(TAP) - Vào ngày 13/5 (giờ địa phương), trong khuôn khổ chuyến thăm tới Saudi Arabia, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Thái tử Mohammed bin Salman đã đạt thỏa thuận bán vũ khí trị giá gần 142 tỷ USD - thỏa thuận được Nhà Trắng đánh giá là “hợp tác quốc phòng lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.”
Thông tin từ Nhà Trắng (The White House)
Theo thông tin từ Nhà Trắng (The White House), gói thỏa thuận bao gồm việc cung cấp các thiết bị và dịch vụ chiến đấu hiện đại từ hơn một chục tập đoàn quốc phòng hàng đầu của Hoa Kỳ. Các hợp đồng sẽ tập trung vào năm lĩnh vực chủ chốt: nâng cao năng lực không quân và vũ trụ; phòng thủ trên không và tên lửa; an ninh hàng hải và ven biển; an ninh biên giới và hiện đại hóa lực lượng lục quân; nâng cấp hệ thống thông tin và truyền thông. Thỏa thuận cũng bao gồm chương trình huấn luyện toàn diện, hỗ trợ nâng cao năng lực cho lực lượng vũ trang Saudi Arabia, đặc biệt trong việc củng cố các học viện quân sự và hệ thống y tế quân đội.
Đây được xem là một khoản đầu tư chiến lược vào quốc phòng và an ninh khu vực, đặt nền tảng trên các hệ thống và chương trình đào tạo tiên tiến của Hoa Kỳ. Saudi Arabia hiện giữ vị trí đối tác lớn nhất của Hoa Kỳ trong Chương trình Bán hàng Quân sự cho Nước ngoài (FMS), với tổng giá trị các hợp đồng đang thực hiện vượt 129 tỷ USD. Dưới thời Tổng thống Trump, quan hệ quốc phòng song phương đạt mức phát triển cao nhất từ trước đến nay. Việc ký kết thỏa thuận không chỉ củng cố mối quan hệ đối tác chiến lược, mà còn tạo điều kiện để ngành công nghiệp quốc phòng Hoa Kỳ mở rộng ảnh hưởng tại khu vực Trung Đông.
Vượt ra ngoài lĩnh vực an ninh, Saudi Arabia hiện là một trong những đối tác thương mại hàng đầu của Hoa Kỳ tại Trung Đông. Năm 2023, tổng vốn đầu tư trực tiếp từ Riyadh vào Hoa Kỳ đạt 9,5 tỷ USD, tập trung vào các lĩnh vực giao thông vận tải, bất động sản và công nghiệp ô tô. Năm 2024, kim ngạch thương mại hàng hóa song phương đạt 25,9 tỷ USD, với thặng dư 443 triệu USD nghiêng về phía Hoa Kỳ.
Tổng thống Donald Trump và Thái tử Mohammed bin Salman trao đổi văn kiện chon hau. Nguồn: Trang web của Bộ Ngoại giao Saudi Arabia (Ministry of Foreign Affairs - Kingdom of Saudi Arabia)
Trên tinh thần thúc đẩy hội nhập kinh tế sâu rộng, hai nước đã tái khẳng định cam kết hợp tác chiến lược trong các lĩnh vực then chốt như năng lượng, y tế và khoa học. Cụ thể, Bộ Năng lượng Hoa Kỳ và Bộ Năng lượng Saudi Arabia đã ký kết thỏa thuận thúc đẩy đổi mới công nghệ, phát triển hạ tầng và đa dạng hóa nguồn cung năng lượng. Đồng thời, hai bên cũng ký Biên bản Ghi nhớ về hợp tác khai thác – phát triển tài nguyên khoáng sản chiến lược, nhằm tăng khả năng chống chịu và tính linh hoạt của chuỗi cung ứng toàn cầu.
Trong lĩnh vực vũ trụ, NASA và Cơ quan Vũ trụ Saudi Arabia đạt thỏa thuận đưa vệ tinh CubeSat của Saudi Arabia tham gia chuyến bay thử nghiệm Artemis II. Vệ tinh này sẽ nghiên cứu thời tiết không gian từ các khoảng cách khác nhau so với Trái Đất, được phóng từ thiết bị kết nối tàu vũ trụ của tên lửa Space Launch System sau khi tàu Orion tách khỏi và bay độc lập cùng phi hành đoàn gồm bốn người. Về hàng không, hai nước nhất trí hiện đại hóa Hiệp định Vận tải Hàng không, cho phép các hãng hàng không Hoa Kỳ vận chuyển hàng hóa giữa Saudi Arabia và các quốc gia thứ ba mà không cần quá cảnh tại Hoa Kỳ. Các hãng hàng không Saudi Arabia cũng hưởng quyền lợi tương tự.
Bên cạnh đó, hợp tác văn hóa – giáo dục tiếp tục được thúc đẩy mạnh mẽ. Bảo tàng Nghệ thuật châu Á thuộc Viện Smithsonian (Hoa Kỳ) và Ủy ban Hoàng gia về AlUla (Saudi Arabia) ký kết các thỏa thuận nghiên cứu, tổ chức triển lãm hiện vật của nền văn minh Dadan cổ đại. Đồng thời, hai bên sẽ phối hợp bảo tồn loài báo Ả Rập quý hiếm với kế hoạch xây dựng khu trưng bày chuyên biệt tại Washington, D.C.
Việc thúc đẩy hợp tác Hoa Kỳ – Saudi Arabia phản ánh tầm nhìn chung về một tương lai thịnh vượng, mở rộng cơ hội việc làm tại cả hai quốc gia.
Viet Anh