(TAP) – Tòa án Quận Hoa Kỳ tại Washington, D.C ngày 27/5 vừa nhận được đơn đệ trình bởi hàng loạt kênh truyền thông kiện ông Donald trump vì cắt giảm tài trợ liên bang. Nguyên đơn là Đài Phát thanh Công cộng Quốc gia (NPR) cùng ba đài phát thanh địa phương tại Colorado.
Theo nội dung đơn kiện, các nguyên đơn cho rằng sắc lệnh hành pháp mới được ký gần đây bởi lãnh đạo Nhà Trắng, với nội dung cắt giảm tài trợ liên bang dành cho Đài Phát Thanh Công Cộng Quốc Gia (National Public Radio, viết tắt: NPR) và Dịch vụ Phát thanh Công cộng (Public Broadcasting Service, viết tắt: PBS) vi phạm Tu chính án thứ nhất (First Amendment) trong Hiến pháp. Đồng thời, đơn đệ trình lên Tòa án Quận Hoa Kỳ tại Washington, D.C (US District Court for the District of Columbia) của NPR lập luận, hàng động này của Tổng thống Donald trump xung đột với các điều khoản của Đạo luật Phát thanh Công cộng (Corporation for Public Broadcasting) năm 1967. Nhóm nguyên đơn cho rằng, ông Trump đã vượt quá thẩm quyền khi đơn phương đình chỉ tài trợ liên bang dành cho NPR và PBS – hai tổ chức truyền thông công cộng.
Đơn kiện của Đài Phát Thanh Công Cộng Quốc Gia cùng ba đài phát thanh địa phương tại Colorado gửi lên Tòa án Quận Hoa Kỳ tại Washington, D.C (Nguồn: NPR Complaint)
NPR cùng các đài phát thanh công cộng khẳng định, sắc lệnh của ông Donald Trump mang tính trả đũa có hệ thống và phân biệt đối xử dựa trên quan điểm chính trị. Họ cho rằng, sắc lệnh nhằm trừng phạt NPR vì các nội dung mà Tổng thống không đồng tình, từ đó cản trở quyền tự do ngôn luận và tự do báo chí đã được Hiến pháp bảo vệ. Trong phản hồi chính thức, CBS News dẫn lời người phát ngôn Nhà Trắng – ông Harrison Fields cho biết, NPR và PBS đang sử dụng tiền của người đóng thuế để phục vụ cho mục tiêu chính trị của một phe phái. Ông Fields tuyên bố, Tổng thống có thẩm quyền hợp pháp để điều chỉnh chi tiêu công, nhằm bảo đảm nguồn ngân sách được sử dụng hiệu quả.
Từ lâu, ông Donald Trump và các đồng minh trong đảng Cộng hòa (Grand Old Party, viết tắt: GOP) đã công khai chỉ trích NPR là thiên vị cánh tả. Nhiều nghiên cứu gần đây, như “Dự án 2025” (Project 2025) do Heritage Foundation giám sát, cũng kêu gọi chấm dứt tài trợ cho NPR và PBS. Heritage Foundation là tổ chức nghiên cứu bảo thủ của Hoa Kỳ có trụ sở tại Washington, D.C.
Vào đầu tháng này (1/5), Nhà Trắng đã dẫn sắc lệnh hành pháp mới được ban hành bởi Tổng thống chỉ đạo Tổng công ty Phát thanh Công cộng (Corporation for Public Broadcasting, viết tắt: CPB) – đơn vị phân phối tài trợ liên bang cho NPR và PBS cùng nhiều cơ quan liên quan, ngừng tất cả các hình thức tài trợ trực tiếp lẫn gián tiếp. Lý do được đưa ra có liên quan đến kỳ vọng của người dân về tin tức do công chúng tài trợ phải khách quan, trung thực và không mang tính đảng phái. Tuy nhiên, theo Tổng giám đốc điều hành (CEO) NPR - bà Katherine Maher, chỉ khoảng 1% ngân sách của tổ chức đến từ tài trợ liên bang. Trong năm tài chính 2024, NPR nhận được khoảng 11,1 triệu USD từ CPB để phục vụ các chương trình và duy trì hệ thống phát thanh công cộng trên toàn quốc.
Tuyên bố của Nhà Trắng về việc ngừng hỗ trợ cho một số cơ quan truyền thông thiếu khách quan, thiên vị (Nguồn: whitehouse.gov)
Không dừng lại ở việc cắt tài trợ, chính quyền ông Trump còn tìm cách bãi nhiệm 03 thành viên trong Hội đồng quản trị của CPB. Đáp lại, những người bị sa thải đã khởi kiện chính quyền với lý do Tổng thống không có thẩm quyền pháp lý để làm điều này. Trong đơn kiện, các đài phát thanh bao gồm NPR, Aspen Public Radio, Colorado Public Radio và KSUT Public Radio nhấn mạnh, sắc lệnh vi phạm “quyết định chính thức của Quốc hội” (express will of Congress), đồng thời đặt hệ thống phát thanh công cộng, vốn được hàng triệu người dân tin tưởng, vào tình trạng bị đe dọa. Cũng theo CEO NPR cho rằng, sắc lệnh vi phạm quyền hiến định về tự do ngôn luận, tự do lập hội và tự do báo chí. Bà Maher nhấn mạnh, NPR và 246 đài thành viên của mình sẽ tiếp tục kiên định bảo vệ quyền lợi hợp pháp trong hệ thống tư pháp độc lập của Hoa Kỳ.
Kane Nguyen
