Natto, hay còn gọi là đậu tương lên men, từ lâu đã giữ vị trí đặc biệt trong văn hóa ẩm thực Nhật Bản. Với những ai từng thử qua, món ăn này thường gợi lên cảm xúc mạnh mẽ hoặc yêu thích ngay từ lần đầu hoặc e dè bởi mùi hương nồng và kết cấu dính đặc trưng. Tuy nhiên, một khi đã quen vị, nhiều người lại dễ dàng "nghiện" natto lúc nào không hay.
Ẩn sau mỗi hạt đậu lên men còn là một câu chuyện thú vị trong dòng chảy văn hóa xứ Phù Tang. Tương truyền, món natto được ra đời một cách tình cờ bởi một người lính trong doanh trại của tướng Yoshiie. Trong một lần bị địch phục kích, anh buộc phải giấu đậu nành đã luộc vào túi rơm và quên mất trong nhiều ngày. Khi mở ra, đậu đã lên men, tỏa mùi lạ nhưng lại mang hương vị lạ lùng hấp dẫn. Thử nếm, vị tướng hài lòng đến mức món ăn này dần lan truyền và được người dân đón nhận rộng rãi. Ngày nay, thay vì dùng túi rơm truyền thống, người Nhật đã cải tiến bằng cách lên men trực tiếp trong hộp xốp tiện dụng nhưng vẫn giữ trọn hương vị nguyên bản.
Đậu tương Natto được chế biến theo phương pháp ủ lên men trong túi rơm từ 1 đến 2 ngày. Ảnh: Question Japan
Mang vị bùi nhẹ, hậu vị ngọt và hương thơm đặc biệt, natto không chỉ hấp dẫn bởi hương vị mà còn nổi bật nhờ giá trị dinh dưỡng vượt trội. Nguyên liệu chính để làm nên món ăn này là hạt đậu nành - sau khi ngâm mềm và hấp chín, được ủ với vi khuẩn Bacillus subtilis trong khoảng 24 giờ. Quá trình lên men này giúp phát triển men vi sinh có lợi mà còn tạo ra enzyme nattokinase, được biết đến với công dụng hỗ trợ sản xuất vitamin K2, bảo vệ sức khỏe tim mạch và tăng cường tuần hoàn máu.
Natto thường được trộn với nước tương, hành hoa, trứng gà sống và dùng cùng cơm nóng. Ảnh: Japanesecooking101
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, chỉ 45g natto chứa lượng dồi dào chất đạm, chất xơ, sắt, canxi, cùng nhiều loại vitamin, lợi khuẩn và enzyme thiết yếu. Nhờ vậy, món ăn này giúp cải thiện tiêu hóa, củng cố hệ xương, phục hồi thể lực, ổn định huyết áp và tăng sức đề kháng. Chính nhờ nguồn dinh dưỡng phong phú, natto được mệnh danh là “siêu thực phẩm” - một phần không thể thiếu trong bí quyết sống khỏe và trường thọ của người Nhật.
Trong đời sống hiện đại, natto vẫn giữ được chỗ đứng vững chắc trong ẩm thực thường nhật của người Nhật. Không chỉ xuất hiện trong mâm cơm gia đình, natto còn được dùng để nấu súp, cuộn sushi, làm nước dùng cho mì soba hoặc sấy khô làm món ăn vặt tiện lợi tại các cửa hàng tiện ích (combini).
Từ món ăn dân dã gắn liền với truyền thuyết xưa, natto ngày nay đã trở thành biểu tượng độc đáo của văn hóa ẩm thực Nhật Bản - nơi truyền thống và hiện đại hòa quyện, nơi mỗi bữa ăn không chỉ là dinh dưỡng mà còn là câu chuyện về lối sống và triết lý gìn giữ sức khỏe bền vững.
Henry Nguyen