(TAP) – Ngày 2/8, một hội đồng thẩm phán liên bang đã ra phán quyết, hạn chế lệnh đóng cửa hệ thống tị nạn của ông Trump tại biên giới phía Nam giữa Mỹ - Mexico. Tòa án cho rằng, chính quyền không thể đơn phương đình chỉ luật bảo vệ người di cư khỏi bị trục xuất đến những quốc gia mà họ có thể nguy cơ chịu đàn áp hoặc tra tấn.
Phán quyết này liên quan đến tuyên bố vào tháng 1/2025, khi Tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng, yêu cầu đóng cửa hệ thống tị nạn. Sau đó, các quan chức biên giới Hoa Kỳ đã thực hiện lệnh, trục xuất ngay lập tức những người nhập cư bất hợp pháp. Ông Trump giải thích, biện pháp này cần thiết nhằm đối phó với dòng người di cư trái phép vào đất nước. Vào tháng 7, Reuters cho biết, Thẩm phán liên bang Randolph Moss đã bác bỏ lệnh cấm tị nạn của chính quyền, yêu cầu ngừng thực thi lệnh trục xuất người nhập cư đến quốc gia thứ ba. Tuy nhiên, phán quyết sau đó bị tạm hoãn.
Tòa Phúc thẩm Quận Columbia dẫn luật, nói Chính phủ liên bang cần xem xét yêu cầu tị nạn trong trường hợp người nhập cư muốn xin bảo vệ nhân đạo. Nguồn: uscourts.gov
Đến ngày 2/8, Tòa Phúc thẩm (U.S. Court of Appeals) Quận Columbia (District of Columbia) thông báo hủy bỏ lệnh tạm hoãn, nói Chính phủ liên bang cần xem xét yêu cầu tị nạn trong trường hợp người nhập cư xin bảo vệ nhân đạo. Nhóm thẩm phán thuộc hội đồng phúc thẩm, bao gồm Patricia Millett và Cornelia Pillard (do cựu Tổng thống Barack Obama bổ nhiệm) cùng Gregory G. Katsas (do ông Trump bổ nhiệm).
Mặc dù Tòa án phúc thẩm khôi phục yêu cầu trước đó của Thẩm phán Randolph Moss, họ vẫn cho phép chính quyền từ chối quyền tiếp cận hệ thống tị nạn những người di cư chưa đến Mỹ trước khi sắc lệnh ông Trump có hiệu lực. Bên cạnh đó, hội đồng Tòa Phúc thẩm Quận Columbia cũng quy định, chính quyền không thể sử dụng tuyên bố từ Tổng thống nhằm ngăn cản người di cư nộp đơn xin các biện pháp bảo vệ nhân đạo khác, ví dụ: Tạm hoãn trục xuất (withholding of removal) theo Công ước Liên Hợp Quốc (United Nations) Chống Tra tấn (Convention Against Torture, viết tắt: CAT). Cần biết rằng, đây là biện pháp bảo vệ bắt buộc, không tùy ý, phải được cấp cho người di cư có nguy cơ bị đàn áp hoặc tra tấn.
Trợ lý Bộ trưởng Bộ An ninh Nội địa Tricia McLaughlin giải thích, biện pháp cứng rắn từ chính quyền Trump giúp giảm đáng kể số lượng người vượt biên trái phép. Nguồn: X “@ICEgov”
Tuy có một số bất đồng về chi tiết phán quyết, 03 thẩm phán phúc thẩm đều đồng tình, Tổng thống Trump không thể phớt lờ các biện pháp bảo vệ theo CAT. Vụ kiện này đệ trình bởi Liên đoàn Tự do Dân sự Hoa Kỳ (American Civil Liberties Union) và nhiều tổ chức ủng hộ khác - những người lên án chiến dịch biên giới, nói chính sách khắc nghiệt, đẩy người di cư vào tình trạng nguy hiểm. CBS News ngày 2/8 dẫn lời Trợ lý Bộ trưởng Bộ An ninh Nội địa (Department of Homeland Security) – bà Tricia McLaughlin giải thích, biện pháp cứng rắn từ chính quyền Trump giúp giảm đáng kể số lượng người vượt biên trái phép.
Huy Niel