(TAP) - Trước quyết định giảm sự hiện diện quân sự khỏi châu Âu từ chính quyền Trump, nhiều nước đồng minh thuộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã bày tỏ quan điểm. Một số nghị sĩ ở cả lưỡng ai đảng tại Quốc hội Hoa Kỳ cũng vấp có nhiều phản ứng trái chiều.
Bộ Tư lệnh Lục quân Hoa Kỳ tại Châu Âu và Châu Phi giải thích động thái rút quân khỏi khu vực EU. Nguồn: U.S. Army Europe and Africa
Trước đó vào ngày 29/10, trang Bộ Tư lệnh Lục quân Hoa Kỳ tại Châu Âu (EU) và Châu Phi (U.S. Army Europe and Africa, viết tắt: USAREUR-AF) thông tin, Lầu Năm Góc đã yêu cầu 700 lính dù đang đồn trú tại Đức, Romania và Ba Lan trở về nước mà không có lực lượng thay thế. USAREUR-AF nêu rõ, đây là một phần kế hoạch điều chỉnh lực lượng nhằm “đảm bảo thế trận cân bằng” của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ (DOD) Pete Hegseth. Quân đội Hoa Kỳ tại Âu - Phi khẳng định, việc này không đồng nghĩa Hoa Kỳ rút hoàn toàn quân khỏi châu Âu hoặc giảm hợp tác cùng Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (North Atlantic Treaty Organization, viết tắt: NATO). Thay vào đó, USAREUR-AF tin rằng, quyết định từ DOD phản ánh: Năng lực phòng thủ các quốc gia EU đã tăng cường (không cần nhiều sự bảo hộ).
Trước khi Hoa Kỳ tuyên bố giảm sự hiện diện quân sự, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương có thông báo tăng cường sức mạnh phòng thủ. Nguồn: North Atlantic Treaty Organization
Minh chứng điều này, hồi ngày 23/10, NATO có thông báo khẳng định lực lượng phòng thủ dọc sườn phía đông được tăng cường đáng kể suốt thập kỷ qua, chủ yếu để đối phó với hành động của Nga. Theo CBS ngày 31/10, tình hình an ninh EU, đặc biệt ở Đông Âu gần đây ngày càng trở nên căng thẳng. Estonia từng cáo buộc máy bay Nga xâm phạm không phận nước này. Ba Lan cũng ghi nhận hơn 20 máy bay không người lái (UAV) Moscow vượt biên giới. Chính quyền ông Trump nhấn mạnh rằng các nước EU tự chịu trách nhiệm nhiều hơn về quốc phòng, trong khi Washington, D.C chuyển hướng tập trung vào khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Bộ Quốc phòng Romania ngày 29/10 thừa nhận đã biết quyết định Hoa Kỳ rút quân từ trước. Nguồn: Ministry of National Defence
Trang Bộ Quốc phòng (Ministry of National Defence) Romania ngày 29/10 thừa nhận đã biết trước quyết định rút quân từ Washington, D.C. Tài khoản “X” (@USAmbNATO) Đại sứ Hoa Kỳ tại NATO - ông Matthew Whitaker cùng ngày (29/10) khẳng định quan hệ với đối tác vẫn mạnh mẽ hơn bao giờ hết, trấn an dư luận rằng quyết định giảm sự hiện diện quân sự chỉ phản ánh năng lực phòng thủ EU ngày càng tốt hơn. Không chỉ NATO, nhiều nhà lập pháp Hoa Kỳ cũng bày tỏ lo ngại. America Online (AOL) ngày 31/10 dẫn thông tin từ Ủy ban Thường trực về Quân vụ Hạ viện (U.S. House Armed Services Committee), gồm cả hai chủ tịch thuộc Đảng Cộng hòa (GOP) quan ngại, quyết định này thiếu sự phối hợp, đi ngược lại chiến lược chung. Họ cảnh báo, việc cắt giảm lực lượng có thể khiến Nga thêm táo bạo, làm suy yếu liên minh NATO.
CBS ngày 31/10 cũng dẫn lời một số nghị sĩ khác, như Dân biểu Mike Turner – người đứng đầu phái đoàn Hoa Kỳ tại Đại hội đồng Nghị viện NATO quan ngại sâu sắc trước quyết định này. Ông Turner nhấn mạnh, Washington, D.C cần duy trì thế trận quân sự mạnh mẽ ở EU để đối phó các hành động khiêu khích từ Nga. Bên cạnh đó, Thượng nghị sĩ Dân chủ (DP) - ông Jeanne Shaheen gọi việc rút quân là “sai lầm nghiêm trọng”, gửi đi thông điệp sai lầm tới Moscow giữa bối cảnh chiến tranh Ukraine vẫn tiếp diễn.
Đại sứ Hoa Kỳ tại NATO Matthew Whitaker trấn an dư luận rằng quyết định giảm sự hiện diện quân sự chỉ phản ánh năng lực phòng thủ EU ngày càng tốt hơn. Nguồn: X “@USAmbNATO”
Hiện tại, Lầu Năm Góc và Nhà Trắng chưa đưa ra phản hồi chính thức về khả năng tiếp tục rút thêm quân khỏi các nước Đông Âu khác. Tuy nhiên, theo nguồn tin ngày 31/10 từ tờ báo Ukraine - Kyiv Post, Hoa Kỳ có thể tiếp tục giảm lực lượng tại Bulgaria, Slovakia và Hungary cuối năm nay.
Kelvin Huynh