(TAP) - Bánh tro là món bánh dân gian quen thuộc, thường xuất hiện trong dịp Tết Đoan Ngọ (mùng 5 tháng 5 âm lịch). Với màu vàng óng tự nhiên, vị thanh nhẹ và hương thơm dịu, bánh tro gói gọn sự hài hòa, mộc mạc của ẩm thực Việt xưa.
Bánh tro còn gọi là bánh ú tro hoặc bánh giò, làm từ nước tro rơm, tro trấu hay vỏ đậu xanh đã lọc kỹ. Nước tro giúp làm nên sắc vàng nhẹ, vị thanh dịu đặc trưng. Gạo nếp được ngâm vào nước tro qua đêm cho hạt mềm, trong, dậy mùi riêng. Khi đạt độ chuẩn, nếp đem đi rửa sạch, để ráo rồi gói bằng lá dong hoặc lá chuối tươi, buộc lại thành từng chiếc nhỏ xinh. Khi luộc, mùi lá hòa cùng hương nếp nhẹ nhàng lan khắp gian bếp. Bóc lớp lá xanh, sẽ thấy miếng bánh hiện ra màu hổ phách óng ánh mềm mượt, trong trẻo. Vị ngọt thoang thoảng, chỉ cần chấm chút mật mía cũng đủ cảm nhận sự hòa quyện giữa dẻo, mát và thanh.
Ảnh minh hoạ. Nguồn: vietfood.org.vn
Nước tro ngon phải lấy từ nguyên liệu đốt thật khô, hòa cùng nước vôi trong rồi lọc nhiều lần để loại bỏ cặn. Mỗi vùng miền đều có bí quyết riêng: nơi cho thêm tro vỏ đậu, nơi khác dùng tro rơm lúa nếp nhằm tạo hương thơm đặc trưng. Vì vậy, cùng một loại bánh nhưng hương vị Bắc, Trung, Nam mỗi nơi mang nét riêng biệt. Miền Bắc, bánh tro thường nhỏ, ăn kèm mật ong hoặc mật mía. Miền Trung lại ưa vị hơi đậm, đôi khi trộn thêm đậu xanh hoặc nếp than. Còn ở miền Nam, bánh tro mềm hơn, được gói to, luộc kỹ, ăn nguội vẫn dẻo thơm. Mỗi biến thể đều thể hiện sự sáng tạo, tinh tế trong cách con người hòa hợp với thiên nhiên.
Bánh tro không chỉ là món ăn mà còn mang ý nghĩa thanh lọc. Người Việt tin rằng thưởng thức bánh vào ngày Tết Đoan Ngọ giúp cơ thể thanh trùng, giải độc và cầu chúc sức khỏe. Những chiếc bánh khoác lớp lá xanh mát, treo lủng lẳng trên giàn bếp, chứa đựng cả sự bình dị lẫn tấm lòng thành của người làm. Giữa nhịp sống hiện đại, hình ảnh người mẹ, người bà ngồi gói bánh tro gợi cảm giác thân thương khó tả. Hơi nóng bốc lên từ nồi nước, mùi lá dong hòa cùng hương gạo mới khiến không gian ngập tràn hơi ấm gia đình. Mỗi chiếc bánh tro như gói ghém cả mùa hạ tuổi thơ – mềm dẻo, ngọt nhẹ và thơm thoang thoảng.
Bánh ú tro là món ăn không thể thiếu trong ngày tết Đoan Ngọ. Nguồn: daylambanh.edu.vn
Ngày nay, bánh tro được nhiều người yêu thích, xuất hiện tại các cửa hàng đặc sản hay trên bàn tiệc truyền thống. Dù thời gian trôi, vị dẻo mềm và mùi lá thanh mát vẫn còn nguyên vẹn, gợi nhớ về sự giản dị và tinh tế của ẩm thực Việt Nam.
Suzie My