Pháp tuyên bố sẵn sàng đáp trả sau khi Đại sứ quán nước này hứng chịu một đợt tấn công do quân đội Niger hậu thuẫn.
Đến nay, Cộng hòa Niger vẫn là một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới phải nhận viện trợ hằng năm từ các quốc gia phát triển. Trong quá khứ, nơi đây từng là thuộc địa của Pháp trước khi giành độc lập vào năm 1860. Mặc dù vậy, người dân Niger vẫn chưa có ngôn ngữ riêng và phần lớn vẫn sử dụng tiếng Pháp.
Trải qua nhiều lần đảo chính kể từ khi độc lập, mối quan hệ ngoại giao bền chặt giữa chính quyền Niger và “kẻ thù xâm lược” khiến người dân cho rằng, Cộng hòa Pháp vẫn âm thầm điều hành và gián tiếp điều khiển nền kinh tế, khai thác tài nguyên của quốc gia Tây Phi này.
Sự chia rẽ nội bộ nghiêm trọng đến mức vào ngày 26/7, quân đội nước này đã triển khai kế hoạch đảo chính, tấn công và bắt giữ ông Mohamed Bazoum (Tổng thống đương nhiệm của Niger từ năm 2021). Tướng Abdourahamane Tchiani - Chỉ huy lực lượng bảo vệ ông Bazoum được chỉ định trở thành nhà lãnh đạo mới, theo Đài truyền hình Al Jazeera của Niger đưa tin.
Người phát ngôn của quân đội Niger tuyên bố đã bắt giữ Tổng thống Bazoum (Nguồn: Đài truyền hình Al Jazeera)
Chưa dừng lại ở đó, vào ngày 30/7 vừa qua, một nhóm đối tượng cực đoan, được cho là do quân đội hậu thuẫn đã liên tiếp tấn công, khủng bố Đại sứ quán Pháp ở Niger. Trước tình hình trên, Cộng đồng kinh tế của các quốc gia Tây Phi (Economic Community of West African States, viết tắt: ECOWAS) đã yêu cầu chính quyền Niger phục hồi chức vụ cho Tổng thống Bazoum và khôi phục trật tự hiến pháp trong vòng một tuần. Nếu cục diện không có nhiều thay đổi, ECOWAS sẽ thực hiện mọi biện pháp cần thiết bất chấp phải sử dụng vũ lực.
Phần tử quá khích đốt lửa bên ngoài Đại sứ quán Pháp (Nguồn: CNN)
Những biện pháp trừng phạt do tổ chức này công bố bao gồm đóng cửa biên giới hàng không và đường bộ, cô lập hoàn toàn Niger với phần còn lại của Tây Phi. Đồng thời, ECOWAS không công nhận bất kỳ hình thức từ chức nào thậm chí từ Bazoum vì lo rằng Tổng thống có thể bị khống chế (do bị quân đội bắt giữ), theo CNN.
Pháp và Liên minh châu Âu (EU) tuyên bố sẽ hỗ trợ ECOWAS nếu họ quyết định trừng phạt chính quyền và quân đội Niger. Trong một phát biểu trước truyền thông gần đây, Bộ Ngoại giao Pháp khẳng định chỉ công nhận Tổng thống Mohamed Bazoum là nhà lãnh đạo hợp pháp duy nhất. Đồng thời, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng nhấn mạnh, Pháp sẽ ngay lập tức đáp trả hành động tấn công nào nhằm vào công dân Pháp hoặc các cơ sở ngoại giao (Đại sứ quán) trên lãnh thổ Niger, thông tin từ Văn phòng Tổng thống Emmanuel Macron ngày 30/7
Trong bối cảnh bị phần còn lại của thế giới cô lập, chuyên gia đánh giá phe nổi loạn tại Niger vẫn có thể liên kết cùng Cộng hòa Chad - quốc gia láng giềng thuộc khu vực phía đông nước này. Theo nguồn tin từ các nhân viên tình báo quốc tế, ông Mahamat Kaka - Tổng thống Chad đã đến thủ đô của Nige và chụp ảnh cùng một nhân vật chủ chốt trong cuộc đảo chính (chưa công bố) vào ngày 30/7. Càng đáng quan ngại rằng, Chad không phải là thành viên của ECOWAS.
Caius Nhat
Bình luận