(TAP) - Canada vừa thông báo kế hoạch công nhận nhà nước Palestine là quốc gia độc lập tại kỳ họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc (UN) vào tháng 9 tới. Quyết định được Thủ tướng Canada Mark Carney đưa ra sau khi Vương quốc Anh, Cộng hoà Pháp có động thái tương tự.
Trên trang Thủ tướng Canada (Prime Minister of Canada) ngày 30/7, ông Mark Carney nhấn mạnh, tình hình nhân đạo ngày càng tồi tệ ở Palestine. Nỗi đau khổ sâu sắc của người dân không cho phép trì hoãn hành động quốc tế phối hợp nhằm hỗ trợ hòa bình, an ninh, phẩm giá con người. Chính quyền Ottawa (Canada) từ lâu theo đuổi giải pháp hai nhà nước - một nhà nước Palestine độc lập, khả thi và có chủ quyền chung sống hòa bình, an ninh bên cạnh Nhà nước Israel. Tuy nhiên, ông Carney nói, kỳ vọng này đang bị xói mòn nghiêm trọng với hàng loạt hành động cứng rắn từ Jerusalem (Israel).
Thủ tướng Canada Mark Carney tuyên bố công nhận Palestine, dự kiến chính thức công báo vào tháng 9. Nguồn: Prime Minister of Canada
Thủ tướng Canada nhận định, để đảm bảo giải pháp hai nhà nước, quốc tế cần phải đứng về phía bên lựa chọn con đường hòa bình thay vì bạo lực, đồng thời tôn trọng nguyện vọng chung sống cùng nhau giữa hai dân tộc Israel - Palestine. Theo ông Carney, đây là lộ trình duy nhất cho tương lai ổn định, thịnh vượng tại khu vực Gaza. Ở thông báo ngày 30/7, phía Ottawa nêu rõ quyết định công nhận Palestine vẫn đi kèm một số điều kiện, bao gồm: Yêu cầu các cải cách chính quyền; cam kết từ Tổng thống Palestine về quá trình cải tổ; tổ chức tổng tuyển cử năm 2026, Hamas không được tham gia; phi quân sự hóa nhà nước Palestine.
Bên cạnh đó, Thủ tướng Mark Carney yêu cầu Hamas phải lập tức thả toàn bộ con tin bị bắt từ vụ tấn công ngày 7/10/2023 - thời điểm xung đột Israel; chấm dứt mọi hoạt động vũ trang, không can thiệp quản lý Palestine trong tương lai. Ở chiều hướng ngược lại, lãnh đạo Canada khẳng định vẫn tôn trọng quyền tồn tại, xem Israel như quốc gia độc lập ở Trung Đông.
Bộ Ngoại giao Israel gọi tuyên bố công nhận Palestine là “phần thưởng cho Hamas. Nguồn: Israel Foreign Ministry
Mặc dù vậy, quyết định từ Canada vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ phía Israel. Trên trang “X” (@IsraelMFA) ngày 31/7, Bộ Ngoại giao phía chính quyền Jerusalem (Israel Foreign Ministry) gọi việc công nhận Palestine như “phần thưởng cho Hamas” (a reward for Hamas); gây tổn hại đến nỗ lực đạt lệnh ngừng bắn, giải cứu con tin. Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cũng lên tiếng chỉ trích động thái của Canada trên Truth Social (@realDonaldTrump) ngày 31/7; tuyên bố quan hệ thương mại song phương giữa Ottawa - Washington, D.C có thể bị ảnh hưởng.
Như TAP News từng thông tin, trước đó, Anh và Pháp tuyên bố sẽ công nhận nhà nước Palestine nhằm gây áp lực buộc Israel cho phép viện trợ nhân đạo vào Gaza. Tính đến nay, hơn 140 quốc gia công nhận Palestine là quốc gia độc lập.
Tổng thống Donald Trump nói, hành động của Canada có thể ảnh hưởng đến quan hệ thương mại giữa nước này với Hoa Kỳ. Nguồn: Truth Social “@realDonaldTrump”
Kelvin Huynh