(TAP) - Sau sự cố tàu khảo sát hải quân của New Zealand bị chìm ngoài khơi quốc đảo Samoa gây hậu quả môi trường nghiêm trọng, Chính phủ New Zealand đã bồi thường gần 4 triệu USD.
Theo thông cáo đăng tải ngày 6/10 (giờ địa phương) trên trang chính thức Chính phủ New Zealand (Beehive Government), chính phủ nước này đã thanh toán 10 triệu tala Samoa (tương đương 3,6 triệu USD) cho Chính phủ Samoa. Khoản đền bù trên nhằm khắc phục thiệt hại sau vụ chìm tàu HMNZS Manawanui vào tháng 10 năm ngoái, ngoài khơi huyện Safata, phía nam đảo Upolu, Samoa.
Chính phủ New Zealand đã thanh toán 3,6 triệu USD cho Chính phủ Samoa nhằm khắc phục thiệt hại sau vụ chìm tàu HMNZS Manawanui. Nguồn: Beehive Government
Về nguyên nhân vụ việc, theo AP News cùng ngày (6/10), tàu HMNZS Manawanui bị mắc cạn rồi chìm do sự cố trong quá trình điều khiển. Thủy thủ đoàn không nhận ra tàu đang ở chế độ lái tự động, chỉ phát hiện nguy hiểm khi tàu lao thẳng về phía rạn san hô gần bờ biển Upolu. Toàn bộ 75 người trên tàu sơ tán an toàn trước khi con tàu bắt đầu chìm, bốc cháy. Hiện tại, xác tàu vẫn nằm ở nguyên vị trí gặp nạn kể từ ngày 6/10/2024 và quyết định về việc có trục vớt tàu hay không chưa được đưa ra.
Hiện tại, xác tàu vẫn nằm tại vị trí gặp nạn kể từ ngày 6/10/2024. Nguồn: New Zealand Defence Force
Ghi nhận từ Lực lượng Phòng vệ New Zealand (New Zealand Defence Force, viết tắt: NZDF), HMNZS Manawanui là một trong chín tàu hải quân duy nhất của New Zealand và là chiếc đầu tiên bị mất tích trên biển kể từ Thế chiến II. Tàu đưa vào biên chế từ năm 2019, chuyên dụng cho công tác lặn, khảo sát thủy văn, đang thực hiện nhiệm vụ khảo sát rạn san hô khi gặp sự cố. Vụ tai nạn đã gây quan ngại sâu sắc về môi trường trong cộng đồng dân cư ven biển Samoa, nơi tàu chìm. Người dân lo lắng rạn san hô - hệ sinh thái biển mỏng manh có thể bị tổn hại vĩnh viễn. Nhiều ngư dân địa phương phản ánh sản lượng đánh bắt cá đã suy giảm đáng kể, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh kế nhiều hộ gia đình. Một lệnh cấm đánh bắt từng được ban hành để bảo vệ khu vực biển bị ảnh hưởng.
HMNZS Manawanui là một trong chín tàu hải quân duy nhất của New Zealand. Nguồn: New Zealand Defence Force
Trong suốt một năm qua, NZDF đã phối hợp các cơ quan chức năng Samoa thu hồi thiết bị, vũ khí, đạn dược cũng như chất gây ô nhiễm từ xác tàu. Kết quả quan trắc từ Tổ chức Nghiên cứu Khoa học Samoa (The Scientific Research Organisation of Samoa) thể hiện nước biển quanh khu vực hiện trở lại trạng thái an toàn, không còn dấu hiệu ô nhiễm dầu. Nhờ đó, tháng 2/2025, chính phủ Samoa chính thức dỡ bỏ lệnh cấm đánh bắt.
Phát biểu về khoản bồi thường, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao New Zealand (New Zealand Ministry of Foreign Affairs and Trade), ông Winston Peters thông tin khoản tiền trên được chuyển theo đề nghị từ phía Chính phủ Samoa. Ông nhấn mạnh: “Chúng tôi đã đáp ứng đầy đủ, thiện chí yêu cầu từ Chính phủ Samoa. Chúng tôi luôn cam kết làm điều đúng đắn, đồng thời nhận thức rõ tác động của vụ chìm tàu đối với cộng đồng địa phương và sự gián đoạn mà sự cố gây ra”. Lãnh đạo Bộ Ngoại giao khẳng định, New Zealand sẽ tiếp tục hợp tác cùng Samoa để thảo luận, đưa ra quyết định về tương lai cho con tàu HMNZS Manawanui.
Phuong Khanh