(TAP) - Các nhà lập pháp California đã thông qua một dự luật mang tính bước ngoặt nhằm cấm PFAS – mệnh danh “hóa chất vĩnh viễn” trong đồ nấu nướng, đặc biệt sản phẩm gia dụng nướng chống dính. Động thái này gây ra cuộc tranh luận sôi nổi giữa các nhà hoạt động môi trường với nhiều đầu bếp nổi tiếng.
Dự luật Thượng viện số 682 (Senate Bill 682), sau khi được Hạ viện California thông qua với tỷ lệ 41-19 ngày 13/9, đang được chuyển đến bàn làm việc Thống đốc Gavin Newsom để chờ chữ ký. Nếu ban hành, dự luật sẽ đặt ra lộ trình loại bỏ PFAS dần dần. Đồ nấu nướng phải tuân thủ luật vào năm 2030, năm 2031 với một số sản phẩm tẩy rửa và năm 2028 áp dụng cho tất cả sản phẩm khác.
Đinh nghĩa từ trang “Thông tin lập pháp chính thức của California” (California Legislative Information), PFAS (per- and polyfluoroalkyl substances) là nhóm hóa chất nhân tạo sử dụng rộng rãi suốt hơn 70 năm qua nhờ khả năng chống nước, chống dầu và chịu nhiệt vượt trội. Chúng mệnh danh “hóa chất vĩnh viễn” rất bền trong môi trường và có thể tích tụ trong cơ thể người, lẫn động vật. Theo cảnh báo từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (Centers for Disease Control and Prevention, viết tắt: CDC) vào tháng 12 năm ngoái, hầu như mọi người dân Hoa Kỳ đều đã có PFAS trong máu.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh cảnh báo, hầu như mọi người dân Hoa Kỳ đều đã có PFAS trong máu. Nguồn: Centers for Disease Control and Prevention
Việc tiếp xúc với PFAS nguy cơ gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như ung thư thận, tinh hoàn, tổn thương gan, thận, cũng như gây hại hệ thần kinh, sinh sản. Một trong những ứng dụng phổ biến nhất của PFAS là trong lớp phủ Teflon (tên thương mại của PTFE) trên các loại chảo chống dính. Mặc dù ngành công nghiệp khẳng định PTFE an toàn và trơ về mặt hóa học, nhưng các nhà hoạt động môi trường lại lập luận rằng khi chảo bị quá nhiệt hoặc trầy xước, các hạt PFAS và khói độc có thể được giải phóng, đi vào không khí và thức ăn, gây nguy hiểm cho người dùng.
Liên minh Bền vững Đồ nấu nướng gửi thư cho các nhà lập pháp để phản đối việc cấm PFAS. Nguồn: Cookware Sustainability Alliance
Dự luật này của California do các nhà hoạt động môi trường cùng diễn viên Mark Ruffalo thúc đẩy, đặt mục tiêu bảo vệ sức khỏe cộng đồng khỏi rủi ro. Mặc dù vậy, trước cả khi dự luật được các nhà lập pháp thông qua, Liên minh Bền vững Đồ nấu nướng (Cookware Sustainability Alliance) đã tập hợp nhiều đầu bếp nổi tiếng như Rachael Ray, Thomas Keller và David Chang để phản đối.
Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm thông qua sử dụng PTFE từ những năm 1960. Nguồn: Food and Drug Administration
Vào tháng 8 vừa qua, họ gửi thư tới chính quyền, khẳng định chảo chống dính an toàn khi sử dụng đúng cách. Đồng thời, nhóm này lo ngại rằng việc cấm chúng sẽ làm việc nấu ăn trở nên khó khăn, tốn kém hơn cho các gia đình. Cũng ở thông báo ngăn chặn, Giám đốc điều hành Liên minh – ông Steve Burns nhấn mạnh, các cơ quan quản lý, điển hình Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (Food and Drug Administration) đã nhiều lần phê duyệt việc sử dụng PTFE từ những năm 1960. Ông Burns nói, dự luật thiếu cơ sở khoa học vững chắc.
Một số báo cáo từ tạp chí nghiên cứu khoa học chỉ ra PFAS gây rủi ro tiềm tàng với sức khỏe. Nguồn: ScienceDirect
Ngược lại, các nhóm môi trường như Hội đồng Bảo vệ Tài nguyên Thiên nhiên (Natural Resources Defense Council, viết tắt: NRDC) đã phản bác tuyên bố này. Giám đốc vận động về PFAS của NRDC – bà Anna Reade cho rằng, chảo chống dính bị quá nhiệt hoặc trầy xước có thể giải phóng các hạt PFAS siêu nhỏ, lẫn vào thực phẩm hoặc được hít vào, gây rủi ro tiềm tàng. NRDC trích dẫn một số nghiên cứu khoa học từ Tạp chí khoa học ScienceDirect vào các năm 2015 – 2024 nhằm củng cố cho quan điểm này.
Nam diễn viên Mark Ruffalo kêu gọi ủng Dự luật Thượng viện số 682 trên mạng xã hội. Nguồn: X “@MarkRuffalo”
Đại diện nhóm môi trường - nam diễn viên Mark Ruffalo, người nổi tiếng với bộ phim “Dark Waters”, cũng công khai gửi thư đến đầu bếp Rachael Ray, kêu gọi bà ủng hộ dự luật. Trên mạng xã hội “X” (@MarkRuffalo) ngày 29/8, nam diễn viên khẳng định, khoa học độc lập đã chứng minh PFAS dùng trong dụng cụ nấu nướng có thể xâm nhập vào thức ăn.