(TAP) - Cuộc khủng hoảng thiếu thuốc đang kéo dài tại Liên minh Châu Âu (EU), với ít nhất 34 loại thuốc khan hiếm. Nguyên nhân chính đến từ sự phân mảnh và thiếu ràng buộc pháp lý trong hệ thống giám sát dược phẩm toàn khối.
Báo cáo ngày 17/9 từ Tòa án Kiểm toán Châu Âu (European Court of Auditors)
Theo báo cáo ngày 17/9 từ Tòa án Kiểm toán Châu Âu (European Court of Auditors - ECA), tình trạng thiếu thuốc không phải hiện tượng mới mà đã diễn ra thường xuyên trên khắp EU nhiều năm qua. Cụ thể, ECA nêu rõ ở giai đoạn từ năm 2022 đến tháng 10/2024, các quốc gia thành viên báo cáo tới Cơ quan Dược phẩm Châu Âu (European Medicines Agency - EMA) 136 trường hợp thiếu thuốc nghiêm trọng. Tháng 3 vừa qua, ít nhất 34 loại thuốc rơi vào tình trạng khan hiếm, trong đó 16 loại thuộc danh mục thuốc thiết yếu do Ủy ban Châu Âu (EC) công bố. Số thuốc này bao gồm các loại quan trọng như thuốc tiêu sợi huyết dùng cho bệnh nhân tim mạch, đột quỵ, amoxicillin và thậm chí cả thuốc giải độc cyanide.
Biểu đồ Hệ thống giám sát thuốc tại EU. Nguồn: European Court of Auditors
Đáng chú ý, EU vẫn chưa thể thiết lập một hệ thống hiệu quả để giải quyết vấn đề dai dẳng này. Một trở ngại lớn gây ra tình trạng thiếu thuốc mà báo cáo của ECA chỉ ra là sự phân mảnh dữ liệu giữa các nước, từ khâu quản lý tồn kho, thông báo tình trạng thiếu thuốc, đến tiến độ phê duyệt thuốc. Ví dụ, trong khi Bỉ chỉ yêu cầu nhà sản xuất thông báo ngay thời điểm thuốc chính thức hết hàng, thì Hà Lan lại quy định phải báo trước ít nhất hai tháng. Quy trình báo cáo giữa các quốc gia không đồng bộ, thường chậm trễ, thiếu nhất quán và đôi lúc không được thực hiện. Trước thực trạng này, EU đã nỗ lực đưa ra một số biện pháp gồm xây dựng danh sách thuốc thiết yếu và soạn thảo Đạo luật Thuốc Thiết yếu (Critical Medicines Act). Tuy nhiên, theo đánh giá của các kiểm toán viên thuộc ECA, những đề xuất trên vẫn thiếu tính ràng buộc pháp lý và cơ chế đảm bảo tuân thủ từ phía ngành dược.
Việc thiếu vắng một khuôn khổ chung và công cụ giám sát xuyên suốt toàn khối EU đã và đang khiến vấn đề thêm trầm trọng. Chủ tịch ECA Klaus-Heiner Lehne nhận định, đây không chỉ là mối đe dọa trực tiếp đến sức khỏe người bệnh, sự vận hành của hệ thống y tế mà còn phơi bày điểm yếu chiến lược của EU về đảm bảo nguồn cung thuốc.
Trang Thanh