(TAP) - Căn cứ báo cáo đánh giá tình trạng vô gia cư thường niên (Annual Homelessness Assessment Report, viết tắt: AHAR) 2023, chuyên gia cho rằng, khả năng cung cấp nhà ở và nơi trú ẩn cho người vô gia cư chưa đáp ứng đủ nhu cầu hiện tại. Trên thực tế, tỷ lệ vô gia cư cũng tăng, song nguồn tài trợ từ COVID-19 sắp kết thúc.
Theo nghiên cứu của chuyên gia César Alesi Perez - Viện Chính sách Công California (Public Policy Institute of California, viết tắt: PPIC) đăng tải ngày 1/5 (giờ địa phương), do sự gia tăng số lượng người vô gia cư cũng như phổ biến tình trạng vô gia cư không nơi trú ẩn ở California, các chương trình về nhà ở và nơi cư trí đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.
Kết quả Kiểm kê quốc gia về số lượng giường trong kho nhà ở (Housing Inventory Count) từ AHAR 2023 cho thấy, khả năng cung cấp nhà ở lâu dài và nơi trú ẩn ở cho người vô gia cư California có sự tăng trưởng đầy hứa hẹn gần đây nhưng được César Alesi Perez cho rằng, chủ yếu đến từ các chương trình khác. Trên thực tế, tỷ lệ vô gia cư tiếp tục gia tăng, song nguồn tài trợ từ COVID-19 sắp kết thúc.
Cần biết rằng, trong thời kỳ đại dịch, một loạt hỗ trợ liên bang đã thúc đẩy khả năng cung cấp nhà ở lâu dài trên toàn tiểu bang, chiếm 2/3 số giường trong chương trình dành cho người vô gia cư của California và quỹ nhà ở dành cho người khuyết tật chiếm phần lớn. Từ tháng 5/2021, chương trình Phiếu Nhà ở Khẩn cấp (Emergency Housing Voucher) đã phân bổ 17.000 gói mới cho California và trên 93% đã được sử dụng. Số lượng nhà ở kiên cố từ quỹ thậm chí tiếp tục được sử dụng đến năm 2022 - 2023.
Bên cạnh đó, nguồn tài trợ cho đại dịch liên bang cũng góp phần làm tăng số giường tạm khẩn cấp, chiếm 1/3 còn lại trong tổng số giường của chương trình dành cho người vô gia cư. Kể từ năm 2020, tức ngay trước thềm diễn ra đại dịch, số giường tạm trú sẵn có ở California tăng 34%, so với mức 14% tính trên phạm vi toàn quốc. Hầu hết sự gia tăng là ở những nơi trú ẩn khẩn cấp, nơi cung cấp nhà ở tạm thời.
Cung cấp nhà ở và nơi trú ẩn cho người vô gia cư vẫn đang là vấn đề nan giải của nhiều địa phương, trong đó có California (Nguồn: ca.gov)
Kể ra để thấy, những nguồn tài trợ liên bang còn lại từ đại dịch đã góp phần san sẻ, thậm chí giúp California giảm tải áp lực về nhà ở cho người vô gia cư, ngay cả khi giãn cách kết thúc và các gói dần cạn kiệt.
Mặc dù vậy, tiểu bang vẫn đang gặp tình trạng thiếu giường nằm. Tính đến thời điểm tháng 1/2023, tổng số người vô gia cư ước tính là 181.399 và tiểu bang chỉ có 71.131 giường tạm trú, tức không đủ 110.000 giường để sử dụng.
Ghi nhận có 15 trong số 44 Chương trình Chăm sóc Liên tục (Continuums of Care Program) của tiểu bang và liên bang dựa vào cộng đồng các tổ chức phi lợi nhuận và Chính phủ. Trong khi đó, có gần 29 chương trình chỉ đáp ứng nơi trú ẩn đủ 39 giường tạm cho 100 người vô gia cư, tức hơn một nửa trường hợp sẽ không được hỗ trợ. Cũng theo tác giả bài viết, báo cáo từ AHAR 2023 cũng phản ánh một thực trạng đáng báo động rằng, không có bất kỳ chương trình nào cung cấp giường đủ cho tất cả trường hợp.
Trước những lo ngại về chi phí và hạn chế về ngân sách tiểu bang lẫn địa phương, chuyên gia cho rằng, điều quan trọng là phải sử dụng cẩn thận nguồn tài trợ cho các chương trình giải quyết tình trạng vô gia cư một cách hợp lý. Trên thực tế, đây không chỉ là thách thức đối với riêng bất cứ tiểu bang hoặc địa phương nào.
Tại San Francisco, chính quyền dự kiến cần thêm gần 1 tỷ USD tài trợ để chấm dứt tình trạng vô gia cư không nơi nương tựa trong 03 năm tới. Ở Los Angeles, một số chương trình giải quyết tình trạng vô gia cư như “Inside Safe” cho thấy hiệu quả nhưng gặp khó về mặt chi phí và vận hành quản lý khiến giới chức thành phố đồng ý thực hiện một cuộc kiểm toán độc lập.
Trong khi đó, việc kêu gọi tăng cường tính minh bạch đã tăng lên đáng kể từ khi thành phố San Diego và San Jose bị ghi nhận chưa giám sát nhất quán mức chi tiêu hoặc tính hiệu quả của chương trình. Đối với hoàn cảnh hiện nay ở California , PPIC khuyến nghị, địa phương nên theo tiếp tục dõi chi tiêu, thu thập dữ liệu và đánh giá kết quả đảm bảo rằng chương trình nhà ở tạm thời và lâu dài đạt tiến độ như kỳ vọng.
Kelvin Huynh
Bình luận