(TAP) - Ngày nay, chỉ với vài thao tác, một bản CV chỉn chu có thể được tạo ra nhờ công cụ AI. Nhưng việc ứng viên sử dụng AI để tạo hồ sơ xin việc liệu là lựa chọn tốt hay mang đến những hệ lụy khó lường?
Giữa làn sóng cạnh tranh gay gắt trên thị trường lao động, ngày càng nhiều ứng viên tìm đến công nghệ Trí tuệ Nhân tạo (AI) như một “trợ thủ” để hoàn thiện CV, thư xin việc (Ảnh minh họa)
Giữa làn sóng cạnh tranh gay gắt trên thị trường lao động, ngày càng nhiều ứng viên tìm đến công nghệ Trí tuệ Nhân tạo (AI) như một “trợ thủ” để hoàn thiện CV, thư xin việc. Khảo sát cuối năm 2023 của Resume Builder (Hoa Kỳ) cho thấy 46 % ứng viên đã sử dụng Chat GPT soạn CV hoặc thư ứng tuyển - con số đáng chú ý phản ánh tốc độ lan tỏa nhanh chóng của xu hướng số hóa trong tuyển dụng. Không còn là công cụ riêng của giới kỹ thuật, những nền tảng như ChatGPT, Rezi, Resume.io, Teal đang len lỏi vào quá trình tìm việc của cả sinh viên, người lao động phổ thông và những ai đang muốn chuyển hướng nghề nghiệp.
Một thao tác tìm kiếm đơn giản trên Google với từ khóa “AI tạo CV” cho thấy hàng loạt công cụ xuất hiện chỉ trong tích tắc (Ảnh minh họa)
Một thao tác tìm kiếm đơn giản trên Google với từ khóa “AI tạo CV” cho thấy hàng loạt công cụ xuất hiện chỉ trong tích tắc, minh chứng rõ ràng cho sức hấp dẫn của công nghệ trong mắt ứng viên hiện đại. Đáng chú ý, thế hệ Gen Z, sinh viên mới tốt nghiệp dẫn đầu trong việc tận dụng AI. Cũng theo Resume Builder, hơn 50 % người trong độ tuổi 18 - 29 từng nhờ AI hỗ trợ viết CV hoặc thư xin việc. Lớn lên cùng mạng xã hội và chatbot, họ không ngần ngại áp dụng công nghệ để đẩy nhanh quá trình chinh phục nhà tuyển dụng, tinh gọn kinh nghiệm và kỹ năng trong những dòng mô tả chỉn chu, súc tích. Đáng chú ý, các ngành đề cao sáng tạo và khả năng thích nghi như công nghệ, marketing, thiết kế ghi nhận tỉ lệ ứng viên dùng AI cao hơn hẳn so với lĩnh vực thiên về quy chuẩn như kế toán, giáo dục hay hành chính.
Nhờ khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên, trình bày mạch lạc, gợi ý nội dung sát mô tả công việc, AI giúp người dùng xây dựng hồ sơ rõ ràng, mạch lạc, phù hợp hơn với yêu cầu công việc; đặc biệt hiệu quả khi kết hợp cùng hệ thống sàng lọc hồ sơ tự động (ATS) mà nhiều doanh nghiệp đang triển khai. Với những ứng viên mạnh về chuyên môn nhưng yếu trong diễn đạt, chẳng hạn như kỹ sư hay lập trình viên, AI trở thành chiếc cầu nối giúp họ thể hiện năng lực thuyết phục hơn.
Tuy vậy, sự hỗ trợ này cũng đặt ra nhiều vấn đề đáng suy ngẫm. Liệu một bản CV được AI "nhào nặn" có còn phản ánh đúng con người thực phía sau? Khi quá nhiều hồ sơ sử dụng các mẫu ngôn ngữ tương tự, cá tính cá nhân dần bị mờ nhạt. Đặc biệt, nếu ứng viên thiếu kinh nghiệm mà dựa hoàn toàn vào AI, họ có nguy cơ bị đánh đồng và mất đi cơ hội gây ấn tượng thật sự.
Nhờ khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên, trình bày mạch lạc, gợi ý nội dung sát mô tả công việc, AI giúp người dùng xây dựng hồ sơ rõ ràng, mạch lạc, phù hợp hơn với yêu cầu công việc (Ảnh minh họa)
Một mối lo khác là hiện tượng “thổi phồng” kỹ năng. Nhiều người để mặc AI tô điểm trình độ ngoại ngữ, kinh nghiệm quản lý hay khả năng sử dụng phần mềm - những chi tiết dễ dàng bị phát hiện tại vòng phỏng vấn nếu không trung thực. Nhà tuyển dụng không chỉ đối mặt với rủi ro tuyển sai người mà còn tốn thời gian, chi phí sàng lọc lại.
Đáng lo ngại hơn, việc phụ thuộc vào AI dễ khiến ứng viên đánh mất kỹ năng tự nhận thức, trình bày bản thân - yếu tố sống còn trong hành trình nghề nghiệp. Khi mọi thứ đều được gợi ý sẵn từ thành tích cho đến mô tả công việc, người viết dễ rơi vào trạng thái "gật đầu với mọi đề xuất", thay vì thực sự suy nghĩ về năng lực và định hướng của mình. Về lâu dài, điều này ảnh hưởng tiêu cực đến kỹ năng giao tiếp, tư duy phản biện và khả năng trả lời phỏng vấn - những kỹ năng mà không một công cụ AI nào có thể “viết hộ” hay luyện thay. Đặc biệt, với những ngành yêu cầu tính sáng tạo hoặc vai trò lãnh đạo, khả năng tự trình bày rõ ràng quan điểm cá nhân vẫn luôn là một tiêu chí hàng đầu.
Trong bối cảnh công nghệ đang tái định hình thị trường tuyển dụng, AI có thể giúp bạn trình bày hồ sơ ấn tượng hơn nhưng chính năng lực và bản sắc cá nhân mới tạo nên giá trị thực sự (Ảnh minh họa)
Hơn nữa, trước làn sóng gia tăng các CV được tạo ra bằng công cụ AI, nhiều doanh nghiệp đang chủ động điều chỉnh quy trình tuyển dụng để đảm bảo lựa chọn đúng người phù hợp. Nhiều nơi chuyển sang đánh giá thông qua thư giới thiệu cá nhân hóa, sản phẩm thực tế (portfolio) hoặc mô phỏng công việc để kiểm tra kỹ năng thực chiến (job simulation). Bên cạnh đó, phỏng vấn hành vi (behavioral interview) - phương pháp yêu cầu ứng viên kể lại những tình huống cụ thể từng trải qua được áp dụng rộng rãi, bởi không ai có thể “bịa” được một tình huống thật từng trải qua nếu bản thân chưa từng trải nghiệm.
Ngoài ra, đơn xin việc viết bằng AI tràn ngập thị trường lao động buộc các nhà tuyển dụng cũng phải dùng công cụ sàng lọc AI để xử lý. Tại Việt Nam, sự chuyển mình trong quy trình tuyển dụng thể hiện rõ nét. Theo khảo sát do VietnamWorks thực hiện vào tháng 8/2024, có tới 41% doanh nghiệp đang ứng dụng Generative AI trong các hoạt động tuyển dụng và quản trị nhân sự. Điều này cho thấy, không chỉ ứng viên, mà nhà tuyển dụng cũng đang bước vào cuộc chơi công nghệ với những công cụ sàng lọc AI mạnh mẽ hơn.
Vì vậy, trong bối cảnh công nghệ đang tái định hình thị trường tuyển dụng, AI có thể giúp bạn trình bày hồ sơ ấn tượng hơn nhưng chính năng lực và bản sắc cá nhân mới tạo nên giá trị thực sự. Biết cách kết hợp hài hòa giữa công cụ công nghệ và dấu ấn riêng là chìa khóa để nổi bật giữa hàng trăm ứng viên tương đồng. Về phía nhà tuyển dụng, việc linh hoạt trong cách tiếp cận, đánh giá sẽ giúp họ nhìn nhận ứng viên toàn diện hơn bất kể hồ sơ được chuẩn bị thủ công hay có sự hỗ trợ từ AI.
Trang Thanh