(TAP) - Mới đây, Tòa án Tối cao Hoa Kỳ (Supreme Court of the United States - SCOTUS) đã ra phán quyết cho phép chính quyền Tổng thống Donald Trump đóng băng khoản viện trợ nước ngoài trị giá khoảng 4 tỷ USD.
Trước đó, ngày 3/9, Thẩm phán Tòa án Liên bang Hoa Kỳ Amir Ali yêu cầu chính quyền Trump phải nhanh chóng giải ngân số tiền viện trợ 4 tỷ USD, dựa trên đơn kiện từ một số tổ chức viện trợ phản đối quyết định đóng băng. Tuy nhiên, phán quyết ngày 26/9 của Tòa án Tối cao đã chặn đứng lệnh từ Thẩm phán Ali. Lý do Tòa án Tối cao đưa ra là các nhóm viện trợ "không có thẩm quyền pháp lý" để khởi kiện. Tòa cũng bày tỏ lo ngại rằng can thiệp vào thời điểm này có thể làm suy yếu quyền lực điều hành chính sách đối ngoại của Tổng thống.
Phán quyết ngày 26/9 của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ
Truyền thông Hoa Kỳ (tờ CBS) ngày 26/9 thông tin thêm rằng, khoản viện trợ 4 tỷ USD nói trên là một phần ngân sách được Quốc hội (dưới thời đảng Dân chủ kiểm soát) phê duyệt từ năm ngoái, dành cho các hoạt động như gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc và thúc đẩy dân chủ. Khoản tiền sẽ hết hạn vào cuối ngày 30/9 - thời điểm kết thúc năm tài khóa 2025. Nhằm ngăn chặn việc chi tiêu, chính quyền ông Trump sử dụng một cơ chế pháp lý "thu hồi ngầm". Theo luật, chính quyền muốn hủy ngân sách phải thông báo Quốc hội. Sau đó, Quốc hội có 45 ngày ra quyết định có phản đối hay không. Nếu không có phản đối nào, khoản tiền sẽ bị hủy; ngược lại, tiền phải được giải ngân.
Lá thư ông Trump gửi Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson ngày 28/8 do Văn phòng Quản lý và Ngân sách Nhà Trắng đăng trên X (@WHOMB)
Ông Trump đã gửi thông báo hủy ngân sách vào ngày 28/8, tức chỉ 33 ngày trước hạn chót 30/9. Trong lá thư gửi Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson ngày 28/8 do Văn phòng Quản lý và Ngân sách Nhà Trắng đăng trên X (@WHOMB), tổng thống Trump nêu rõ ông đang đề xuất "15 lần cắt giảm thẩm quyền ngân sách, tổng cộng là 4,9 tỷ đô la". Các khoản cắt giảm bao gồm ngân sách cho Bộ Ngoại giao, Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ, các chương trình phát triển và hỗ trợ quốc tế. Hành động này được xem như một nước cờ chiến thuật: Nhà Trắng kỳ vọng Quốc hội không kịp thời gian để thông qua nghị quyết phản đối trước thời điểm năm tài khóa kết thúc. Khi hạn chót trôi qua, khoản ngân sách cũ tự động hết hiệu lực và 4 tỷ USD về cơ bản sẽ bị đóng băng.
Tổng thống Donald Trump. Nguồn: Facebook Donald J Trump
Đây cũng là một bước đi nhất quán với chủ trương của ông Trump, vốn hoài nghi về hiệu quả viện trợ nước ngoài truyền thống và đã nhiều lần thúc đẩy kế hoạch giải thể Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID). Kể từ khi trở lại Nhà Trắng, ông Trump hủy bỏ hàng tỷ USD hợp đồng và tài trợ mà ông đánh giá không phù hợp các mục tiêu chính sách. Như TAP News từng đưa tin, vào ngày đầu tiên của nhiệm kỳ thứ hai, tổng thống đã ký một sắc lệnh hành pháp yêu cầu tạm dừng viện trợ nước ngoài trong 90 ngày và cho biết các quan chức chính quyền sẽ quyết định xem có nên tiếp tục hay chấm dứt từng chương trình viện trợ nước ngoài hay không.
Hoang Nam