(TAP) - Cuộc đối đầu giữa Đại học Harvard và chính phủ Hoa Kỳ bước sang một giai đoạn mới khi nhà trường quyết định khởi kiện và cáo buộc chính quyền Tổng thống Donald Trump vi phạm quyền tự chủ được Hiến pháp bảo vệ.
Nguồn: Facebook “Harvard University”
Cụ thể, vào ngày 21/4 (giờ địa phương), phía Đại học Harvard cho biết đã gửi đơn kiện dài 51 trang lên tòa án liên bang tại Boston (Massachusetts), yêu cầu tòa án ngăn chặn việc chính phủ Hoa Kỳ cắt giảm nguồn tài trợ liên bang dành cho trường. Trong đơn kiện được đăng tải trên website “Harvard University”, phía Harvard cáo buộc chính quyền Tổng thống Donald Trump “phớt lờ quyền tự do ngôn luận được bảo vệ bởi Tu chính án Thứ nhất”, đồng thời vi phạm nhiều quy định và luật liên bang. Nhà trường cho rằng hành động của chính phủ "thiếu cơ sở và mang tính tùy tiện".
Một phần của đơn gửi tòa án liên bang do Đại học Harvard công bố trên website “Harvard University”
Harvard nhấn mạnh các khoản tài trợ bị tạm dừng chủ yếu liên quan đến các dự án nghiên cứu trong lĩnh vực y học, khoa học và công nghệ – những lĩnh vực có vai trò then chốt trong việc “cứu sinh mạng người dân Hoa Kỳ, củng cố sức mạnh quốc gia, đảm bảo an ninh và duy trì vị thế đổi mới toàn cầu” của đất nước. Trường cũng bác bỏ bất kỳ mối liên hệ hợp lý nào giữa các lo ngại về chủ nghĩa bài Do Thái và các chương trình nghiên cứu nói trên. Bên cạnh đó, Harvard tái khẳng định quan điểm chống lại mọi hình thức bài Do Thái và phân biệt đối xử. Nhà trường cho biết đang tích cực thực hiện các cải tổ về cơ cấu nhằm giải quyết vấn đề một cách toàn diện và nghiêm túc.
Bộ Giáo dục Hoa Kỳ thông báo xem xét lại khoản tài trợ trị giá 8,7 tỷ USD cho Harvard
Được biết, cuộc đối đầu giữa Đại học Harvard và chính phủ Hoa Kỳ bắt nguồn từ các cuộc biểu tình của sinh viên tại khuôn viên trường vào cuối năm 2023 nhằm phản đối xung đột tại Dải Gaza. Căng thẳng leo thang vào ngày 31/3/2025 khi Bộ Giáo dục Hoa Kỳ (U.S. Department of Education) thông báo xem xét lại khoản tài trợ trị giá 8,7 tỷ USD dành cho nhà trường. Đến ngày 14/4, theo thông tin đăng tải trên website Trường Y tế Công cộng Harvard T.H. Chan (Harvard T.H. Chan School of Public Health), chính quyền Tổng thống Donald Trump quyết định đóng băng khoản tài trợ dài hạn trị giá 2,2 tỷ USD cùng với 60 triệu USD trong các hợp đồng nghiên cứu vì Harvard từ chối thực hiện một số yêu cầu trong bức thư được gửi hôm 11/4. Những yêu cầu bao gồm: chấm dứt các chương trình về đa dạng, công bằng và hòa nhập; cấm sinh viên đeo khẩu trang khi biểu tình trong khuôn viên trường; cải tổ quy trình tuyển sinh, tuyển dụng theo tiêu chí năng lực; hạn chế vai trò đội ngũ giảng viên, quản trị viên ưu tiên hoạt động chính trị hơn học thuật.
Một phần nội dung bức thư do chính quyền Tổng thống Donald Trump gửi đến Harvard. Nguồn: Harvard T.H. Chan School of Public Health
Như trước đó TAPNews đã đưa tin, vào ngày 16/4, Bộ trưởng An ninh Nội địa Hoa Kỳ (U.S. Department of Homeland Security) Kristi Noem thông báo cắt thêm hai khoản tài trợ liên bang trị giá hơn 2,7 triệu USD dành cho Harvard. Đồng thời, bà gửi thư yêu cầu trường cung cấp báo cáo chi tiết về mọi hành vi vi phạm pháp luật hoặc liên quan đến bạo lực của sinh viên quốc tế, với thời hạn chót vào ngày 30/4/2025. Nếu Harvard không tuân thủ đầy đủ nghĩa vụ báo cáo, trường có nguy cơ bị rút giấy chứng nhận tham gia Chương trình Trao đổi Sinh viên và Khách mời (SEVP), qua đó mất quyền tuyển sinh sinh viên nước ngoài. Theo Bộ trưởng Noem, kể từ sau vụ tấn công do Hamas tiến hành nhằm vào Israel ngày 07/10/2023, một số sinh viên, giảng viên quốc tế tại Harvard đã lan truyền tư tưởng bài Do Thái và quấy rối sinh viên gốc Do Thái. Bà nhấn mạnh với ngân sách dự kiến lên đến 53,2 tỷ USD, Harvard có đủ khả năng tự trang trải chi phí cho tình trạng bất ổn mà chính trường dung túng và chính phủ Hoa Kỳ sẽ không tiếp tục tài trợ cho điều đó.
Vụ kiện lần này của Harvard được xem là bước đi pháp lý chưa từng có trong bối cảnh căng thẳng giữa các trường đại học hàng đầu và chính quyền liên bang ngày càng gay gắt xoay quanh các vấn đề tự do học thuật, chính trị trong giáo dục và chống phân biệt đối xử.
Jame Le