(TAP) – Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ thuộc cả lưỡng đảng đang chuẩn bị cho khả năng xảy ra một đợt đóng cửa Chính phủ khác vào tháng 1/2026. Nguyên nhân do những bất đồng sâu sắc liên quan đến ngân sách và việc gia hạn trợ cấp bảo hiểm y tế theo Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá cả Phải chăng (ACA) hay còn gọi khác bằng cái tên “ObamaCare”.
Như TAP News thông tin, đến nay, đảng Cộng hòa (GOP) vẫn chưa có động thái sẽ gia hạn các khoản trợ cấp bảo hiểm y tế ACA sẽ hết hạn cuối năm nay. Vấn đề này từng dẫn đến đợt đóng cửa Chính phủ kéo dài lâu nhất lịch sử - 43 ngày, hồi mùa thu năm nay. Thời điểm đó (11/2025), một nhóm gồm 8 Thượng nghị sĩ Dân chủ (DP) đã bỏ phiếu tại Quốc hội, đồng ý thông qua Nghị quyết Tiếp tục (Continuing Resolution, viết tắt: CR) để mở cửa lại Chính phủ.
CR cung cấp kinh phí hoạt động tạm thời cho phần lớn cơ quan liên bang (khoảng 90% ngân sách) theo mức chi tiêu năm 2024. Nó có thời hạn đến ngày 30/1/2026 – đồng nghĩa nghĩa nếu quá hạn mà Quốc hội không thông qua dự luật cấp ngân sách thường niên còn lại hoặc tạo một CR mới, Chính phủ sẽ đóng cửa lần nữa. Phe DP kỳ vọng CR sẽ trở thành “con bài” mặc cả với GOP về việc gia hạn ACA. Mặc dù vậy, cuộc đàm phán gia hạn đến nay vẫn thất bại, khiến nguy cơ phí bảo hiểm y tế tăng cao trong năm tới trở nên rõ ràng hơn.
Chính phủ Hoa Kỳ nguy cơ đóng cửa lần nữa vào năm 2026 nếu Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá cả Phải chăng không được gia hạn. Nguồn: house.gov
Nguyên nhân khiến GOP kịch liệt phản đối gia hạn ACA vì họ đánh giá: Chính phủ liên bang can thiệp quá mức vào chương trình, dẫn đến ảnh hưởng thị trường, gây tốn kém ngân sách không cần thiết. Thay vì duy trì mô hình cũ, GOP thúc đẩy một hệ thống dựa trên thị trường thông qua tài khoản tiết kiệm y tế (Health Savings Account, viết tắt: HSA) theo dự luật “One, Big, Beautiful Bill” do Tổng thống Donald Trump ban hành.
HSA giúp người dân miễn thuế chi trả cho các chi phí y tế tự trả (như khấu trừ), đồng thời kết hợp với những gói bảo hiểm Khấu trừ Cao (HDHP) có phí hàng tháng thấp hơn. GOP tin rằng, cách tiếp cận này sẽ trao quyền kiểm soát chi tiêu y tế trực tiếp cho người tiêu dùng, thúc đẩy cạnh tranh hiệu quả hơn trên thị trường bảo hiểm.
ObamaCare – Đạo luật chăm sóc sức khỏe ban hành bởi chính quyền ông Obama đang trở thành “điểm nghẽn” chính trong bất đồng quan điểm lưỡng đảng. Nguồn: Obama White House Archives
The Hill ngày 15/12 dẫn lời đại diện nhóm những Thượng nghị sĩ DP - ông Bernie Sanders bày tỏ sự phẫn nộ khi đề xuất gia hạn ACA đến năm 2028 khó được thông qua. The Hill nhận định, phe DP không loại trừ khả năng sẽ tận dụng thời điểm ngân sách CR hết hạn ngày 30/1 năm sau làm công cụ gây sức ép, tương tự chiến lược từng áp dụng hồi tháng 9 và 10/2025. Chiều hướng ngược lại, về phía đảng GOP, lãnh đạo Thượng viện đang thúc đẩy thông qua gói chi tiêu để tránh áp lực chính trị. Tuy nhiên, nội bộ GOP cũng gặp khó khăn khi một số Thượng nghị sĩ bảo thủ phản đối quy mô, nội dung chi tiêu ACA. Mặc dù cuộc đàm phán đang tiếp diễn nhưng nguy cơ Chính phủ tiếp tục đóng cửa vào đầu năm tới vẫn chưa thể loại trừ.
Kane Nguyen