(TAP) - Một thẩm phán liên bang tại Hoa Kỳ vừa ra phán quyết liên quan đến việc bổ nhiệm Quyền Công tố viên từ chính quyền Tổng thống Donald Trump. Theo đó, ông Bill Essayli - người đang đảm nhận vai trò quyền Công tố viên Hoa Kỳ Quận Trung tâm California sẽ bị huỷ chức vụ, mất tư cách tham gia một số vụ án.
Thẩm phán Tòa án Hoa Kỳ (U.S. District Court) Quận Trung tâm California (Central District of California) - ông J. Michael Seabright ngày 28/10 yêu cầu, ông Bill Essayli phải rời vị trí Quyền Công tố viên Hoa Kỳ (Interim U.S. Attorney). Phán quyết mới đưa ra khi thời hạn cho phép ông Essayli tạm thời đảm nhận chức vụ này đã hết hồi cuối tháng 7. Ghi nhận, ông Bill Essayli trở thành người thứ ba do chính quyền Trump bổ nhiệm tạm thời (chưa được Thượng viện phê chuẩn), gặp phải vấn đề pháp lý liên quan đến nhiệm kỳ.
The Hill ngày 29/10 thông tin, ông Bill Essayli bắt đầu đảm nhận vai trò Quyền Công tố viên Hoa Kỳ Quận Trung tâm California từ ngày 2/4, do Bộ trưởng Bộ Tư pháp (Department of Justice, viết tắt: DOJ) - bà Pam Bondi bổ nhiệm. Thời hạn hợp pháp này hết hạn vào ngày 31/7 - tức sau 120 ngày. Theo quy định liên bang, Tòa án Hoa Kỳ Quận Trung tâm California có quyền bổ nhiệm người khác cho vị trí công tố viên tạm thời đến lúc ứng viên chính thức được Thượng viện thông qua. Qua thời điểm trên, tòa án Quận Trung tâm California kết luận, mọi hành động giữ ông Essayli tại vị đều bất hợp pháp, mặc dù DOJ cố gắng lách luật bằng cách luân chuyển chức vụ nội bộ.
Quyền công tố viên Quận Trung tâm California Bill Essayli, người do chính quyền ông Trump bổ nhiệm vừa bị tòa án liên bang huỷ chức vụ. Nguồn: U.S. District Court Central District of California
Cụ thể, Associated Press (AP) ngày 29/10 thông tin, chỉ vài ngày trước lúc hết thời hạn đảm nhận chức vụ (29/7), DOJ áp dụng “thủ thuật” cho ông Bill Essayli từ chức Quyền Công tố viên tạm thời, tiếp đến bổ nhiệm làm Trợ lý thứ nhất của Luật sư Hoa Kỳ (First Assistant U.S. Attorney). Điều này giúp ông Essayli có thể ngay lập tức đảm nhiệm vai trò Quyền Công tố viên, bằng lý do vị trí đang bị trống. Tuy nhiên, toà án Quận Trung tâm California ngày 28/10 bác bỏ hành động đó, phán quyết: Đây là nỗ lực “vượt mặt” quyền phê chuẩn bởi Thượng viện. Thẩm phán Seabright kết luận, ông Essayli “đảm nhiệm vai trò bất hợp pháp” sau thời hạn tạm thời ban đầu kết thúc hồi tháng 7 đến nay (10/2025).
Tuy nhiên, tác động phán quyết ngày 28/10 chưa thật sự rõ ràng, dường như không đem lại nhiều thay đổi. Nguyên nhân vì Thẩm phán Seabright vẫn để ông Essayli giữ chức Trợ lý thứ nhất của Luật sư Hoa Kỳ theo điều động trước đó bởi DOJ. Như đã đề cập, không riêng ông Essayli, một số người do Trump bổ nhiệm vào các vị trí công tố liên bang khác cũng gặp vấn đề tương tự.
AP ngày 29/10 thông tin, tháng 8 vừa qua, bà Alina Habba - quyền công tố viên liên bang New Jersey từng bị yêu cầu rời bỏ chức vụ sau khi nhiệm kỳ tạm thời hết hạn. Một trường hợp khác là bà Sigal Chattah (Nevada) phải chịu giới hạn tương tự và đang xem xét kháng cáo. Đồng thời, The Hill ngày 29/10 thông tin, dự kiến sẽ có thêm tranh cãi pháp lý liên quan đến công tố viên tạm quyền tại Quận Đông Virginia - bà Lindsey Halligan. Phiên điều trần tiếp theo dự kiến diễn ra vào ngày 13/11.
Ông Bill Essayli vẫn đảm nhận vai trò Trợ lý thứ nhất của Luật sư Hoa Kỳ, đồng nghĩa kiêm nhiệm cả vai trò Quyền Công tố viên, với lý do vị trí đang bị trống. Nguồn: X “@USAttyEssayli”
Huy Niel