Là một quốc gia rộng lớn với nền văn hóa lâu đời, nước Nga sở hữu nền ẩm thực phong phú và độc đáo, nổi bật bởi những món ăn đậm đà hương vị, màu sắc bắt mắt và giàu giá trị truyền thống. Ẩm thực Nga gây ấn tượng ngay từ cái nhìn đầu tiên với sắc đỏ rực rỡ của súp củ cải đỏ (borscht), sắc đen đặc trưng của bánh mì lúa mạch nướng, xen lẫn gam vàng, xanh, trắng tươi tắn từ các món salat và rau củ ngâm giấm. Tất cả tạo nên một bức tranh ẩm thực hấp dẫn, gợi mở cả vị giác lẫn thị giác cho người thưởng thức.
Sở hữu diện tích lãnh thổ lớn nhất thế giới, trải dài qua cả hai châu lục Á – Âu, nước Nga có sự chênh lệch khí hậu rõ rệt giữa các vùng. Đặc biệt, phần lớn lãnh thổ nằm trong vùng có mùa đông khắc nghiệt, kéo dài đến 9 tháng, với nền nhiệt thường xuyên ở mức cực thấp (có nơi xuống tới âm 55 – 60°C). Chính vì vậy, người dân Nga từ lâu đã hình thành thói quen dự trữ thực phẩm từ mùa hè để đảm bảo dinh dưỡng trong suốt mùa đông lạnh giá. Từ nhu cầu đó, họ đã sáng tạo ra nhiều cách bảo quản thực phẩm như ngâm giấm, muối chua, hun khói… và biến chúng thành những món ăn thơm ngon, dần dà trở thành đặc sản quen thuộc trong mỗi gia đình.
Người dân Nga tận dụng rau củ, hoa quả trồng tại nhà để ngâm giấm, muối chua
Các nguyên liệu phổ biến như dưa, mứt, thịt, cá đều được chế biến theo cách truyền thống này. Đặc biệt, trong thời kỳ Liên Xô, người dân còn tận dụng tối đa nguồn rau củ, trái cây tự trồng để ngâm giấm, vừa tiết kiệm vừa đảm bảo nguồn dinh dưỡng. Trong số đó, rau củ ngâm giấm – đặc biệt là món dưa chuột muối, bắp cải muối và nấm ngâm (nấm sữa Lactarius resimus và Lactarius turpis) – đã trở thành biểu tượng ẩm thực của "xứ sở bạch dương". Món ăn mang vị chua thanh, mặn nhẹ, hoà quyện cùng vị ngọt tự nhiên và độ giòn tươi mát, thường được dùng làm món khai vị hoặc ăn kèm với khoai tây nghiền, hành tây.
Dưa chuột muối là món ăn phổ biến được dùng trong mùa đông của người dân Nga
Không chỉ là thực phẩm thiết yếu giúp người dân Nga thích nghi với khí hậu khắc nghiệt, món rau củ ngâm giấm còn là kết tinh của sự khéo léo, sáng tạo và nền văn hóa ẩm thực giàu bản sắc. Thông qua từng hũ rau củ muối chua, người ta có thể cảm nhận được vẻ đẹp con người Nga – kiên cường, tiết kiệm, biết tận dụng thiên nhiên và luôn giữ gìn những giá trị truyền thống.
Ngọc Ngân (TH)