(TAP) – Theo thỏa thuận đạt được với chính quyền Tổng thống Donald Trump tại Thụy Sĩ cuối tuần qua, Bắc Kinh đã đình chỉ một số biện pháp trả đũa đối với 28 công ty Hoa Kỳ. Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn giữ nguyên lệnh hạn chế xuất khẩu 07 loại kim loại đất hiếm quan trọng, khiến ngành công nghiệp quốc phòng, năng lượng và ô tô sang Washington, D.C gặp khó khăn. Chuyên gia cho rằng, đất nước tỷ dân dường như xem đất hiếm là đòn bẩy quan trọng trong đàm phán thương mại giữa hai cường quốc hàng đầu.
Như TAP News từng thông tin, trong tuyên bố tại Geneva (Thuỵ Điển), Trung Quốc cam kết sẽ áp dụng biện pháp cần thiết để tạm dừng hoặc xóa bỏ hành vi trả đũa phi thuế quan – động thái được cho nhằm phản ứng trước tuyên bố áp thuế của lãnh đạo Nhà Trắng (2/4). Mặc dù vậy, Bắc Kinh vẫn giữ nguyên lệnh kiểm soát xuất khẩu đất hiếm bao gồm samarium, gadolinium, terbium, dysprosium, lutetium, scandium và yttrium được công bố ngày 4/4. Hiện chưa rõ vì sao lệnh kiểm soát này lại không được nới lỏng cùng với các biện pháp khác, song các chuyên gia do CNBC khảo sát nhận định, đất nước tỷ dân vẫn xem đây là đòn bẩy quan trọng trong đàm phán thương mại với Washington, D.C.
Chuyên gia nói rằng, Trung Quốc đã nhiều lần được cho là đã sử dụng lợi thế nguồn cung đất hiếm chính cho Hoa Kỳ như một công cụ để đàm phán thương mại với Washington, D.C (Nguồn: Department of Energy)
Vào ngày 14/4, Bộ Thương mại Trung Quốc (Ministry of Commerce of the People's Republic of China, viết tắt: MOFCOM) thông báo sẽ xóa tên 28 công ty Hoa Kỳ khỏi danh sách kiểm soát xuất khẩu hàng hóa sử dụng kép trong vòng 90 ngày. Đồng thời, 17 công ty khác phía Washington, D.C cũng được đưa khỏi “danh sách thực thể không đáng tin cậy” (unreliable entity list), bao gồm 11 công ty được miễn kiểm soát trong cùng thời hạn. Cùng thời điểm, MOFCOM khẳng định, nước này cần tăng cường kiểm soát đối với đất hiếm, với lý do viện dẫn lo ngại về an ninh quốc gia và nạn buôn lậu đang diễn biến phức tạp. Báo cáo chính thức từ phía đất nước tỷ dân cho biết, giới chức Bắc Kinh nhất trí, việc kiểm soát nghiêm ngặt các khoáng sản chiến lược là điều cần thiết.
Tính đến thời điểm hiện tại, Trung Quốc hiện là nguồn cung cấp chính các nguyên tố đất hiếm cho Hoa Kỳ. Bắc Kinh nhiều lần được cho là đã sử dụng lợi thế này như một công cụ trong các cuộc đàm phán thương mại. Một tài khoản mạng xã hội có liên hệ với Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc (China Central Television) từng đặt câu hỏi về hậu quả đối với lĩnh vực quốc phòng Washington, D.C nếu thiếu hụt nguồn cung, phản ánh mối liên hệ chặt chẽ giữa tài nguyên này và các vấn đề chiến lược.
Việc Trung Quốc giữ nguyên lệnh hạn chế xuất khẩu 07 loại kim loại đất hiếm quan trọng, khiến chuyên gia cho rằng, đây là đòn bẩy quan trọng trong thoả thương mại sắp tới (Nguồn: The State Council of the People's Republic of China)
Cần biết rằng, trong số 28 công ty Hoa Kỳ được miễn kiểm soát tạm thời, phần lớn đều có liên quan đến lĩnh vực quốc phòng – vốn là mục tiêu trừng phạt thường xuyên của Trung Quốc. Những cái tên như Universal Logistics Holdings, Cyberlux, Hudson Technologies và Oceaneering International đã bị đưa vào danh sách kiểm soát từ ngày 4/4 – thời điểm hàng hóa Trung Quốc bị áp thuế bổ sung. Vài ngày sau đó, đất nước tỷ dân tiếp tục bổ sung thêm 12 công ty khác, bao gồm Teledyne Brown Engineering, Kratos và Insitu – các doanh nghiệp chuyên về thiết bị không người lái (UAV).
Kane Nguyen