Giới chức quân sự Hoa Kỳ và Trung Quốc vừa có cuộc họp trong tuần này để hành các cuộc đàm phán, thỏa thuận liên quan đến đảm bảo an toàn hàng không, hàng hải.
Theo thông tin đăng tải bởi Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ (United States Department of Defense) ngày 5/4 (giờ địa phương), các quan chức quân sự phía Washington, D.C cùng với những chuyên gia đồng cấp Bắc Kinh vừa kết thúc cuộc họp “Hiệp định tư vấn quân sự hàng hải” (Military Maritime Consultative Agreement, viết tắt: MMCA), kéo dài 2 ngày (từ ngày 2/4), được tổ chức tại Honolulu, bang Hawaii.
MMCA 2024 là sự kiện có tính bước ngoặt khi đánh dấu sự nối lại cuộc đối thoại thường niên về hàng hải quan sự giữa đôi bên - hoạt động vốn đã được thiết lập cách đây hơn hai thập kỷ, nhưng bị tạm ngưng suốt hai năm qua (lần cuối vào tháng 12/2021). Việc mở lại các cuộc đàm phán quân sự diễn ra vào tháng 11/2023 sau cuộc gặp giữa Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden và Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình ở diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (thành phố Woodside, bang California).
Kể từ đó đến nay, nhiều cuộc hội đàm (trực tuyến), nối lại đàm phán đã được quan chức quân sự cấp cao đổi bên triển khai, điển hình như: Cuộc hội đàm giữa Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Không quân, Tướng CQ Brown, Jr. và người đồng cấp quân sự Trung Quốc, Tướng Liu Zhenli vào tháng 12/2023; cuộc đàm phán phối hợp chính sách quốc phòng Hoa Kỳ -Trung tại Lầu Năm Góc tháng 1/2024.
Tại cuộc họp năm nay, quan chức hai nước đã cùng nhau xem xét lại những sự kiện có tác động đến sự an toàn của khu vực xảy ra thời gian gần đây, đồng thời thảo luận phương hướng duy trì tính chuyên nghiệp và an toàn trong hoạt động hàng hải, hàng không.
Cuộc họp giữa quân đội Hoa Kỳ và Trung Quốc (Nguồn: United States Department of Defense)
Báo cáo tại buổi gặp mặt, phía quân đội Washington, D.C cho biết đã ghi nhận hơn 180 vụ chặn đường bay mang tính cưỡng chế và mạo hiểm chống lại hoạt động hàng không của Hoa Kỳ quanh khu vực suốt khoảng thời gian từ năm 2021 - 2023. Những tháng qua - tức thời điểm sau cuộc đàm phán quân sự được nối lại, hành vi không an toàn của Trung Quốc đối với máy bay và tàu Hoa Kỳ đang có dấu hiệu giảm bớt. Đây là tín hiệu tích cực được khuyến khích duy trì nhằm đảm bảo an toàn cho các lực lượng hoạt động trong khu vực.
Tuy nhiên, phía Washington, D.C bày tỏ sự quan ngại đối với hành vi không an toàn của Bắc Kinh đối với hoạt động hàng hải của các nước khác trong khu vực, điển hình là Philippines ở Biển Đông. Trong thông cáo báo chí đăng tải trên trang của Bộ Quốc phòng, Hoa Kỳ nhấn mạnh “sẽ tiếp tục gây sức ép với [Trung Quốc] về những vấn đề này” (Will continue to press [China] on those issues).
Đại tá Ian Francis - Giám đốc chính sách Đông Bắc Á thộc Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương Hoa Kỳ cho biết, Hoa Kỳ sẽ tiếp tục hoạt động an toàn, chuyên nghiệp, nghiêm tục ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương hoặc bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép.
Cũng trong ngày 2/4 vừa qua (giờ Bắc Kinh), Bộ Quốc phòng Trung Quốc (Ministry of National Defense of the People's Republic of China) cho biết, lãnh đạo nước này - ông Tập Cận Bình và Tổng thống Joe Biden đã có cuộc điện đàm trao đổi thẳng thắn và sâu sắc về quan hệ hai nước cũng như thảo luận các vấn đề cùng quan tâm. Một số nội dung trọng tâm bao gồm: Phương hướng hợp tác cần tôn trọng lẫn nhau, tồn tại hòa bình và hợp tác cùng có lợi; vấn đề ủng hộ “độc lập ở Đài Loan” (Taiwan independence); về cuộc khủng hoảng Ukraine; tình hình trên Bán đảo Triều Tiên và một số vấn đề khác.
Therion Son
Bình luận