(TAP) - Tuyên bố chung về Khuôn khổ Hiệp định Thương mại Đối ứng, Công bằng và Cân bằng giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đánh dấu bước phát triển mới trong quan hệ kinh tế song phương. Văn kiện không chỉ thể hiện cam kết cùng hướng tới thương mại bình đẳng và minh bạch mà còn phản ánh sự điều chỉnh chiến lược của cả hai bên trước bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động và cạnh tranh ngày càng phức tạp.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính có cuộc tiếp xúc ngắn với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump bên lề Hội nghị Cấp cao ASEAN - Hoa Kỳ. Nguồn: Cổng thông tin Chính phủ Việt Nam
Ngày 26/10/2025, Việt Nam và Hoa Kỳ đã thống nhất công bố Tuyên bố chung về Khuôn khổ Hiệp định Thương mại Đối ứng, Công bằng và Cân bằng (Tuyên bố chung). Sự kiện diễn ra nhân dịp Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Phạm Minh Chính tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN tổ chức tại Kuala Lumpur, Malaysia, từ ngày 26 - 28/10/2025. Khuôn khổ Hiệp định Thương mại Đối ứng, Công bằng và Cân bằng được xây dựng nhằm củng cố quan hệ kinh tế song phương, đồng thời mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường giữa hai quốc gia ở mức chưa từng có. Hiệp định này kế thừa và phát triển trên nền tảng mối quan hệ hợp tác kinh tế lâu dài giữa Việt Nam và Hoa Kỳ; trong đó có Hiệp định Thương mại Song phương mà hai bên ký kết vào năm 2000 và có hiệu lực từ năm 2001.
Tuyên bố chung về Khuôn khổ Hiệp định Thương mại Đối ứng, Công bằng và Cân bằng giữa Hoa Kỳ và Việt Nam. Nguồn: The White House
Theo Tuyên bố chung, Hiệp định Thương mại Đối ứng, Công bằng và Cân bằng giữa Việt Nam và Hoa Kỳ bao gồm các điều khoản chính sau:
(1) Việt Nam dành quyền tiếp cận thị trường ưu đãi cho hầu hết các mặt hàng công nghiệp và nông nghiệp xuất khẩu của Hoa Kỳ sang Việt Nam.
(2) Hoa Kỳ duy trì mức thuế quan tương hỗ ở mức 20%, như được quy định trong Sắc lệnh Hành pháp 14257 ngày 02/4/2025, đã được sửa đổi, đối với hàng hóa có xuất xứ từ Việt Nam và cũng xác định các sản phẩm từ danh sách nêu trong Phụ lục III của Sắc lệnh Hành pháp 14346 ngày 05/9/2025, Điều chỉnh Thuế quan Tiềm năng cho các Đối tác Liên kết, để nhận mức thuế quan tương hỗ bằng 0%.
(3) Hoa Kỳ và Việt Nam sẽ hợp tác mang tính xây dựng nhằm giải quyết các lợi ích của cả hai nước liên quan đến các rào cản phi thuế quan ảnh hưởng đến thương mại song phương trong các lĩnh vực ưu tiên.
(4) Việt Nam đồng ý giải quyết nhiều rào cản, bao gồm: chấp nhận các loại xe được chế tạo theo tiêu chuẩn an toàn và khí thải của xe cơ giới Hoa Kỳ; giải quyết giấy phép nhập khẩu thiết bị y tế của Hoa Kỳ; đơn giản hóa các yêu cầu và phê duyệt quy định đối với các sản phẩm dược phẩm của Hoa Kỳ; thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của Việt Nam theo một số hiệp ước sở hữu trí tuệ quốc tế mà Việt Nam là Bên tham gia; và giải quyết các mối quan ngại của Hoa Kỳ đối với các thủ tục đánh giá sự phù hợp.
(5) Hoa Kỳ và Việt Nam cam kết giải quyết và ngăn chặn các rào cản đối với sản phẩm nông nghiệp của Hoa Kỳ tại thị trường Việt Nam, bao gồm cả vấn đề giám sát quy định của Hoa Kỳ và việc chấp nhận các chứng chỉ hiện đã được thỏa thuận do các cơ quan quản lý của Hoa Kỳ cấp.
(6) Hoa Kỳ và Việt Nam hoàn thiện các cam kết về thương mại, dịch vụ và đầu tư số.
(7) Hoa Kỳ và Việt Nam hợp tác để giải quyết các vấn đề về sở hữu trí tuệ, lao động, môi trường, hải quan và tạo thuận lợi cho thương mại, các thông lệ quản lý tốt và bất kỳ hành vi bóp méo nào của các doanh nghiệp nhà nước.
(8) Hoa Kỳ và Việt Nam cam kết tăng cường hợp tác hướng tới các mục tiêu chung là nâng cao khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng, bao gồm giải quyết tình trạng trốn thuế và hợp tác về kiểm soát xuất khẩu.
(9) Ngoài ra, Hoa Kỳ và Việt Nam ghi nhận các thỏa thuận thương mại gần đây giữa các công ty Hoa Kỳ và Việt Nam trong các lĩnh vực nông nghiệp, hàng không vũ trụ và năng lượng.
(10) Vietnam Airlines đã đồng ý mua 50 máy bay từ Boeing với giá trị hơn 8 tỷ đô la.
(11) Các công ty Việt Nam đã ký 20 biên bản ghi nhớ với các công ty Hoa Kỳ để mua hàng hóa nông sản của Hoa Kỳ, với tổng giá trị ước tính hơn 2,9 tỷ đô la.
Đáng chú ý, tuyên bố chung ghi rõ trong những tuần tới, Hoa Kỳ và Việt Nam sẽ nỗ lực hoàn thiện Hiệp định về Thương mại có đi có lại, Công bằng và Cân bằng, chuẩn bị ký kết Hiệp định và thực hiện các thủ tục trong nước trước khi Hiệp định có hiệu lực.
Theo thông tin từ Cổng thông tin Chính phủ Việt Nam, từ cuối tháng 4/2025, Việt Nam và Hoa Kỳ đã tổ chức nhiều phiên đàm phán thương mại đối ứng ở cả cấp kỹ thuật và cấp Bộ trưởng. Đoàn đàm phán Chính phủ Việt Nam do Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Nguyễn Hồng Diên làm Trưởng đoàn, thành viên gồm Lãnh đạo và cán bộ của các Bộ và cơ quan: Công Thương, Ngoại giao, Công an, Tài chính, Tư pháp, Nông nghiệp và Môi trường, Khoa học Công nghệ, Nội vụ, Xây dựng, Y tế, Ngân hàng Nhà nước, Đại sứ quán Việt Nam tại Hoa Kỳ. Ngoài ra, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên và Trưởng Cơ quan Đại diện thương mại Hoa Kỳ (USTR) Jamieson Greer cùng Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Howard Lutnick có nhiều phiên đàm phán trực tiếp và trực tuyến.
Đến rạng sáng ngày 1/8/2025 (giờ Việt Nam), Nhà Trắng đăng tải Sắc lệnh của Tổng thống Donald Trump về việc điều chỉnh mức thuế đối ứng cho 69 nước và vùng lãnh thổ được liệt kê trong Phụ lục I. Trong đó, mức thuế đối ứng dành cho Việt Nam giảm từ 46% xuống còn 20%. . Việc công bố Tuyên bố chung và tiến trình hướng tới ký kết Hiệp định Thương mại Đối ứng, Công bằng và Cân bằng phản ánh nỗ lực thực chất của cả hai quốc gia trong việc xây dựng một khuôn khổ hợp tác kinh tế minh bạch, bền vững và cân bằng lợi ích. Tuy nhiên, nhiều nội dung then chốt vẫn cần tiếp tục được thảo luận, hoàn thiện trong các vòng đàm phán tiếp theo. Những bước tiến này không chỉ góp phần củng cố lòng tin chiến lược giữa hai nền kinh tế mà còn mở ra cơ hội tái định hình quan hệ thương mại song phương theo hướng ổn định và công bằng hơn trong dài hạn.
Bộ trưởng Bộ Chiến tranh Hoa Kỳ Pete Hegseth thăm chính thức Việt Nam. Nguồn: X @SecWar
Bên cạnh hợp tác kinh tế, quan hệ quốc phòng giữa Việt Nam và Hoa Kỳ cũng tiếp tục được thúc đẩy. Từ ngày 2 - 3/11/2025, Bộ trưởng Bộ Chiến tranh Hoa Kỳ Pete Hegseth đã thăm chính thức Việt Nam, hội đàm cùng Đại tướng Phan Văn Giang, đồng thời gặp Tổng Bí thư Tô Lâm và Chủ tịch nước Lương Cường. Chuyến thăm kết thúc tốt đẹp với việc hai bên tái khẳng định cam kết mở rộng hợp tác quốc phòng, trong đó nhấn mạnh hợp tác công nghiệp quốc phòng, an ninh mạng và khắc phục hậu quả chiến tranh; góp phần thúc đẩy lòng tin chính trị và làm sâu sắc hơn quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ.
Hoang Nam