(TAP) - Dự án đường sắt cao tốc của Cơ quan Đường sắt Cao tốc California (CHSRA) đang đứng trước nguy cơ bị cắt tài trợ liên bang sau khi Bộ Giao thông Hoa Kỳ (DOT) chỉ ra loạt sai phạm nghiêm trọng. Bộ trưởng DOT thậm chí cho rằng chưa có phương án nào khả thi để hoàn thành dự án đúng hạn hoặc trong phạm vi ngân sách cam kết.
Theo báo cáo dài hơn 300 trang của Cục Đường sắt Liên bang (Federal Railroad Administration, viết tắt: FRA) do Bộ Giao thông (Department of Transportation, viết tắt: DOT) công bố ngày 4/6, FRA xác định Cơ quan Đường sắt Cao tốc California (California High-Speed Rail Authority, viết tắt: CHARA) vi phạm nhiều điều khoản trong các thỏa thuận tài trợ với Chính phủ liên bang. Cụ thể, dự án bị chậm tiến độ, đội vốn nghiêm trọng và dự báo lượng hành khách không thực tế. Hai khoản tài trợ lớn trị giá tổng cộng khoảng 4 tỷ USD, được cấp vào các năm 2010 và gần đây đang đứng trước nguy cơ bị thu hồi, nếu CHSRA không đưa ra phản hồi thỏa đáng trong vòng 37 ngày (kể từ ngày 4/6).
Cơ quan Đường sắt Cao tốc đứng trước nguy cơ bị cắt tài trợ liên bang sau khi bị Cục Đường sắt Liên bang thuộc Bộ Giao thông chỉ ra hàng loạt sai phạm nghiêm trọng. Nguồn: California High-Speed Rail Authority
Trong thư gửi Tổng giám đốc điều hành CHSRA – ông Ian Choudri cũng do DOT trích dẫn, FRA cũng phát hiện cơ quan đường sắt tiểu bang đã có nhiều sai sót trong quản lý – một trong những nguyên nhân chính dẫn đến lãng phí và đội chi phí. Mặc dù đã nhận gần 6,9 tỷ USD tiền liên bang trong suốt 15 năm (2010), chưa tuyến đường nào thuộc dự được hoàn thiện. Hiện tại, CHSRA thậm chí còn thiếu ít nhất 7 tỷ USD để hoàn thành Phân khúc vận hành ban đầu (Early Operating Segment) – vận hành thử nghiệm và phát triển trước khi hoàn thiện, cũng như không có kế hoạch cụ thể nào để bù đắp khoản thiếu hụt này.
Ngoài ra, FRA cũng xác định, CHSRA không đáp ứng thời hạn mua sắm phương tiện, không đủ quỹ dự phòng để chi trả các yêu cầu bồi thường từ nhà thầu, phụ thuộc vào các nguồn tài trợ không ổn định. Bên cạnh đó, dự án còn bị thu hẹp từ hệ thống 800 dặm xuống chỉ còn 119 dặm, khiến khả năng kết nối các thành phố lớn như ban đầu trở nên xa vời. DOT dẫn lời người đứng đầu cơ quan - Bộ trưởng Sean P. Duffy nhận định, báo cáo của FRA đã chỉ ra một sự thật đáng lo ngại rằng, CHSRA không có lộ trình khả thi để hoàn thành dự án theo đúng các cam kết tài trợ. Ông Duffy nhấn mạnh, nếu cơ quan đường sắt tiểu bang này không thể thực hiện được các nghĩa vụ đã ký với Chính phủ liên bang, việc tiếp tục đầu tư tiền thuế của người dân vào dự án này sẽ không còn là lựa chọn hợp lý.
Bộ trưởng Bộ Giao thông Hoa Kỳ quan ngại, không có lộ trình khả thi để Cơ quan Đường sắt Cao tốc California hoàn thành dự án đường sắt cao tốc địa phương đúng các cam kết tài trợ. Nguồn: Department of Transportation
Đáng báo động hơn, các chuyên gia tại FRA không loại trừ khả năng, CHSRA có thể bị coi là đã vỡ nợ theo các điều khoản của Thỏa thuận Tài trợ Liên bang, nếu tình hình không có chuyển biến. Điều này đồng nghĩa với khả năng, toàn bộ nguồn tài trợ có thể bị chấm dứt và chuyển sang các dự án khác có tính khả thi cao hơn.
Huy Niel