(TAP) - Tổng thống Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp nhằm hạ giá một số loại thuốc tại Hoa Kỳ xuống mức thấp nhất toàn cầu. Chính sách mới này là nỗ lực nối lại chiến dịch gây tranh cãi từng được lãnh đạo Nhà Trắng thúc đẩy trong nhiệm kỳ đầu tiên, vốn đã bị đình chỉ bởi phán quyết của Tòa án và chính quyền kế nhiệm loại bỏ.
Phát biểu trước truyền thông ngày 12/5 (giờ địa phương), Tổng thống Donald Trump cho rằng, Hoa Kỳ từ lâu đã phải trả mức giá cao không công bằng cho thuốc kê đơn, đồng thời nhấn mạnh điều cần thiết là thiết lập hệ thống giúp người dân chỉ phải trả mức giá thấp nhất toàn cầu. Với chính sách mới mang tên “quốc gia được ưu đãi nhất” (most favored nation), lãnh đạo Nhà Trắng tuyên bố sẽ không tiếp tục trợ giá cho các hệ thống y tế nước ngoài cũng như khẳng định việc các công ty dược phẩm lớn phải chịu áp lực từ các quốc gia khác để giảm giá là điều không thể chấp nhận.
Tổng thống Donald Trump ký sắc lệnh hành pháp hạ giá một số loại thuốc tại Hoa Kỳ, mục tiêu giúp người dân chỉ phải trả mức giá thấp nhất toàn cầu (Nguồn: X “@WhiteHouse”)
Mặc dù không nêu rõ tên quốc gia, ông Trump Donald nói, các nước phát triển khác nên chia sẻ gánh nặng chi phí và ngừng tận dụng hệ thống giá ưu đãi của Hoa Kỳ. Tổng thống cũng chỉ đạo Bộ Thương mại (Department of Commerce) và Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (United States Trade Representative) trấn áp các chính sách được lãnh đạo Nhà Trắng mô tả là “phi lý và phân biệt đối xử” (unreasonable and discriminatory policies) đang ép giá thuốc một cách không công bằng. Theo CNBC News, sắc lệnh này sẽ tác động đến các chương trình như Medicare, Medicaid và thị trường thuốc thương mại. Một trong những trọng tâm của chính sách là các loại thuốc đắt đỏ hoặc có chênh lệch giá lớn, chẳng hạn như nhóm thuốc GLP-1 (chuyên điều trị tiểu đường và giảm cân).
Thông qua sắc lệnh này, Tổng thống Donald Trump khẳng định, giá thuốc nội địa có thể giảm mạnh từ 59% - 80%, thậm chí có thể lên đến 90%. Tuy nhiên, các nhà phân tích Phố Wall như JPMorgan Chase (hãng dịch vụ tài chính) vẫn hoài nghi về khả năng thực thi, cho rằng cần có sự chấp thuận từ Quốc hội và có thể vấp phải nhiều thách thức pháp lý. Ghi nhận phản ứng từ các bên liên quan trước tuyên bố trên rất trái chiều. Hiệp hội các công ty dược phẩm (Pharmaceutical Research and Manufacturers of America, viết tắt: PhRMA) hoan nghênh động thái nhằm vào các quốc gia “không chia sẻ công bằng chi phí” (not paying their fair share), song cũng cảnh báo, việc áp đặt giá thuốc theo chuẩn mực quốc tế có thể gây thiệt hại lớn đến nghiên cứu và phát triển thuốc mới thị trường trong nước. Trái lại, Tổ chức bảo vệ người cao tuổi (American Association of Retired Persons, viết tắt: AARP) lại bày tỏ sự ủng hộ tuyệt đối sắc lệnh. AARP cho rằng, trong nhiều năm, các công ty dược phẩm đã kiếm lợi nhuận bằng cách đánh đổi sức khỏe và mạng sống của người cao tuổi ở Hoa Kỳ.
Ngoài việc điều chỉnh giá, sắc lệnh được ban hành bởi Tổng thống còn yêu cầu Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (Department of Health & Human Services, viết tắt: HHS) thiết lập một cơ chế để người dân có thể mua thuốc trực tiếp từ nhà sản xuất với mức giá ưu đãi, loại bỏ khâu trung gian. Trong vòng 30 ngày, Bộ trưởng HHS – ông Robert F. Kennedy Jr phải đưa ra mục tiêu giảm giá cụ thể, nếu không đạt tiến triển rõ rệt, sẽ áp dụng mức giá dựa trên chuẩn quốc tế bằng quy định pháp luật. Bên cạnh đó, lệnh cũng chỉ đạo mở rộng việc nhập khẩu thuốc từ các nước phát triển khác, ngoài Canada. Bộ Tư pháp (Department of Justice) và Ủy ban Thương mại Liên bang (Federal Trade Commission) cũng được yêu cầu mạnh tay với các hành vi cạnh tranh không lành mạnh trong ngành dược.
Nhiều ý kiến trái chiều xoay quanh sắc lệnh giảm giá thuốc của Tổng thống Donald Trump (Nguồn: X “@US_FDA”)
Tuy nhiên, một số chuyên gia quan ngại, chính sách này khó có thể thay đổi cấu trúc giá thuốc toàn cầu. Nguyên nhân vì 70% lợi nhuận của ngành dược hiện vẫn đến từ Hoa Kỳ. Nếu các công ty buộc phải giảm giá sâu tại thị trường Washington, D.C, họ có thể rút khỏi các thị trường nước ngoài ít sinh lợi. Trong khi tranh cãi đang tiếp tục diễn ra, ông Trump tiết lộ sẽ sớm công bố mức thuế đối với thuốc nhập khẩu như một phần của chiến lược khuyến khích sản xuất trong nước. Bất chấp các công ty đầu ngành như Pfizer và Eli Lilly phản đối, lãnh đạo Nhà Trắng vẫn nhấn mạnh cam kết đưa chuỗi cung ứng thuốc trở lại quốc gia.
Long Peter