(TAP) - Phó Chánh văn phòng Nhà Trắng phụ trách chính sách – ông Stephen Miller cho biết, chính quyền ông Trump đang tích cực xem xét khả năng đình chỉ lệnh “Habeas Corpus”. Đây là lệnh yêu cầu người bị bắt phải được đưa đến trước thẩm phán hoặc ra tòa, đảm bảo việc trả tự do cho người đó trừ khi có căn cứ hợp pháp để bắt giữ - vốn đang ảnh hưởng đến tiến độ xử lý các vụ nhập cư trái phép.
Tuyên bố trên được đại diện Nhà Trắng đưa ra trong một buổi họp báo trước truyền thông vào ngày 9/5, khi được hỏi liệu Tổng thống Donald Trump có cân nhắc việc sử dụng biện pháp mạnh này để ngăn chặn dòng người nhập cư bất hợp pháp hay không. Habeas Corpus là quyền hiến định cho phép người bị giam giữ được yêu cầu Tòa án xem xét tính hợp pháp của việc bắt giữ - biện pháp nhằm đối phó với tình trạng trục xuất khi nhập cư không giấy tờ vào Hoa Kỳ. Mặc dù vậy, Phó Chánh văn phòng Nhà Trắng phụ trách chính sách Stephen Miller cho biết, Hiến pháp Hoa Kỳ vẫn cho phép đình lệnh này trong những trường hợp như “xâm lược” (invasion), đồng thời cho rằng đây cũng là một lựa chọn đang được chính quyền nghiêm túc cân nhắc.
Phó Chánh văn phòng Nhà Trắng phụ trách chính sách Stephen Miller cho biết đang cân nhắc đình chỉ Habeas Corpus (Nguồn: Southern Poverty Law Center)
Liên quan đến vấn đề bắt giữ và trục xuất người nhập cư trái phép, ghi nhận một loạt vụ kiện dân sự hiện đang được thụ lý, trong đó người nhập cư không có giấy tờ phản đối các lệnh trục xuất của chính quyền Tổng thống bằng cách viện dẫn quyền được bảo vệ theo Habeas Corpus với Toà án. Chính quyền đã nhiều lần phản đối các phán quyết từ tòa án liên bang, vốn ngăn cản việc trục xuất ngay lập tức những người nhập cư, kể cả trong trường hợp bị cáo buộc có liên quan đến các băng đảng tội phạm. Chỉ vài giờ trước phát biểu của Miller, CNBC News cho biết, một thẩm phán liên bang ở bang Vermont đã ra lệnh trả tự do cho Rumeysa Öztürk – nữ sinh viên Đại học Tufts (Tufts University) sau 45 ngày bị giam giữ bởi cơ quan di trú. Các nhân viên thực thi pháp luật đã thu hồi thị thực của cô gái với lý do có thể tạo ra môi trường thù địch cho sinh viên Do Thái và ủng hộ tổ chức khủng bố. Trong đơn kiến nghị về Habeas Corpus, Öztürk lập luận rằng chưa từng bị buộc tội và việc giam giữ là động thái nhằm trừng phạt phát ngôn thù địch.
Quay lại tuyên bố mới đây của Phó Chánh văn phòng Nhà Trắng phụ trách chính sách, ông Stephen Miller nhấn mạnh, quyết định cuối cùng sẽ phụ thuộc vào việc hệ thống tòa án có thực hiện đúng hay không – tức ngụ ý rằng các thẩm phán cần ngừng can thiệp vào các vụ trục xuất, vốn không nằm trong thẩm quyền. Lịch sử Hoa Kỳ đến nay chỉ ghi nhận chỉ 04 lần Habeas Corpus bị đình chỉ kể từ khi Hiến pháp được thông qua. Trong đó, phần lớn các trường hợp, Quốc hội đều là cơ quan khởi xướng. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, ông Miller ví rằng, Hoa Kỳ đang phải đối mặt với một cuộc “xâm lược” thật sự từ dòng người di cư không giấy tờ và tình trạng khẩn cấp quốc gia do fentanyl (ma túy). Đại diện Nhà Trắng cũng cho rằng, Tòa án hiện không chỉ đang chống lại nhánh hành pháp mà còn thách thức quyền lập pháp, đặc biệt trong lĩnh vực nhập cư.
Nhà Trắng cáo buộc một số thẩm phán chống lại nhánh hành pháp, thách thức quyền lập pháp (Nguồn: X “@WhiteHouse”)
Ở chiều hướng ngược lại, một số chuyên gia pháp lý, bao gồm Thẩm phán Tòa án Tối cao (Supreme Court of the United States) – bà Amy Coney Barrett từng lưu ý rằng, Hiến pháp không quy định rõ nhánh quyền lực nào có thẩm quyền đình chỉ Habeas Corpus. Tuy nhiên, phần lớn giới học giả đồng thuận rằng quyền này thuộc về Quốc hội. Họ cũng nhấn mạnh rằng, ngoại trừ thời kỳ Nội chiến dưới thời Tổng thống Abraham Lincoln, các trường hợp đình chỉ đều phải có sự phê chuẩn từ cơ quan lập pháp.
Peter Ngoc
