(TAP) – Trước đó, ông Donald Trump đã viện dẫn một đạo luật từ thời chiến (1798) để trục xuất những người bị tình nghi thuộc băng đảng tội phạm ở Venezuela. Hành động này sau đó bị Toà án liên bang ban hành lệnh ngăn chặn, đồng thời gửi một số thắc mắc liên quan đến Bộ Tư pháp (DOJ). Mặc dù vậy, DOJ từ chối giải đáp, nói rằng không có lý do chính đáng để thực hiện việc này.
Theo truyền thông trong nước (Reuters), trước đó vào ngày 13/3, Tổng thống Donald Trump đã viện dẫn “Đạo luật chống Kẻ thù Ngoại bang” (Alien Enemies Act) năm 1798 – thời điểm diễn ra cuộc chiến không chính thức giữa Hoa Kỳ với Cộng hoà Pháp. Mục đích nhằm trục xuất những người bị nghi có liên quan đến Tren de Aragua, băng đảng tội phạm từ Venezuela. Đây là lần đầu tiên đạo luật này được sử dụng kể từ Thế chiến II (1939 - 1945), cho phép người đứng đầu Nhà Trắng trục xuất người nước ngoài mà không thông qua xét xử. Tuy nhiên, sau đó Thẩm phán Toà án Quận Columbia – ông James E. Boasberg đã thông báo tạm dừng quy trình trục xuất bằng đạo luật này trong 02 tuần để xem xét tính hợp pháp. Nguyên nhân được Tòa án liên bang đưa ra nói rằng, luật này nhằm đối phó với các mối đe dọa từ kẻ thù ngoại bang trong thời chiến, thay vì trục xuất người nhập cư trong thời bình.
Thẩm phán Toà án Quận Columbia James E. Boasberg (Nguồn: U.S. District Court for the District of Columbia)
Đến ngày 18/3 (giờ địa phương), Thẩm phán James E. Boasberg cũng đã gửi yêu cầu lên Bộ Tư pháp (Department of Justice, viết tắt: DOJ) yêu cầu cung cấp thêm thông tin về các vụ trục xuất được thực hiện theo đạo luật trên. Ghi nhận ông Boasberg đã yêu cầu các chuyến bay chở những người bị trục xuất phải quay trở lại Hoa Kỳ. Mặc dù vậy, NBC News thông tin cho biết, các máy bay đã hạ cánh ở El Salvador, làm dấy lên câu hỏi về thời gian thực hiện và việc bàn giao người bị trục xuất. Tờ báo này cũng dẫn lời Quyền giám đốc thực địa phụ trách hoạt động thực thi và trục xuất của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (Immigration and Customs Enforcement, viết tắt: ICE) – ông Robert Cerna xác nhận, 03 máy bay chở người nước ngoài đã rời Hoa Kỳ đến Sân bay quốc tế El Salvador sau khi ông Trump ban hành tuyên bố.
Phản hồi yêu cầu của Thẩm phán Boasberg, DOJ nói rằng không có lý do chính đáng nào để cung cấp thông tin, nhấn mạnh phán quyết ngăn chặn lệnh của Tổng thống là không phù hợp. DOJ cho biết, nếu Tòa án vẫn ra lệnh cho Chính phủ cung cấp thêm thông tin chi tiết, Tòa án nên thực hiện thông qua tuyên bố riêng tư và đơn phương để bảo vệ thông tin nhạy cảm liên quan đến quan hệ đối ngoại. Theo đó, DOJ cũng kháng cáo phán quyết của ông Boasberg, yêu cầu hủy bỏ lệnh tạm dừng việc trục xuất. Chính quyền lập luận rằng, lệnh cấm tạm thời của thẩm phán vượt quá quyền hạn và vi hiến, khẳng định các hành động của Tổng thống nhằm bảo vệ đất nước không chịu sự xem xét của Tòa án.
Bộ Tư pháp tuyên bố, hành động của Tổng thống nhằm bảo vệ đất nước không chịu sự xem xét của Tòa án (Nguồn: X “President Donald J. Trump @POTUS”)
Bên cạnh đó, ông Boasberg cũng bị yêu cầu không tham gia vụ kiện, trong khi Tổng thống Donald Trump vào ngày 18/3 có bài đăng trên mạng xã hội Truth Social cá nhân (@realDonaldTrump) chỉ trích thẩm phán này. Lãnh đạo Nhà Trắng gọi ông Boasberg là “kẻ gây rối và kích động” (a troublemaker and agitator), “kẻ điên cực tả” (radical left lunatic).
Kane Nguyen