logo-tapnews
tiếng nói người Việt toàn cầu

Ô nhiễm không khí dạng hạt tăng nguy cơ ung thư cao hơn khói thuốc lá

Ngày đăng: 4/7/2025

(TAP) - Nghiên cứu toàn cầu do Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH) phối hợp cùng Đại học California (San Diego) thực hiện vừa phát hiện ô nhiễm không khí dạng hạt tăng nguy cơ ung thư cao hơn khói thuốc lá, ngay cả khi họ không hút thuốc.

Bằng cách phân tích bộ gen từ 871 khối u phổi ở người không hút thuốc tại 28 địa điểm trên toàn cầu, nhà khoa học tại Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (National Institutes of Health, viết tắt: NIH) ngày 02/7 (giờ địa phương) xác định, ô nhiễm không khí dạng hạt mịn - chủ yếu từ phương tiện giao thông và hoạt động công nghiệp, có ảnh hưởng đến gen thúc đẩy ung thư. Một trong những điểm nổi bật là sự thay đổi ở gen “TP53”, vốn thường gặp ở người hút thuốc lá. Nghiên cứu cũng ghi nhận, ô nhiễm không khí làm rút ngắn telomere – phần đầu mút của nhiễm sắc thể liên quan đến quá trình lão hóa và khả năng nhân đôi tế bào. NIH cảnh báo telomere ngắn hơn do tiếp xúc sớm với ô nhiễm có thể khiến tế bào dễ rơi vào trạng thái bất thường, góp phần vào sự phát triển ung thư.

Ô nhiễm không khí dạng hạt tăng nguy cơ ung thư cao hơn khói thuốc lá

Nghiên cứu mới đây từ Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ cho thấy, ô nhiễm không khí dạng hạt tăng nguy cơ ung thư cao hơn khói thuốc lá. Nguồn: National Institutes of Health

Trước đây, NIH cho biết phần lớn nghiên cứu gen về ung thư phổi tập trung vào người hút thuốc, để lại khoảng trống lớn trong hiểu biết về cơ chế ung thư ở nhóm không hút thuốc – vốn chiếm đến 25% tổng số ca ung thư phổi toàn cầu. Nghiên cứu lần này giúp thu hẹp khoảng cách đó và mở ra khả năng phát triển các chiến lược phòng ngừa mới. Báo cáo mới nhất chỉ ra rằng mặc dù việc tiếp xúc khói thuốc lá thụ động (hít phải từ người hút) tăng nhẹ nguy cơ đột biến gen và rút ngắn telomere, song không gây nguy cơ ung thư cao như ô nhiễm không khí. Vì vậy, khả năng dẫn đến bệnh ung thư phổi của khói thuốc thụ động thấp hơn so với ô nhiễm dạng hạt.

NIH dẫn lời những thành viên hàng đầu nhóm nghiên cứu - Tiến sĩ Maria Teresa Landi và Tiến sĩ Tongwu Zhang khẳng định kết quả trên nhấn mạnh mức độ nghiêm trọng của ô nhiễm không khí với sức khỏe con người, đặc biệt ở những người tưởng chừng ít nguy cơ như người không hút thuốc. Báo cáo không chỉ đóng góp quan trọng vào hiểu biết về ung thư phổi mà còn củng cố bằng chứng môi trường sống sạch hơn là biện pháp phòng ngừa ung thư hiệu quả. Để biết thêm thông tin chi tiết, công dân có thể tham khảo tại trang web Viện Ung thư Quốc gia (National Cancer Institute) tại “cancer.gov” hoặc trang chính của NIH “nih.gov”.

Ô nhiễm không khí dạng hạt tăng nguy cơ ung thư cao hơn khói thuốc lá

Môi trường sống sạch hơn có thể là biện pháp phòng ngừa tế bào ung thư một cách hiệu quả. Nguồn: National Institutes of Health

Nhu Torido

Loading comments...

Bài viết liên quan