tin cũng bị thao túng bởi tin giả, đánh giá trá hình và quảng cáo lừa đảo, khiến người tiêu dùng bị mê hoặc, mất phương hướng mỗi ngày. Thậm chí, loạt sản phẩm, dịch vụ như vậy vẫn tồn tại công khai trên thị trường mà chưa bị phát hiện hoặc chưa có chế tài xử lý nghiêm khắc.
Văn phòng Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Thanh Hóa (Việt Nam) triệt phá cơ sở sản xuất, buôn bán số lượng lớn mỹ phẩm giả vào ngày 23/5/2025. Nguồn: Cổng thông tin điện tử Công an tỉnh Thanh Hóa
Những hiện tượng ấy đã gây tổn hại trực tiếp đến sức khỏe, quyền lợi người tiêu dùng và đặt ra thách thức lớn cho công tác quản lý, kiểm soát chất lượng, bảo vệ niềm tin xã hội. Người tiêu dùng đang phải đối mặt hàng loạt nguy cơ tiềm ẩn như ngộ độc cấp tính, tổn thương gan thận, thậm chí ung thư do sự tích tụ độc tố xuyên suốt thời gian dài. Đáng lo ngại hơn cả là trẻ em - thế hệ tương lai của đất nước lại trở thành đối tượng tổn thương nhất khi bị đánh cắp cả sức khỏe thể chất lẫn trí tuệ bởi những sản phẩm độc hại. Trên mạng xã hội, nhiều người dùng bày tỏ sự bức xúc, phẫn nộ trước những hành vi lừa đảo người tiêu dùng một cách công khai,tinh vi. Niềm tin của người dân vào thương hiệu, vào hệ thống kiểm định, thậm chí vào chính môi trường sống của họ đang dần bị xói mòn.
Bình luận từ nhiều người dùng mạng xã hội tại Việt Nam phản ánh về thực trạng hàng giả tràng lan trên thị trường mà TAPNews ghi nhận
Đồng thời, vấn nạn hàng giả đang từng bước bào mòn lòng tin của xã hội. Các doanh nghiệp làm ăn chân chính ngày càng lép vế trước những cuộc cạnh tranh không lành mạnh. Trong khi đó, những đối tượng sản xuất và kinh doanh hàng giả lại thu lợi khổng lồ bằng cách xem nhẹ đạo đức và bất chấp pháp luật.
Tuy nhiên, thực trạng nhức nhối ấy không hình thành một cách ngẫu nhiên mà bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân phức tạp. Nhất là khi sự phát triển ngày càng tinh vi của công nghệ làm giả. Từ tem chống hàng giả, mã vạch cho đến bao bì thiết kế, tất cả đều bị sao chép với độ chính xác gần như tuyệt đối. Trước những sản phẩm ngụy trang khéo léo, người tiêu dùng nếu thiếu kiến thức, kỹ năng nhận biết rất khó phân biệt thật - giả.
Cổng Thông tin điện tử Chính phủ Việt Nam dẫn lời Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Phạm Minh Chính về việc sản xuất tiêu thục hàng trăm tấn hàng giả
Ở chiều hướng khác, công tác quản lý còn bộc lộ không ít kẽ hở. Vấn đề này đã được Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Phạm Minh Chính đặc biệt nhấn mạnh tại cuộc họp Thường trực Chính phủ về một số nội dung quan trọng diễn ra chiều 19/5 (giờ Việt Nam). Cổng Thông tin điện tử Chính phủ Việt Nam dẫn lời Thủ tướng nêu rõ: “Buôn lậu, sản xuất và tiêu thụ hàng trăm tấn hàng giả mà các cơ quan chức năng lại không hay biết là điều khó chấp nhận trong khi để làm việc này thì phải có kho bãi, hoạt động mua bán, vận chuyển, thì chỉ có 2 khả năng: Một là không còn ý chí chiến đấu, hai là bị mua chuộc, có tiêu cực. Cả hai điều này đều phải xử lý nghiêm!”. Theo ghi nhận của TAPNews, thời gian qua, nhiều cơ quan báo chí tại Việt Nam đã liên tục đăng tải các bài viết phản ánh tình trạng hàng giả cho thấy mức độ nghiêm trọng, lan rộng của vấn đề.
Loạt bài viết của nhiều cơ quan báo chí tại Việt Nam phản ánh tình trạng hàng giả
Lợi nhuận khổng lồ trở thành cám dỗ khiến nhiều đối tượng bất chấp đạo đức, ngang nhiên vi phạm. Giữa bối cảnh phức tạp trên, mỗi người tiêu dùng cần cẩn trọng hơn để bảo vệ chính sức khỏe của mình và người thân. Người dùng chỉ nên mua hàng tại các địa chỉ uy tín, có hóa đơn rõ ràng. Nói “không” với mức giá rẻ bất thường bởi thứ quá rẻ luôn có cái giá khác phải trả. Ngoài ra, mỗi người cần học cách nhận diện hàng giả qua tem, bao bì, mã QR, dấu hiệu bất thường về mùi, màu và vị sản phẩm. Nếu phát hiện hàng bất thường, hãy lên tiếng thông báo cho người thân, cộng đồng và báo ngay cho cơ quan chức năng.
Tuy nhiên, nỗ lực của người tiêu dùng vẫn chưa đủ mà phải có sự vào cuộc mạnh mẽ, đồng bộ từ phía nhà nước, cơ quan chức năng, báo chí. Công tác kiểm tra nên được tăng cường, đặc biệt tại các điểm nóng như chợ đầu mối, khu sản xuất nhỏ lẻ, các nền tảng kinh doanh online. Những kẻ sản xuất, buôn bán hàng giả cũng cần bị xử lý nghiêm minh, không khoan nhượng để hàng giả không thể tồn tại.
Khi pháp luật mạnh mẽ, báo chí lên tiếng, người dân cảnh giác và doanh nghiệp chung tay, chúng ta mới có thể xây dựng một môi trường tiêu dùng lành mạnh, an toàn.
Hoang Nam
