(TAP) - Sáng ngày 28/10, ở Kuala Lumpur (Malaysia), Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính cùng Lãnh đạo các nước ASEAN và Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon đã tham dự Hội nghị Cấp cao Kỷ niệm 50 năm quan hệ đối thoại ASEAN - New Zealand. Tại đây, những nhà Lãnh đạo ASEAN, New Zealand nhất trí nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược toàn diện.
Theo Cổng thông tin điện tử Chính phủ Việt Nam ngày 28/10 cho biết, Chủ tịch ASEAN 2025 Malaysia, lãnh đạo các nước ASEAN, Thủ tướng Luxon đánh giá cao vai trò của Việt Nam ở vai trò điều phối quan hệ ASEAN - New Zealand giai đoạn 2024 - 2027, đặc biệt trong việc thúc đẩy đàm phán, hoàn tất những văn kiện then chốt cho hoạt động nâng cấp quan hệ đối tác.
Hội nghị Cấp cao Kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN-New Zealand. Nguồn: Cổng thông tin điện tử Chính phủ Việt Nam
Các nhà lãnh đạo khẳng định, mối quan hệ hợp tác bền chặt giữa ASEAN - New Zealand suốt nửa thế kỷ qua đạt được nhiều thành tựu nổi bật thuộc lĩnh vực chính trị - an ninh, kinh tế - thương mại, giao lưu nhân dân, hợp tác phát triển. Hội nghị lần này không chỉ là dịp nhìn lại chặng đường hợp tác thời gian trước mà còn là bước ngoặt để hai bên định hình tầm nhìn và chính sách mới, đưa quan hệ đối tác phát triển lên tầm cao mới. Tại đây, qua Tuyên bố Tầm nhìn chung kỷ niệm 50 năm quan hệ đối thoại ASEAN - New Zealand, hai bên nhất trí nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện dựa trên bốn trụ cột hợp tác gồm: Hòa bình, Thịnh vượng, Con người, Hành tinh. Cùng với đó, Kế hoạch Hành động ASEAN - New Zealand giai đoạn 2026 - 2030 cũng được triển khai nhằm cụ thể hóa định hướng hợp tác trong tương lai.
Bước sang giai đoạn mới, hai bên tái khẳng định thúc đẩy chủ nghĩa đa phương, duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác phát triển khu vực, hướng tới xây dựng một cấu trúc khu vực mở, minh bạch, bao trùm và dựa trên luật lệ quốc tế mà ASEAN giữ vai trò trung tâm. Cả hai nhất trí thực thi hiệu quả Hiệp định Khu vực Thương mại Tự do ASEAN - Australia - New Zealand (AANZFTA), đồng thời thực hiện Hiệp định khung về Kinh tế số ASEAN (DEFA). ASEAN - New Zealand cam kết tăng cường hợp tác ứng phó thách thức an ninh phi truyền thống như an ninh mạng, tội phạm xuyên quốc gia, dịch bệnh, biến đổi khí hậu; thúc đẩy chuyển đổi số - xanh, hỗ trợ doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ, vừa, mở rộng hợp tác lĩnh vực năng lượng sạch, đổi mới sáng tạo, quản trị, phát triển trí tuệ nhân tạo.
Hai quốc gia nhất trí đẩy mạnh giao lưu nhân dân, hợp tác văn hóa - giáo dục thông qua các chương trình học bổng, đào tạo nghề, trao đổi học sinh - sinh viên; tăng cường chia sẻ kinh nghiệm về bảo tồn di sản, phát triển công nghiệp văn hóa sáng tạo, chuyển đổi xanh và nông nghiệp bền vững; nâng cao năng lực dự báo, giảm thiểu rủi ro thiên tai, thúc đẩy kết nối, từ đó thu hẹp khoảng cách phát triển khu vực.
Phát biểu ở hội nghị, Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon chia sẻ, là một trong những đối tác lâu năm nhất của ASEAN, New Zealand luôn coi trọng quan hệ gần gũi, tin cậy và thực chất với Hiệp hội cùng các quốc gia thành viên. Ông khẳng định, New Zealand ủng hộ vai trò trung tâm, đoàn kết, nỗ lực xây dựng Cộng đồng tự cường, bao trùm, bền vững ASEAN. Thời gian tới, New Zealand cam kết đóng góp nguồn lực triển khai Kế hoạch Hành động giai đoạn 2026 - 2030: 147 triệu NZD hỗ trợ tài chính khí hậu; 27 triệu NZD cho hoạt động phát triển công nghệ thân thiện môi trường; Quỹ Tầm nhìn ASEAN - New Zealand trị giá 25 triệu NZD nhằm thúc đẩy sáng kiến hợp tác kinh tế, biến đổi khí hậu, môi trường. Bên cạnh đó, New Zealand dự kiến mở rộng Chương trình Học bổng Manaaki với khu vực ASEAN, thành lập Học viện Thương mại ASEAN - New Zealand để nâng cao chất lượng hợp tác, tăng cường kết nối tiểu vùng, bap gồm cả Tiểu vùng Mekong.
Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon khẳng định, New Zealand ủng hộ vai trò trung tâm, đoàn kết, nỗ lực xây dựng Cộng đồng tự cường, bao trùm, bền vững ASEAN. Nguồn: Cổng thông tin điện tử Chính phủ Việt Nam
Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính tại hội nghị nhấn mạnh ý nghĩa lịch sử của việc thiết lập Đối tác Chiến lược Toàn diện ASEAN - New Zealand, coi đó như minh chứng trước sự trưởng thành, gắn bó, chiều sâu hợp tác, góp phần nâng cao vị thế quốc tế hai bên ở bối cảnh thế giới nhiều biến động. Việt Nam tự hào được cùng các nước xây dựng, vun đắp, chứng kiến thành quả quan hệ hợp tác hôm nay.
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh ý nghĩa lịch sử của việc thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện ASEAN - New Zealand. Nguồn: Cổng thông tin điện tử Chính phủ Việt Nam
Để cụ thể hóa khuôn khổ hợp tác mới, Thủ tướng đề xuất 3 trọng tâm lớn: (1) Duy trì môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác phát triển bao trùm, bền vững, ủng hộ mạnh mẽ lập trường của ASEAN về Biển Đông; (2) Thúc đẩy liên kết kinh tế, tạo động lực tăng trưởng mới dựa trên nền tảng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo; (3) Tăng cường kết nối con người, lấy con người làm trung tâm, chủ thể, động lực quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện. Thủ tướng chia sẻ, cần đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, tăng cường liên kết giữa viện - trường - doanh nghiệp, phát huy vai trò khu vực tư nhân, tinh thần hợp tác công - tư, hướng tới một khu vực phát triển thịnh vượng, bền vững, hạnh phúc.
Thủ tướng Việt Nam đề xuất 3 trọng tâm hợp tác chính cụ thể hóa khuôn khổ hợp tác mới ASEAN - New Zealand. Nguồn: Cổng thông tin điện tử Chính phủ Việt Nam
Vu Ha