(TAP) - Trước tình trạng ngân sách thâm hụt nghiêm trọng do nhiều quốc gia thành viên chậm trễ hoặc không hoàn thành nghĩa vụ tài chính, Liên Hợp Quốc (United Nation. Viết tắt: UN) quyết định công bố Sáng kiến UN80. Đây là một kế hoạch cải tổ sâu rộng nhằm đảm bảo hiệu quả hoạt động, tối ưu hóa chi tiêu, tăng cường tác động thực tiễn trong các lĩnh vực hòa bình, phát triển, viện trợ nhân đạo.
Thông tin từ UN
Năm 2025 đánh dấu cột mốc 80 năm thành lập UN, song tổ chức này lại đang đối mặt cuộc khủng hoảng thanh khoản nghiêm trọng. Tính đến ngày 11/3/2025, chỉ 75/193 quốc gia thành viên hoàn thành nghĩa vụ tài chính – một con số đáng báo động, đặc biệt khi so sánh với năm 2024, có tới 152 quốc gia đóng góp đầy đủ trước thời hạn 31/12.
Đáng chú ý, Hoa Kỳ – quốc gia có đóng góp lớn nhất, chiếm 22% ngân sách thường niên UN đã cắt giảm mạnh viện trợ nhân đạo quốc tế theo chính sách “Hoa Kỳ trước tiên” của Tổng thống Donald Trump. Khoản cắt giảm bao gồm phần hỗ trợ đáng kể từng phân bổ cho các chương trình và cơ quan UN. Hiện nay, tổ chức này gánh khoản nợ lên tới hơn 2,8 tỷ USD, riêng Hoa Kỳ nợ 1,5 tỷ USD.
Trước thực trạng đó, UN triển khai Sáng kiến UN80 nhằm cập nhật mô hình vận hành với ba lĩnh vực trọng tâm: Nâng cao hiệu quả và cải tiến bộ máy; Xem xét lại cách thức thực hiện nhiệm vụ của các quốc gia thành viên; Điều chỉnh chiến lược, cải tổ sâu rộng về cấu trúc. Lực lượng Đặc nhiệm do Phó Tổng thư ký Guy Ryder đứng đầu sẽ phát triển các đề xuất cải cách, đồng thời phối hợp chặt chẽ cùng các quốc gia thành viên tìm kiếm hướng đi phù hợp.
Tổng thư ký António Guterres phát biểu trong cuộc họp báo, Nguồn: UN
Phát biểu trong cuộc họp báo ngày 12/3 (giờ địa phương) diễn ra tại trụ sở Liên Hợp Quốc ở New York, Tổng thư ký António Guterres khẳng định: “Những cải cách không chỉ để điều chỉnh nội bộ mà còn để phục vụ tốt hơn những người có cuộc sống phụ thuộc vào chúng ta. Chúng ta cần đảm bảo rằng từng đồng ngân sách được sử dụng minh bạch và hiệu quả.”
Ông António Guterres nhấn mạnh trong ít nhất 7 năm qua, UN liên tục đối mặt tình trạng thâm hụt tài chính, buộc tổ chức phải thắt chặt chi tiêu và tìm kiếm những biện pháp điều chỉnh. Trước mắt, ông cam kết sẽ nhanh chóng thực hiện các bước cải cách nằm trong thẩm quyền của mình và kêu gọi các quốc gia thành viên chủ động xem xét những quyết định quan trọng thuộc trách nhiệm của họ. Tổng thư ký António Guterres kết luận: “Nhu cầu thì rất lớn, và mục tiêu thì rất rõ ràng: Một Liên Hợp Quốc mạnh mẽ, hiệu quả hơn, phù hợp với thế kỷ 21.”
UN hiện vẫn là nền tảng quan trọng cho hòa bình, an ninh, phát triển bền vững trên toàn cầu. Tuy nhiên, với thách thức tài chính ngày càng gia tăng, tương lai của tổ chức này phụ thuộc vào sự quyết tâm cải cách cùng mức độ cam kết từ các quốc gia thành viên. UN80 có thể trở thành bước ngoặt hoặc thử thách lớn nhất trong lịch sử.
Doan Viet