(TAP) - Chiều ngày 7/9, Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba chính thức tuyên bố từ chức trong cuộc họp báo trang trọng tại Văn phòng Thủ tướng. Quyết định đưa ra ngay sau khi Nhật Bản và Hoa Kỳ đạt một thỏa thuận thương mại mang tính bước ngoặt.
Thông tin từ trang web Văn phòng Thủ tướng Nhật Bản (Office of the Prime Minister of Japan)
Theo thông tin từ trang web Văn phòng Thủ tướng Nhật Bản (Office of the Prime Minister of Japan), phát biểu tại buổi họp báo, Thủ tướng Shigeru Ishiba chính thức tuyên bố từ nhiệm Chủ tịch đảng Dân chủ Tự do (LDP) - đảng cầm quyền tại Nhật Bản trong cuộc họp báo trang trọng tại Văn phòng Thủ tướng. Căn cứ vào cơ chế chính trị Nhật Bản, việc rời ghế lãnh đạo LDP đồng nghĩa ông Shigeru Ishiba sẽ chấm dứt nhiệm kỳ Thủ tướng. Vị Thủ tướng nhấn mạnh động lực then chốt dẫn đến quyết định này là những tiến bộ đáng kể mà Chính phủ Nhật Bản đạt được ở cuộc đàm phán thuế quan với Hoa Kỳ.
Ông Ishiba cũng không ngần ngại nhận trách nhiệm hoàn toàn về thất bại của LDP trong cuộc bầu cử Thượng viện diễn ra hồi tháng 7. Thủ tướng Nhật Bản cho biết đã chỉ đạo Tổng thư ký LDP Moriyama Hiroshima khởi động ngay thủ tục bầu lãnh đạo đảng theo quy định, đồng thời bày tỏ kỳ vọng đảng sớm tìm ra một người lãnh đạo mới xứng đáng. Ông hy vọng rằng người kế nhiệm tiếp tục củng cố mối quan hệ bền chặt cùng Hoa Kỳ và nhiều đối tác quan trọng khác.
Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba phát biểu trong cuộc họp báo ngày 7/9. Nguồn: Office of the Prime Minister of Japan
Ông Ishiba chia sẻ: “Tôi vẫn luôn khẳng định rằng bản thân không màng danh vị, và sẽ chỉ đưa ra quyết định vào thời khắc thích đáng, sau khi hoàn tất mọi nhiệm vụ trọng yếu. Với tư cách là Chủ tịch đảng, tôi đã nhận lấy trách nhiệm trọn vẹn về kết quả cuộc bầu cử. Giờ đây, khi thành công đã được định đoạt trong các cuộc đàm phán về biện pháp thuế quan với Hoa Kỳ, tôi tin rằng đây chính là “thời khắc phù hợp” để tôi chuyển giao sứ mệnh lãnh đạo cho thế hệ kế thừa. Trong thời gian chờ đợi tân Chủ tịch đảng được bầu ra, tôi sẽ tiếp tục gánh vác trọng trách của mình trước nhân dân Nhật Bản, và trao gửi tương lai của quốc gia vào tay vị Chủ tịch cùng Thủ tướng mới.”
Được biết, trước đó không lâu, Nhật Bản - Hoa Kỳ đạt một thỏa thuận thương mại mang tính bước ngoặt. Theo sắc lệnh Tổng thống Trump ban hành ngày 4/9, Nhật Bản cam kết đầu tư 550 tỷ USD vào nền kinh tế Hoa Kỳ, đổi lại, Hoa Kỳ đồng ý giảm thuế quan áp lên hàng hóa Nhật Bản từ mức 25% xuống còn 15%. Nhật Bản thể hiện thiện chí bằng việc đẩy nhanh nhập khẩu gạo Hoa Kỳ với mức tăng 75%, cùng nhiều mặt hàng quan trọng khác như ngô, đậu tương, phân bón, nhiên liệu sinh học (bao gồm nhiên liệu hàng không bền vững) và sản phẩm khác có tổng giá trị lên đến 8 tỷ USD mỗi năm.
Sắc lệnh về việc thực hiện hiệp định Hoa Kỳ - Nhật Bản do Tổng thống Trump ban hành ngày 4/9. Nguồn: The White House
Bên cạnh đó, Tokyo cam kết mua 100 máy bay từ tập đoàn Boeing, tăng chi tiêu quốc phòng thông qua hợp đồng với các công ty Hoa Kỳ từ 14 tỷ USD lên 17 tỷ USD/năm. Sắc lệnh ban hành bởi Tổng thống Trump nhấn mạnh chính phủ Nhật Bản không chỉ đồng ý đầu tư 550 tỷ USD vào dự án do Washington lựa chọn mà còn khẳng định tiếp tục thực hiện đầy đủ cam kết thuộc thỏa thuận thương mại song phương đã công bố.
Bình luận về việc Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba từ chức, truyền thông Hoa Kỳ (tờ New York Times) ngày 7/9 nhận định rằng Nhật Bản hiện phải đối mặt hai thách thức lớn: sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân túy cánh hữu trong nước và sự khó lường ngày càng gia tăng từ đồng minh chủ chốt Hoa Kỳ. Bối cảnh này khiến hoạt động điều hành đất nước trở nên phức tạp hơn bao giờ hết. Nguyên nhân sâu xa còn bắt nguồn từ những khó khăn nội bộ mà chính quyền ông Ishiba đang phải vật lộn, bao gồm: bê bối tài trợ chính trị làm tổn hại đến hình ảnh đảng cầm quyền; tình trạng thiếu hụt gạo - một hệ quả trực tiếp do chính sách hạn chế sản xuất kéo dài.
Cùng ngày, kênh CNN đưa ra góc nhìn tập trung vào khía cạnh kinh tế, cảnh báo cuộc đua giành vị trí lãnh đạo mới có thể gây thêm bất ổn cho nền kinh tế vốn bị ảnh hưởng nặng nề vì cuộc chiến thuế quan. Tuy nhiên, thị trường cũng dành sự quan tâm đặc biệt tới viễn cảnh ông Ishiba được thay thế bằng một nhân vật có tư tưởng "mềm mỏng" hơn về tài khóa và tiền tệ; điển hình là chính trị gia dày dạn kinh nghiệm thuộc LDP Sanae Takaichi - người từng chỉ trích công khai việc Ngân hàng Nhật Bản tăng lãi suất. Giới đầu tư kỳ vọng những ứng viên như bà sẽ đưa ra các chính sách “mềm mỏng” để hỗ trợ tăng trưởng.
Viet Anh