(TAP) - Ngày 9/10 vừa qua, Bộ Thương mại Trung Quốc (MOC) công bố quy định mở rộng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đất hiếm. Ngoài ra, Trung Quốc cũng siết chặt giới hạn đối với việc bán linh kiện và bộ phận lắp ráp chứa nam châm nằm trong danh mục hàng hóa bị kiểm soát.
Dẫn nội dung đăng tải bởi Bộ Thương mại Trung Quốc (Ministry of Commerce/中华人民共和国商务部, viết tắt: MOC) ngày 9/10, cơ quan này công bố lệnh áp dụng các biện pháp xuất khẩu đất hiếm và nam châm vĩnh cửu nghiêm ngặt. Những quy định mới yêu cầu thực hiện biện pháp quản lý xuất khẩu nghiêm ngặt đối với đất hiếm, nam châm vĩnh cửu. Cụ thể, mặt hàng không có giấy phép xuất khẩu sẽ bị cấm lưu hành ra nước ngoài, bao gồm: (1) Công nghệ liên quan đến khai thác, luyện kim, tách đất hiếm, sản xuất vật liệu từ tính, tái chế, sử dụng tài nguyên thứ cấp đất hiếm, linh kiện, bộ phận chứa chúng; (2) Công nghệ lắp ráp, vận hành, bảo trì, sửa chữa, nâng cấp dây chuyền sản xuất ở các lĩnh vực nói trên.
MOC công bố lệnh áp dụng các biện pháp xuất khẩu đất hiếm và nam châm vĩnh cửu nghiêm ngặt vào ngày 9/10. Nguồn: 中华人民共和国商务部
MOC thông tin thêm, công nghệ, vật liệu hỗ trợ thuộc phạm vi kiểm soát bao gồm dữ liệu kỹ thuật, như bản vẽ thiết kế, thông số kỹ thuật, quy trình xử lý hay dữ liệu mô phỏng. Quy định mới cũng nêu rõ, nếu nhà xuất khẩu biết hàng hóa, công nghệ hoặc dịch vụ mình cung cấp có thể được sử dụng hoặc đóng góp đáng kể cho hoạt động khai thác, luyện kim, tách đất hiếm hoặc sản xuất vật liệu từ tính ở nước ngoài, họ bắt buộc xin giấy phép xuất khẩu lưỡng dụng từ MOC trước khi thực hiện giao dịch.
Nếu nhà xuất khẩu biết rõ rằng dịch vụ mình cung cấp có thể được sử dụng cho hoạt động khai thác ở nước ngoài, họ bắt buộc xin giấy phép xuất khẩu lưỡng dụng từ MOC. Nguồn: “X” (@Compute_King)
Hồi tháng 4/2025, Trung Quốc từng công bố lệnh hạn chế xuất khẩu đối với nhiều loại đất hiếm, như một phần phản ứng của Bắc Kinh trước mức thuế quan do chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt. Động thái này làm giảm nguồn cung khoáng sản chiến lược cho các nước phương Tây, tức những nguyên liệu sử dụng rộng rãi khi sản xuất vũ khí, thiết bị điện tử, hàng tiêu dùng, làm gia tăng căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Việc hạn chế khiến nhiều nhà sản xuất tại Hoa Kỳ phải gấp rút tìm nguồn cung thay thế, khi họ đã phụ thuộc vào đất hiếm Trung Quốc suốt nhiều thập kỷ.
Lệnh hạn chế xuất khẩu đối với nhiều loại đất hiếm vào tháng 4/2025 khiến nhiều nhà sản xuất tại Hoa Kỳ điêu đứng. Nguồn: “X” (@ClashReporttr)
Tuy nhiên, theo thông cáo MOC từng đăng tải ngày 4/4, đợt siết xuất khẩu hồi nửa đầu năm chỉ dừng lại mức yêu cầu giấy phép hành chính: Người xuất khẩu cần xin giấy phép từ MOC; Khi làm thủ tục hải quan, nhà xuất khẩu cần khai rõ danh mục hàng hóa, ghi chú rõ liệu sản phẩm nằm ở diện kiểm soát hay không. Trong khi đó, quy định mới công bố ngày 9/10 đánh dấu lần đầu tiên Bắc Kinh xác định rõ đối tượng bị hạn chế: Khách hàng thuộc lĩnh vực quốc phòng nước ngoài sẽ không được cấp phép. Ngoài ra, cơ chế cấp phép mới cũng bao gồm cả nam châm đất hiếm do nước ngoài sản xuất, một số vật liệu bán dẫn chứa ít nhất 0,1% nguyên tố đất hiếm nặng có nguồn gốc từ Trung Quốc.
Bắc Kinh ngày 10/10 xác định rõ đối tượng bị hạn chế: Khách hàng thuộc lĩnh vực quốc phòng nước ngoài sẽ không được cấp phép. Nguồn: “X” (@commiepommie)
Hiện nay, Trung Quốc chiếm khoảng 90% sản lượng đất hiếm tinh chế, nam châm đất hiếm toàn cầu. Đất hiếm gồm 17 nguyên tố quan trọng, là vật liệu không thể thiếu trong các ngành công nghiệp hiện đại như xe điện, động cơ máy bay hay radar quân sự. Thời gian gần đây, xuất khẩu đất hiếm Trung Quốc đã tăng dần, khi Bắc Kinh nới lỏng cấp phép cho một số doanh nghiệp. Dù vậy, nhiều khách hàng quốc tế liên tục phản ánh rằng việc tiếp cận nguồn cung đất hiếm từ Trung Quốc vẫn còn khó khăn.
Van Thy