(TAP) - Bánh ít lá gai Bình Định (Việt Nam) gây ấn tượng lớp vỏ đen óng, dẻo mịn, nhân đậu xanh – dừa thơm bùi, gừng cay nhẹ. Món bánh truyền thống này không chỉ là đặc sản ẩm thực mà còn là nét văn hóa gắn bó với đời sống người dân xứ Nẫu.
Theo Cổng thông tin Ủy ban nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, bánh ít lá gai có dáng nhỏ gọn, hình chóp tam giác, màu xanh đậm của lá chuối luộc bóng mướt. Bóc lớp lá bao bọc bên ngoài, lớp vỏ nếp trộn lá gai hiện ra đen óng, mềm dẻo, thoang thoảng mùi thơm ngọt ngào. Nhân vàng ruộm, tỏa hương dừa, đậu xanh, gừng. Cầm trên tay, chiếc bánh vừa vặn, mịn màng, mang cảm giác mộc mạc nhưng cũng đầy trân trọng khiến bất kỳ ai thưởng thức đều lưu luyến.
Quy trình tạo ra chiếc bánh dẻo thơm gồm ba phần chính: làm vỏ bánh, nhân bánh, gói bánh. Giai đoạn đầu tiên, chuẩn bị lớp áo bánh từ nguyên liệu chính là lá gai tươi được tuyển chọn kỹ càng. Sau khi sơ chế sạch sẽ, người làm bánh hấp lá mềm rồi tán nhuyễn, trộn cùng bột gạo nếp hảo hạng đã ngâm kỹ và xay nhuyễn.
Bánh ít lá gai – Tinh hoa ẩm thực Bình Định “gây thương nhớ”. Nguồn: scov.gov.vn
Nguyên liệu phần nhân, ngoài đậu xanh, đường cần có dừa nạo cơm mới đúng “gu”. Trước hết, đậu xanh được xay, tách đôi, tách vỏ, hạt lép, hấp chín, sau đó cà thành bột. Cùi dừa nạo thành sợi cho vào chảo trên lửa than cháy liu riu, sên với đường cát tới lúc dẻo quánh thì bỏ bột đậu xanh vào. Liên tục đảo đều tay đến khi nhân vàng sậm, khô rời, mùi thơm lan tỏa, vo viên được là đạt tiêu chuẩn. Chờ nhân nguội, thêm nước muối, gừng để vị ngọt dịu, dậy hương. Khi gói, người thợ khéo léo tạo hình chóp nhỏ, gợi liên tưởng những tháp Chăm cổ kính ở miền Trung. Chính hình dáng này khiến phần lớn người gọi vui “tháp bánh ít”. Trong đời sống thường ngày, hình ảnh chiếc bánh ấy còn bước vào câu ca dí dỏm của người dân Bình Định:
“Gặt rồi em đứng chờ ai?
Mang chi đôi bánh lá gai đẫy đà.”
Câu hát mộc mạc, hóm hỉnh, vừa tả nét đẹp chiếc bánh vừa gửi gắm tình cảm chân thành con người miền đất võ. Bánh ít lá gai đã in sâu trong đời sống người dân Bình Định. Từ những buổi trà chiều, hộp quà gửi bạn bè phương xa cho các dịp lễ Tết, cưới hỏi, giỗ chạp, chiếc bánh luôn có mặt, góp phần lưu giữ nét đẹp ẩm thực truyền thống.
Quy trình tạo ra chiếc bánh dẻo thơm gồm ba phần chính: làm vỏ bánh, nhân bánh và gói bánh. Nguồn: quynhon.binhdinh.gov.vn
Với những người xa xứ, bánh ít lá gai không chỉ là món ăn mà còn là mảnh ký ức, mang theo hơi thở làng quê Bình Định trong từng lớp lá chuối xanh mướt. Để khi thưởng thức, người ăn có thể cảm nhận trọn vẹn vị ngọt thanh quyện cùng độ dẻo mềm, thêm chút béo bùi của đậu xanh, dừa nạo và hơi cay của gừng, tạo nên cảm giác như đang ở quê nhà.
Tran My